Table Of ContentDiana Wynne Jones, 1934 yılında Londra’da
doğdu. Otuz yılı aşkın süredir hem çocuklar hem
de büyükler için fantazya romanları yazan Jones,
bu türün öne çıkan yazarlarından sayılmaktadır.
The Chrestomanci Books, Yürüyen Şato, Uçan
Şato, House of Many Ways ve The Derkholm
Books yazarın en önemli eserlerinden
bazılarıdır. Yürüyen Şato 2004 yılında,
animasyon ustası Hayao Miyazaki tarafından
filme uyarlanmış ve Oscar’a aday olmuştur.
Jones eşi ile birlikte Bristol'da yaşamaktadır.
Diana Wynne Jones Uçan Şato
Özgün Adı: Castle in the Air
İthaki Yayınları - 708 Edebiyat - 567 ISBN 978-608-375-099-4
1. Baskı, İstanbul / Ocak 2011
© Diana Wynne Jones, 1990
© Türkçe Çeviri: Cihan Karamancı, 2010
© İthaki Yayınları, 2010
© Kapak İllüstrasyonu: John Rocco, 2008
Yayıncının yazılı izni olmaksızın alıntı yapılamaz.
Yayına Hazırlayan: Evrim Öncül Sanat Yönetmeni: Murat
Özgül Sayfa Düzeni ve Baskıya Hazırlık: Özge Kılıç Kapak, İç Baskı:
İdil Matbaacılık Davııtpaşa Cad. No: 123 Kat: 1 Topkapı-İstanbul Tel:
(0212) 482 36 01 Sertifika No: 11410
İthaki™ Penguen Kitap-Kaset Bas, Yay. Paz. Tic. l.td. Şti.'nin yan
kurulusudur. Mühürdar Cad. İlter Ertüzün Sok. 4/6 34710 Kadıköy-
İstanbul Tel: (0216) 330 93 08 - 348 36 97 Faks: (0216) 449 98
34 [email protected] - www.ithaki.com.tr - www.ilknokta.com
Diana Wynne Jones Uçan Şato
Özgün Adı: Castle in the Air
İthaki Yayınları - 708
Edebiyat - 567
ISBN 978-605-375-099-4
1. Baskı, İstanbul / Ocak 2011
© Diana Wynne Jones, 1990 © Türkçe Çeviri: Cihan Karamancı,
2010 © İthaki Yayınları, 2010 © Kapak İllüstrasyonu: John Rocco,
2008
Yayıncının yazılı izni olmaksızın alıntı yapılamaz.
Yayma Hazırlayan: Evrim Öncül Sanat Yönetmeni: Murat
Özgül Sayfa Düzeni ve Baskıya Hazırlık: Özge Kılıç Kapak, İç Baskı:
İdil Matbaacılık Davutpaşa Cad. No: 123 Kat: 1 Topkapı-İslanbul Tel:
(0212) 482 36 03 Sertifika No: 11410
İlhaki™ Penguen Kitap-Kaset Bas. Yay. Paz. Tic. Ltd Şti.’nin yan
kuruluşudur. Mühürdar Cad. İller Ertüzün Sok. 4/6 34710 Kadıköy-
İstanbul Tel; (0216) 330 93 08 - 348 36 97 Faks: (0216) 449 98
34 [email protected] - www ithaki.com ir - www.ilknokta.com
DIANA WYNNE JONES
UÇAN ŞATO
Çeviren: Cihan Karamancı
1
Abdullah Bir Halı Alıyor
Çok çok güneydeki Ingary diyarında, Raşput
Sultanlığındaki Zanzib şehrinde Abdullah adında
genç bir halı tüccarı yaşardı. Bir tüccara göre
zengin değildi. Babası Abdullah’la ilgili hayal
kırıklığına uğramış ve öldüğünde ona sadece
Çarşı’nın kuzeybatı köşesinde bir çadır
alıp donatmasına yetecek kadar para bırakmıştı.
Babasının servetinin geri kalanı ve Çarşı’nın
ortasındaki kocaman halı dükkanı ise babasının
ilk karısının akrabalarına kalmıştı.
Abdullah’a babasını neden hayal kırıklığına
uğrattığından hiç bahsedilmemişti. Bunun
Abdullah’ın doğumu sırasında ortaya atılan bir
kehanetle ilgisi olduğu söyleniyordu. Fakat
Abdullah konuyu derinlemesine araştırmak için
hiç uğraşmamıştı. Onun yerine küçük yaşlardan
itibaren kehanetle ilgili hayaller kurmuştu.
Hayallerinde ulu bir prensin uzun yıllar önce
kaybettiği oğluydu, ki bu da babasının gerçekten
babası olmadığı anlamına geliyordu. Bunun
gerçeklikle bir alakası yoktu kesinlikle ve
Abdullah da durumun farkındaydı. Herkes ona
hık demiş babasının burnundan düşmüş
olduğunu söylerdi. Aynaya baktığında da ince,
şahini andıran bir yüze sahip, oldukça yakışıklı
bir genç adam görüyor ve babasının
gençlik haline çok benzediğini biliyordu, tabii
babasının gür bıyığına karşın kendi üst
dudağında yakında çoğalacaklarını umduğu topu
topu altı tane kıl bulunması hariç.
İnsanlar maalesef bir konuda daha
hemfikirdiler: Abdullah'ın karakterinin
hayalperest, ürkek ve herkesi büyük hayal
kırıklığına uğratmış annesine -babasının ikinci
karısına- çektiği konusunda. Abdullah bu
durumdan pek de rahatsız sayılmazdı. Bir halı
tüccarının yaşamında cesarete yönelik pek fırsat
olmazdı ve Abdullah da halinden memnundu.
Satın aldığı çadır küçük olmasına rağmen
konumu iyi çıkmıştı. Zengin insanların güzel
bahçelerle çevrili kocaman evlerinde yaşadıkları
Batı Mahallesinden fazla uzak değildi. Daha da
iyisi, halı ustaları kuzeydeki çölden Zanzib’e
geldiklerinde ilk olarak Çarşı'nın o kısmına
uğruyorlardı. Hem zenginler hem de halı
ustaları genelde Çarşı’nın ortasındaki büyük
dükkanları tercih ederlerdi, fakat pek çoğu, genç
bir halı tüccarına ait çadırın önünde
duraklamaya da hazırdı, hele hele o genç tüccar
önlerini kesip fırsatlar ve indirimler
sunar, üstelik de bunu son derece kibar bir dille
yaparsa.
Abdullah bu sayede sık sık en kaliteli halıları
henüz başkaları görmeden alabiliyor ve üstüne
kâr koyarak satabiliyordu. Alış ve satışlar
arasında da çadırında oturup hayal kurmaya
devam ederdi. Abdullah halinden hoşnuttu.
Aslında hayatındaki tek sorun kaynağı,
babasının ilk karısının akrabalarıydı. Bunlar
ayda bir yanına uğrayarak ona kusurlarını sayıp
dökerlerdi.
“Ama kazandığın parayı hiç biriktirmiyorsun!”
diye mukadder bir günde haykırdı Abdullah'ın
babasının ilk karısının erkek kardeşinin oğlu,
Abdullah’ın nefret ettiği Hakim.
Abdullah eline geçen parayı daha iyi bir halı
almakta kullanmayı âdet edindiğini açıkladı.
Böylece tüm parası stokuna bağlanıyorsa da,
giderek daha iyi bir stoka sahip oluyordu. Elinde
avucunda geçinip gitmesine yetecek kadar vardı.
Ve babasının akrabalarına açıkladığı gibi, evli
olmadığı için daha fazlasına ihtiyaç duymuyordu.
“Eh, evlenmenin vakti geldi de geçiyor!” diye
haykırdı Abdullah’ın babasının ilk karısının kız
kardeşi, Abdullah'ın Hakim den bile çok nefret
ettiği Fatma. “Daha önce söyledim, gene
söylüyorum... senin gibi genç bir adamın şimdiye
kadar iki karısı olmalıydı!” Ve Fatma akıl
vermekle yetinmeyerek bu sefer onun için eş
bakacağını duyurdu. Teklifi Abdullah’ı tir tir
titretmeye yetti.
“Hem stokun değer kazandıkça soyulma
ihtimalin de artar. Veya çadırında yangın çıkarsa
daha çok kaybedersin. Hiç bunları düşündün
mü?” diye başının etim yedi Abdullah’ın
babasının ilk karısının amcasının oğlu,
Abdullah’ın ilk iki akrabasının toplamından bile
fazla nefret ettiği Asaf.
Abdullah onu hep çadırda uyuduğu ve fener
yakarken çok dikkatli davrandığı konusunda
temin etti. Bu sözler üzerine babasının ilk
karısının üç akrabası da kafasını aynı anda iki
yana sallayarak cık cıkladı ve çekip gitti. Bu
genellikle Abdullah’ı bir ay daha rahat
bırakacakları anlamına geliyordu. Abdullah
rahatlayarak iç geçirdi ve hayal kurmaya kaldığı
yerden devam etti.
Kurduğu hayal artık aşırı derecede
ayrıntılıydı. Abdullah o hayalde kudretli bir
prensin oğluydu. Prens o kadar doğuda
yaşıyordu ki, Zanzib’de kimse onu
tanımıyordu. Fakat iki yaşındayken Abdullah
Kabul Akba adlı alçak bir haydut tarafından
kaçırılmıştı. Kabul Akba akbabanın gagası gibi
kanca şeklinde bir burna sahipti ve burun
deliklerinden birine altın bir hızma takılıydı.
Kabzası gümüş kaplı tabancasıyla Abdullah’ı
korkuturdu ve sarığında ona insanüstü güçler
veriyormuş gibi görünen bir kantaşı vardı.
Abdullah ondan o kadar çok korkmuştu ki çöle
kaçmış ve orada şimdi babası dediği bir adam
tarafından bulunmuştu. Hayalde Abdullah’ın
babasının hayatı boyunca çöle hiç gitmemiş
olmasına yer verilmiyordu; hattâ Zanzib'den
çıkacak olanın aklından zoru olduğunu sık
sık söylerdi. Buna karşın Abdullah iyi yürekli halı
tüccarı tarafından bulunmadan önce aç, susuz,
perperişan bir halde yaptığı kâbus gibi
yolculuğun her noktasını
kafasında canlandırabiliyordu. Aynı şekilde, yeşil
mermerlerle kaplı taht odasından kadınlar
bölümüne, hattâ mutfaklarına kadar, kaçırıldığı
sarayı tüm ihtişamı ve ayrıntısıyla
hayal edebiliyordu. Sarayın çatısında her biri
dövülmüş altınla kaplı yedi kubbe bile yer
almaktaydı.
Fakat hayal son zamanlarda Abdullah’ın
doğar doğmaz sözlendiği prenses üzerinde
yoğunlaşıyordu. Kız da Abdullah kadar asildi ve
onun yokluğunda mükemmel yüz hatlarına ve
kocaman, buğulu, kapkara gözlere sahip,
güzeller güzeli bir kız olup çıkmıştı.
Abdullah’ınki kadar zengin bir sarayda
yaşıyordu. Saraya iki kenarında melek heykelleri
dizili olan bir caddeden ve mermer kaplı yedi
meydandan geçerek giriliyordu.
Meydanların her birinin ortasında yakuttan
başlayıp zümrütlerle süslü platine kadar
birbirinden değerli malzemelerle yapılmış birer
çeşme bulunuyordu.
Ancak bu düzenleme o gün Abdullah'ı tatmin
etmedi. Ne zaman babasının ilk karısının
akrabaları tarafından ziyaret edilse bu hisse
kapılırdı. Aklına iyi bir sarayın muhteşem
bahçelere sahip olması gerektiği geldi.
Bahçeler hakkında çok az şey bilse de Abdullah
onlara bayılırdı. Tecrübesinin büyük bölümü,
Zanzib’in çimleri ezik ve çiçeği az umumi
parklarından geliyordu. Abdullah bazen tek
gözlü Cemal’e çadıra göz kulak olması için para
yetiştirebilirse öğle yemeğine ayırdığı vakti
oralarda geçirirdi. Cemal yan taraftaki kızarmış
yiyecek çadırım işletiyor ve yaklaşık bir sikke
karşılığında köpeğini Abdullah’ın çadırının
önüne bağlıyordu. Abdullah bu durumun
kendisine doğru düzgün bir bahçe icat etme
vasfı sağlamadığının fazlasıyla farkındaydı, fakat
Fatma’nın seçeceği iki eşi düşünmektense
kendini prensesiyle beraber rüzgarda salınan
eğreltiotlarının ve mis kokulu patikaların
arasında kaybetmeyi yeğliyordu.
Daha doğrusu yeğlerdi. Abdullah hayal
kurmaya daha yeni başlamışken kollarında rengi
solmuş bir halı tutan uzun boylu ve pasaklı bir
adam geldi.
“Halı alıp satıyor musun, ey büyük bir evin
oğlu?” diye sordu yabancı hafifçe eğilip selam
vererek.
Alıcılarla satıcıların birbirleriyle hep çok
resmi ve ağdalı bir dille konuştukları Zanzib’de
halı satmak isteyen biri için bu adamın tavırları
hayret verecek denli kabaydı. Ayrıca Abdullah
daldığı hayallerden zorla çıkarıldığına da
kızmıştı. Lafı fazla uzatmadan cevap verdi:
“Dediğin doğru, ey çöllerin kralı, Bu sefil
tüccarla alışveriş yapmak mı istersin?”
“Alışveriş değil, satış, ey paspasların
efendisi,” diye onu düzeltti yabancı.
Paspaslar ha! diye aklından geçirdi Abdullah.
Bu bir hakaretti. Abdullah’ın çadırının önünde
sergilenen halılar arasında Ingary'den -ya da
