Table Of ContentZİNDAN ADASI
DENNIS LEHANE
Çeviri: Mehmet Karaosmanoğlu
http://eskikitaplarim.com
...rüyalarımızı hayal edip de onları yaşamalı mıyız?
- ELIZABETH BISHOP
(Questions of Travel)
GİRİŞ
Dr. Lester Sheehan'ın Günlüğünden
3 Mayıs 1993
Adayı yıllardır görmedim. Ona son kez bir arkadaşımın
limana giren teknesinden bakmıştım. Yaz pusunun altında,
gökyüzüne öylesine savrulmuş bir boya lekesine benziyordu.
Yirmi yıldan uzun süredir oraya adımımı atmadığım halde,
Emily -bazen şaka yollu, bazen ciddi- orayı terkettiğimden
bile emin olmadığını söylüyor. Zamanın benim için, hayat
hikâyemde ileri geri hareket etmek, geçmişte beni etkileyen
olaylara tekrar tekrar dönmek için kullandığım bir dizi kitap
ayracından ibaret olduğunu söylemişti bir keresinde. Ki bazı
parlak meslektaşlarım bunu depresiflerin en tipik özelliği
kabul eder.
Emily haklı olabilir. Çoğu zaman haklıdır.
Yakında onu da kaybedeceğim. "Birkaç ay içinde," dedi Dr.
Axelrod perşembe günü. "O yolculuğa çık," diye tavsiyede de
bulundu. "Her zaman bahsettiğin yolculuğa. Floransa ve
Roma'ya, ilkbaharda da Venedik'e. Çünkü Lester," diye
ekledi, "sen de çok iyi görünmüyorsun."
Sanırım iyi değilim. Şu sıralar sık sık eşyalarımı
kaybediyorum, en çok da gözlüklerimi. Ve araba
anahtarlarımı. Dükkanlara girip oraya niye geldiğimi
unutuyorum, sinemadan hangi filmi izlediğimi hatırlamadan
çıkıyorum. Eğer zaman benim için gerçekten bir dizi kitap
ayracıysa, biri kitabı sallamış ve içindeki o sararmış kâğıt
parçalarını, yırtılmış kibrit kutusu kartonlarını, kahve
karıştırıcılarını yere dökmüş, kıvrılan sayfa kenarlarını
düzeltmiş olmalı.
İşte bu yüzden yazmak istiyorum. Hayat hikâyemi değiştirip
kendimi pohpohlamak için değil. Hayır, asla! O buna
kesinlikle izin vermezdi. O, kendine has bir şekilde de olsa,
tanıdığım diğer herkesten daha fazla nefret ederdi
yalanlardan. Ben sadece bu hikâyeyi korumak, onu şu anda
durduğu yerden -ki açıkça söylemek gerekirse orası artık
rutubetlenmeye ve sızıntı yapmaya başladı- bu sayfalara
aktarmak istiyorum.
Ashecliffe Hastanesi, adanın kuzeybatı tarafındaki düzlükte
yer alıyordu. Üstelik tehlikesiz, neredeyse sevecen
görünüyordu diye de ekleyebilirim. Suç işlemiş akıl
hastalarının kaldığı bir hastaneye benzemiyor, daha önceleri
askeri bir kışla olarak kullanıldığı da anlaşılmıyordu.
Çoğumuza yatılı okulu hatırlatıyordu aslında. Ana ünitenin
hemen dışarısındaki Victoria döneminden kalma, dik çatılı
evde, hastanenin müdürü yaşıyordu. Karanlık, güzel, Tudor
yapımı minik şatodaysa personel şefi kalıyordu. Bu şato bir
zamanlar kuzeydoğu kıyı şeridi ittifak kumandanının da evi
olmuştu. Ana üniteyi çevreleyen duvarların içindeyse
personel bölümleri vardı: Klinik tedavi uzmanları için eski
tip, tahta kaplama kulübeler; hademeler, bekçiler ve
hemşireler için de cüruf briketten yapılmış üç tane yatakhane.
Hastane kompleksinin bahçesinde, çimenlikler, çalı çitleri,
kocaman gölgeli meşeler, İskoç çamları, akçaağaçlar ve
sonbaharda meyveleri duvarların üstüne veya çimlere düşen
elma ağaçları bulunuyordu. Alanın ortasında, kömür
taşlarından ve granitten inşa edilen hastane ve onun iki
tarafında da kırmızı tuğladan yapılmış ikiz binalar duruyordu.
Alanın ötesindeyse sarp kayalıklar, gelgitle oluşmuş
bataklıklar ve uzun bir vadi vardı. Bu vadide bir kolektif
çiftlik kurulmuş ve Amerikan Devrimi'nin hemen ardından
batmıştı. Çiftçilerin ektiği ağaçlar -şeftali, armut vesaire- hala
yaşıyordu ama artık meyve vermiyordu. Ve emin olun
geceleri rüzgâr burada adeta uluyarak eser, kedi gibi ciyak
ciyak bağırırdı.
Ve tabii kale. İlk hastane personeli gelmeden önce de orada
olan ve hala güney kayalıklarında bir çıkıntı gibi duran kale...
Biraz ilerisinde, İçsavaş'tan beri kullanılmayan, Boston Feneri
yapıldıktan sonra gereksiz hale gelen deniz feneri.
Ada, denizden bakıldığında pek bir özelliği yokmuş gibi
gözükürdü. 1954 Eylül'ünün o sakin sabahında, Teddy
Daniels'ın onu nasıl gördüğünü hayal edin. Dış limanın
ortasında bir maki ovası. Ada demek bile zor diye
düşünürsünüz, daha çok bir ada fikrine benziyor. Teddy de,
Burada ne var ki, diye düşünmüş olmalı. Buranın amacı ne?
Adada en çok görülen hayvan sıçandı. Çalılıklarda eşelenir,
geceleri sahilde çizgiler oluşturur, ıslak kayalara tırmanmaya
çalışırlardı. Bazıları pisibalığı büyüklüğündeydi. 1954 yazının
sonlarındaki o dört garip günden sonraki yıllarda, kuzey
sahilini gören tepedeki bir yarıktan sıçanları incelemeye
başladım. Sıçanların bazılarının Paddock Adası'na yüzmeye
çalıştığını o zaman keşfettim. Paddock Adası her günün yirmi
iki saatinde sular altında kalan, bir avuç kumun ortasındaki
bir kaya parçasından ibaretti. Akıntının en az olduğu o bir-iki
saatte ada ortaya çıktığında, bazen yüzerek ona ulaşmaya
çalışırlardı. En fazla bir düzine kadar sıçan denerdi bunu ve
her seferinde gelgit onları geri püskürtürdü.
Her seferinde dedim ama bu doğru değil. Bir tanesinin
başardığını gördüm. Bir kere. 1956 Kasım'ının hasat dolunayı
gecesinde. Bir sıçanın, siyah makosen bedeniyle kumlarda
koşturduğunu gördüm.
Ya da bana öyle geliyor. Adada tanıştığım Emily, Lester, onu
görmüş olamazsın. Çok uzaktaydı, diyecek şimdi. Ve haklı
olacak.
Yine de ne gördüğümü biliyorum. Şişman bir makosenin
inci grisi kumlarda koşturduğunu gördüm. Akıntı, Paddock
Adası'nı yutmak için geri dönüyordu. Ve sanırım sıçanı da.
Çünkü onu geri yüzerken görmedim.
Ama o anda, onu sahilde koştururken izlerken -evet,
gördüm, mesafelerin canı cehenneme- Teddy'yi düşündüm.
Teddy ve zavallı ölmüş karısı Dolores Chanal'ı ve o ikiz
belaları, Rachel Solando'yla Andrew Laeddis'i ve hepimize
getirdikleri yıkımı. Eğer Teddy yanımda olsaydı, sıçanı o da
görürdü. Kesinlikle görürdü.
Ve size bir şey daha söyleyeceğim:
Teddy ne yapardı biliyor musunuz?
Alkışlardı.
BİRİNCİ GÜN
RACHEL
I
Teddy Daniels'in babası balıkçıydı. 1931 yılında, Teddy on bir
yaşındayken, babası teknesini bankaya kaptırdı ve hayatının
geri kalanını, başkalarının teknesinde çalışarak geçirdi. Tekne
işi olmadığındaysa limanlarda yük taşıyıp sabah saat onda eve
geri dönerdi. Evde uzun uzun gerinip gün boyunca bir
koltukta oturur, ellerine bakıp arada bir kendi kendine bir
şeyler fısıldayarak, gözlerinde karanlık ifadelerle zaman
geçirirdi.
Babası, henüz ufak bir çocukken Teddy'yi adalara
götürmüştü. Teknede bir yardımı dokunamayacak kadar
küçüktü, tek yapabildiği halatları çözmek ve bunları kancalara
asmaktan ibaretti. Bunu yaparken birkaç defa kendini kesmiş,
elleri kan içinde kalmıştı.
Karanlıkta yola çıkmışlardı. Güneş denizin kenarından
soğuk bir fildişi gibi yükseldiğinde, dağılan alacakaranlıkla
birlikte, adalar sanki körü bir şey yaparken yakalanmış gibi
birbirine sarılmış halde karşıda belirdi.
Teddy adalardan birinin kıyısı boyunca uzanan pastel renkli
kulübeleri farketti. Bir diğerindeyse harabeye dönmüş,
kireçtaşından bir malikane vardı. Babası ona Deer
Adası'ndaki hapishaneyi ve Georges Adası'ndaki görkemli
kaleyi gösterdi. Thompson Adası'ndaki ağaçların yüksek
dalları kuşlarla doluydu. Kuşların gevezeliği, pencereye
çarpan yağmur sesini andırıyordu.
