Table Of Contentสนุกคิด
ในชีวติ ประจำวนั
แบบเศรษฐศาสตร
THE
เรียบเรียงจาก
The Economic Naturalist
โดย
Robert H. Frank
เรียบเรียงโดย
ดร.เอกอรุณ อวนสกลุ
สนุกคิดในชีวิตประจำ�วันแบบเศรษฐศ�สตร์
เรียบเรียงจาก The Economic Naturalist
ของ Robert H. Frank
เรียบเรียงโดย ดร. เอกอรุณ อวนสกุล
สงวนลิขสิทธิ์ในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลิขสิทธิ์ © พ.ศ. 2556 โดย บริษัท ซีเอ็ดยูเคชั่น จำากัด (มหาชน)
ห้ามคัดลอก ลอกเลียน ดัดแปลง ทำาซ้ำา จัดพิมพ์ หรือกระทำาอื่นใด โดยวิธีการใดๆ ในรูปแบบใดๆ
ไม่ว่าส่วนหนึ่งส่วนใดของหนังสือเล่มนี้ เพื่อเผยแพร่ในสื่อทุกประเภท หรือเพื่อวัตถุประสงค์ใดๆ
นอกจากจะได้รับอนุญาต
Original edition copyright © 2007 Robert H. Frank. All rights reserved.
Thai edition copyright © 2008 by SE-EDUCATION Public Company Limited.
No part of this publication may by reproduces or distributed in any form or by any means,
or stored in database or retrieval system, without the prior written permission of publisher,
with the exception that the program listings may be entered, stored, and esecuted in a computer system,
out they may not be reproduced for publication.
ขอ มลู ทางบรรณานกุ รมของหอสมดุ แหง ชาติ
แฟรงก ์โรเบริ ต์ เอช.
สนกุ คดิ ในชวี ติ ประจำาวนั แบบเศรษฐศาสตร.์ --กรงุ เทพฯ : ซเีอด็ ยเูคชน่ั , 2556.
1. เศรษฐศาสตร.์
I. เอกอรณุ อวนสกลุ , ผแู้ ปล. II. ชอ่ื เรอ่ื ง.
330
ISBN (e-book) : 978-616-08-1007-9
ผลิตและจัดจำ�หน�ยโดย
อาคารทีซีไอเอฟ ทาวเวอร์ ชั้น 19 เลขที่ 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนา
เขตบางนา กรุงเทพฯ 10260 โทรศัพท์ 0-2739-8000
หากมีคำาแนะนำาหรือติชม สามารถติดตอไดที่ [email protected]
1
ค�ำนิยม
• •
“น่าทง่ึ มาก สามารถใหค้ า� ตอบกบั ปญั หายุ่งยากของชวี ติ บางเร่อื งได”้
– หนงั สอื พมิ พ ์Daily Mail
“อธบิ ายใหเ้หน็ วา่ เงนิ ตราทา� ใหโ้ลกเรากลมไดอ้ ย่างไร”
– หนงั สอื พมิ พ ์Independent
“สามารถกลบั ไปอ่านซา�้ไดอ้ กี หลายรอบ เหมอื นกบั บฟุ เฟ่ตท์ ก่ี นิ ไดไ้มอ่ นั้ ”
– หนงั สอื พมิ พ ์New York Times
“ไมค่ วรพลาดกบั หนงั สอื ทท่ี า� ใหเ้สพตดิ ซง่ึ โรเบริ ต์ แฟรงก ์และนกั ศึกษา
ของเขาร่วมกนั ไขปรศิ นาของเร่อื งราวอนั น่าทง่ึ หลายเร่อื ง ใหท้ งั้ แนวคดิ ทแ่ี ปลก น่า
ศึกษา และอ่านสนุก เป็นหนงั สอื ทอ่ี ศั จรรยม์ าก”
– ทมิ ฮารด์ ฟอรด์
ผูเ้ขยี นหนงั สอื The Undercover Economist and The Logic of Life
“เฉียบแหลม ยอดเยย่ี ม และน่าช่นื ชม สา� หรบั บอ็ บ แฟรงก ์นกั เขยี นทาง
เศรษฐศาสตรท์ ด่ี ที ส่ี ุดคนหน่ึงของสหรฐั ฯ”
– เทยเ์ลอร ์โคเวน ผูเ้ขยี นหนงั สอื Discover Your Inner Economist
“น่าทง่ึ มาก ช่วยเปิดใจใหก้ วา้ง และมเีร่อื งสนุกมากมาย”
– สตเีวน พงิ เกอร ์ผูเ้ขยี นหนงั สอื The Blank Slate
ค�ำนิยม 3
“หนงั สอื แนะนา� ดา้นเศรษฐศาสตรเ์ลม่ น้ีของ โรเบริ ต์ เอช. แฟรงก ์ช่วยไข
กญุ แจในสง่ิ ทถ่ี กู ออกแบบมาใหเ้ราฉงนสนเท่หท์ พ่ี บเหน็ ในชวี ติ ประจา� วนั ”
– หนงั สอื พมิ พ ์International Herald Tribune
“สนุกและน่าทง่ึ มาก หนงั สอื เลม่ น้ีจะทา� ใหค้ ุณนึกตงั้ คา� ถามข้นึ มาวา่ ทา� ไม
ผูจ้ ดั การทมี เบสบอลสวมเคร่อื งแบบนกั กฬี า แต่โคช้ บาสเกตบอลสวมสูททเ่ีหลอื
นอกจากนนั้ บอ็ บ แฟรงก ์ จะเป็นผูใ้หค้ า� ตอบทแ่ี ทจ้ รงิ กบั คุณเอง”
– สตเีวน สตรอ์ เกตซ ์ผูเ้ขยี นหนงั สอื SYNC
“หนงั สอื อ่านสนุก เพลดิ เพลนิ พอๆ กบั หนงั สอื ตลกขบขนั เลม่ หน่งึ ของ เจย ์
เรโน แต่ต่างกนั ทค่ี า� ถามและคา� ตอบทใ่ี หไ้ว ้โดยหนงั สอื ของ บอ็ บ แฟรงก ์ ไมใ่ ช่
เร่อื งตลก แต่แฝงไปดว้ ยขอ้ สงั เกตทแ่ี หลมคมและมสี าระเก่ยี วขอ้ งกบั การดา� เนิน
ชวี ติ ของพวกเรา ซง่ึ จะทา� ใหผ้ ูอ้ ่านมคี วามซาบซ้งึ กบั แก่นทแ่ี ทจ้ รงิ ของเหตผุ ลทาง
เศรษฐศาสตร”์
– โรเบริ ต์ เจ. ชลิ เลอร ์
ผูเ้ขยี นหนงั สอื The New Financial Order and Irrational Exuberance
“หนงั สอื เลม่ น้ีของ บอ็ บ แฟรงก ์ แสดงใหเ้หน็ วา่ เมอ่ื คุณขอใหน้ กั ศึกษา
หนั ไปมองสง่ิ แวดลอ้ มรอบๆ ตวั เขาจะเหน็ สง่ิ ทน่ี ่าสนใจหลายเร่อื ง และแน่นอน
วา่ แนวคดิ พ้นื ฐานทางเศรษฐศาสตรส์ ามารถช่วยอธบิ าย บอกแนวทางปฏบิ ตั ิและ
ใหผ้ ลลพั ธท์ ม่ี เีหตมุ ผี ล วธิ นี ้ีเป็นวธิ กี ารศึกษาเรยี นรูเ้ศรษฐศาสตรท์ ด่ี ที ส่ี ุด ถา้จะ
ใหพ้ ดู ความจรงิ นบั เป็นวธิ ที ม่ี ปี ระโยชนใ์ นการช่วยแกไ้ขวธิ กี ารเรยี นรูข้ องพวกนกั
เศรษฐศาสตรอ์ ย่างเราทเ่ีหลอื ดว้ ย”
– โรเบริ ต์ โซโลว ์เจา้ของรางวลั โนเบลสาขาเศรษฐศาสตร ์ปี 1987
4 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศำสตร์
กิตติกรรมประกำศ
• •
เ
ม่อื ผมเร่ิมสอนวชิ าเศรษฐศาสตรเ์บ้อื งตน้ มอี าจารยอ์ าวุโสร่วมคณะท่าน
หน่งึ แนะนา� ใหผ้ มเร่มิ ตน้ ชวั่ โมงการสอนดว้ ยการเลา่ เร่อื งขา� ขนั เพอ่ื ใหน้ กั ศึกษา
อารมณ์ดแี ละพรอ้ มจะฟงั การบรรยายเร่อื งหนกั ๆ ต่อไป แต่ผมไม่เคยทา� ตาม
คา� แนะนา� นนั้ เลย ไมใ่ ช่ผมไมเ่ช่อื แต่เพราะมนั ค่อนขา้งยากในการหาเร่อื งขา� ขนั มา
เลา่ ในแต่ละครงั้ ก่อนการบรรยายใหน้ กั ศึกษาฟงั
แต่โชคกเ็ขา้ขา้งผมอยู่นะ เมอ่ื ไมน่ านมาน้บี งั เอญิ วา่ ผมไปอ่านเจอเร่อื งตลก
ขา� ขนั เร่อื งหน่งึ ซง่ึ มสี าระตรงใจมากกบั ความตงั้ ใจเขยี นหนงั สอื เลม่ น้ ีสา� หรบั เร่อื ง
ขา� ขนั มที ม่ี าจากเมอื งบอสตนั ในเขตนวิ องิ แลนด ์ของสหรฐั ฯ ซง่ึ เมอื งน้เีป็นเมอื งท่ี
รูก้ นั วา่ มคี นขบั แทก็ ซห่ี ลายคนทอ่ี อกจากการเรยี นในมหาวทิ ยาลยั อนั มชี อ่ื เสยี งกอ้ ง
โลก อย่างมหาวทิ ยาลยั ฮารว์ ารด์ และสถาบนั MIT (Massachusetts Institute
of Technology) เร่อื งขา� ขนั ทไ่ี ดอ้ ่านมาเป็นดงั น้ี
สภุ าพสตรีคนหนึ่งลงจากเครื่องบินที่สนามบินโลแกน ฉวยกระเป๋า
เดินทาง และรีบขนึ้ รถแท็กซี่ออกไปด้วยความหิว อยากกินอาหารทะเล
รสดีของนิวอิงแลนด์เป็นมือ้ เยน็ เธอจงึ บอกกบั คนขบั แทก็ ซี่วา่ “พาฉนั ไป
ที่ไหนก็ได้ที่มีปลาคอดให้กิน”
คนขบั แทก็ ซี่หนั กลบั มา และพดู อยา่ งข�าๆ ขนึ้ วา่ “นี่เป็นครัง้ แรกที่ผม
ได้ยินคนพดู แสดงความปรารถนาเชน่ นนั้ โดยใช้ประโยคในรูปของอดีต
สมบรู ณกาล”
กิตติกรรมประกำศ 5
หลายคนไมเ่คยรูจ้ กั หรอื เคยไดย้ นิ กาล (Tense) ในไวยากรณภ์ าษาองั กฤษ
ทเ่ีรยี กวา่ Pluperfect Subjunctive มาก่อน ผมเองกไ็ มร่ ูจ้ กั เช่นกนั จงึ ไดล้ อง
พยายามคน้ หาจากอนิ เทอรเ์น็ตจนไดค้ วามดงั น้ี
Pluperfect Subjunctive Tense หรือ Past Perfect Subjunctive
Tense เป็นอดีตสมบรู ณกาลในไวยากรณ์ภาษาองั กฤษ ถกู ใช้เพื่อแสดง
สถานการณ์สมมติ หรือการกระท�าที่ตรงข้ามกบั ความเป็นจริง โดยค�า
กิริยาจะต้องถกู ผนั อยใู่ นอนปุ ระโยคเงื่อนไข (Conditional Form) และใน
อนปุ ระโยค (Subordinate Clause) จา� เป็นต้องใช้รูปประโยค Subjunctive
แสดงความต้องการ
ตวั อย่างเช่น “ถา้ฉนั ไม่นอนหลบั เพลนิ ไปหน่อย ฉนั ก็คงไม่พลาดรถไฟ
เทย่ี วทจ่ี องไว”้ คงเป็นประโยคทค่ี ุน้ เคยสา� หรบั หลายๆ คนนะครบั
คุณคงเร่มิ สงสยั วา่ ประโยคทส่ี ุภาพสตรพี ดู กบั คนขบั รถแทก็ ซน่ี นั้ เก่ยี ว
อะไรกบั Pluperfect Subjunctive Tense แต่ดูเหมอื นจะไมเ่ก่ยี ว เพราะเธอ
มไิ ดใ้ชป้ ระโยคในรูปอดตี สมบูรณกาล และถา้จะใหค้ า� พดู ตลกๆ ทค่ี นขบั รถแทก็ ซ่ี
พยายามสรา้งข้นึ เพอ่ื ใหใ้ชไ้ดผ้ ล กม็ หี นทางเดยี วเท่านนั้ ทจ่ี ะเป็นไปได ้นนั่ คอื คน
ฟงั จะตอ้ งเขา้ใจความหมายของ Pluperfect Subjunctive เสยี ก่อนวา่ คอื อะไร
จา� เป็นดว้ ยหรือทเ่ีราตอ้ งเขา้ใจความหมายดงั กลา่ วก่อนจงึ จะเขา้ใจเร่ือง
ตลกน้ ีนกั จติ วทิ ยาบางทา่ นเคยมคี วามเชอ่ื วา่ คนทวั่ ไปจะไมส่ ามารถเขา้ใจไดอ้ ย่าง
ชดั เจนกบั คา� พดู ทม่ี เีหตผุ ลสวนทางกนั แมพ้ วกเขายงั ไมร่ ูร้ ายละเอยี ดทางเทคนิค
ของกาลต่างๆ ในไวยากรณภ์ าษาองั กฤษ อย่างไรกต็ าม ความเช่อื ดงั กลา่ วไมเ่ป็น
ความจรงิ เสมอไป ตวั อย่างทพ่ี บกนั อยู่บอ่ ยๆ คอื การพากยก์ ฬี าทางโทรทศั น ์พบวา่
แมน้ กั พากยส์ ว่ นใหญ่เหมอื นจะไมร่ ูจ้ กั ประโยคในรูปอดตี สมบูรณกาล (หรอื เลอื ก
ทจ่ี ะไมใ่ ชใ้นการพากย)์ แต่เขากส็ ามารถพากยโ์ดยใชต้ รรกะหรอื ใชเ้หตผุ ลอา้งองิ
ทส่ี วนทางกนั เสมอ เช่น “เบคแฮมยงิ ลูกโทษได ้ทมี องั กฤษไมแ่ พใ้นการต่อเวลา”
6 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศำสตร์
การรูแ้ ละเขา้ใจการใชร้ ูปประโยคในรูปอดตี สมบูรณกาลสา� หรบั ไวยากรณ์
ภาษาองั กฤษไมใ่ ช่เร่อื งทไ่ี มด่ ีถา้วตั ถปุ ระสงคค์ อื ตอ้ งการเรยี นรูก้ ารใชภ้ าษาใหมๆ่
ซง่ึ เวลาและความพยายามทต่ี อ้ งเสยี ไปกบั การศึกษารายละเอยี ดทางเทคนิคของ
การใชไ้วยากรณท์ ถ่ี กู ตอ้ ง ควรจะถกู นา� ไปใชใ้นการศึกษาแบบอน่ื ๆ ทเ่ีป็นความรู้
ใหมจ่ ะดกี วา่ นอกจากน้ี หลกั สูตรทเ่ีนน้ การสอนใหล้ งลกึ ถงึ รายละเอยี ดของการ
ใชไ้วยากรณไ์ มใ่ ช่เร่อื งสนุกนกั สา� หรบั นกั ศึกษา และพบวา่ ไมไ่ ดผ้ ลดว้ ย
ผมใชเ้วลาสป่ี ีกบั การเรยี นภาษาสเปนในชนั้ มธั ยม และเรยี นภาษาเยอรมนั
สามเทอมในวทิ ยาลยั ซง่ึ ใชเ้วลาไปมากกบั การเรยี นการสอนประโยคในรูปอดตี
สมบูรณกาล และความล้ลี บั ของการใชไ้วยากรณต์ ่างๆ ทค่ี รูผูส้ อนคดิ วา่ มคี วาม
สา� คญั แต่เรากไ็ มไ่ ดเ้รยี นวธิ กี ารพดู ดงั นนั้ เมอ่ื ผมเดนิ ทางไปประเทศสเปนและ
เยอรมนั จงึ ตอ้ งพบกบั การสอ่ื สารทม่ี คี วามยากลา� บากมาก แมแ้ ต่การใชค้ า� หรอื
ถอ้ ยคา� งา่ ยๆ พ้นื ๆ กต็ าม ซง่ึ เพอ่ื นๆ ของผมหลายคนกม็ ปี ญั หาทา� นองเดยี วกนั
ผมนึกสะดุดใจวา่ น่าจะมวี ธิ กี ารเรยี นภาษาทไ่ี ดผ้ ลมากกวา่ น้ี ก็เมอ่ื คราว
เขา้รบั การฝึกอบรมก่อนบรรจเุป็นเจา้หนา้ทอ่ี าสาสมคั รขององคก์ าร US Peace
Corps ประจา� อยู่ทเ่ีนปาล ซง่ึ โปรแกรมฝึกอบรมทส่ี มบูรณใ์ ชร้ ะยะเวลาเพยี ง 13
สปั ดาห ์ มวี ธิ กี ารสอนทแ่ี ตกต่างกนั โดยส้นิ เชงิ กบั การเรยี นภาษาในรูปแบบปกติ
ของโรงเรยี นและมหาวทิ ยาลยั ในการฝึกอบรมนนั้ ไมเ่คยมสี กั ครงั้ ทจ่ี ะพดู ถงึ การใช้
ประโยคในรูปอดตี สมบูรณกาล ครูผูส้ อนเนน้ เพยี งอย่างเดยี วคอื พดู ภาษาเนปาล
ใหไ้ด ้การเรยี นในเร่อื งการใชไ้วยากรณอ์ นั ล้ลี บั ต่างๆ จงึ ไมอ่ ยู่บนเสน้ ทางเพอ่ื นา�
ไปสู่การบรรลเุป้าหมายในการพดู ภาษาเนปาลได ้ ซง่ึ วธิ กี ารสอนน้ีลอกเลยี นแบบ
จากวธิ ที เ่ีดก็ ๆ ทวั่ ไปหดั พดู ภาษาของตวั เอง
ครูจะเร่มิ ตน้ สอนดว้ ยประโยคงา่ ยๆ และใหพ้ วกเราพดู ตามซา�้หลายๆ ครงั้
ประโยคแรกคอื “หมวกใบน้ีมรี าคาแพง” ซง่ึ นบั วา่ เป็นประโยชน ์เพราะการซ้อื ขาย
สนิ คา้ตามทอ้ งถนนทกุ แห่งในเนปาลตอ้ งมกี ารต่อรองเสมอ ขนั้ ตอนต่อไปคอื ครู
จะขานหรอื ประกาศคา� นามต่างๆ ทลี ะคา� เช่น ถงุ เทา้ และใหผ้ ูเ้ขา้รบั การอบรมทกุ
กิตติกรรมประกำศ 7
คนขานตอบเป็นภาษาเนปาลวา่ “ถงุ เทา้เหลา่ น้มี รี าคาแพง” วตั ถปุ ระสงคเ์พอ่ื ใหพ้ วก
เราหดั พดู ไดโ้ดยอตั โนมตั โิ ดยทไ่ี มต่ อ้ งคดิ ก่อนวา่ จะพดู อะไร
โดยสรุป ครูผูส้ อนจะเร่มิ ตน้ ดว้ ยประโยคงา่ ยๆ จากสง่ิ ทพ่ี วกเราคนุ้ เคยกนั
ดกี ่อน โดยใหพ้ วกเราฝึกฝนพดู หลายๆ ครงั้ จากนนั้ กเ็ปลย่ี นคา� ไปเร่อื ยๆ และฝึก
พดู จนชนิ เมอ่ื เราชนิ แลว้ ครูกจ็ ะสอนในขนั้ ต่อไปทจ่ี ะกา้วหนา้ข้นึ
หนา้ทค่ี วามรบั ผดิ ชอบสา� หรบั ผูบ้ รหิ ารโปรแกรมการฝึกอบรมน้กี ค็ อื ตอ้ งให้
แน่ใจวา่ พวกเราสามารถเดนิ และวง่ิ ไดบ้ า้งในดา้นการพดู ภาษาเนปาล หลงั จากพน้
13 สปั ดาหแ์ ลว้ ผมและเพอ่ื นอาสาสมคั รบางคนกม็ โี อกาสสอนวชิ าคณิตศาสตร์
และวทิ ยาศาสตรห์ ลงั จากอยู่ในเนปาลไดไ้ม่นาน เร่ิมตน้ นบั จากศูนย ์ แต่เราก็
สามารถทา� ได ้ กระบวนการเรยี น-การสอนภาษาของโปรแกรมฝึกอบรมน้ีโดยตวั
ของมนั เองไดช้ ่วยสรา้งจติ สา� นึกแห่งความเช่อื มนั่ ซง่ึ ผมไม่เคยประสบทไ่ี หนมา
ก่อนสา� หรบั หลกั สูตรการเรยี นภาษาต่างประเทศทวั่ ๆ ไป
ดงั นนั้ บคุ คลแรกทผ่ี มตอ้ งขอขอบคุณคอื ครูทส่ี อนวชิ าภาษาเนปาลใหแ้ ก่
ผมนานมาแลว้ เป็นผูช้ ่วยเปิดโลกทศั นแ์ ละทา� ใหห้ ูตาผมสวา่ งข้นึ เก่ยี วกบั วธิ กี าร
เรยี นการสอนงา่ ยๆ แบบเรยี นนอ้ ยแต่ไดม้ าก อกี ทงั้ มพี ลานุภาพอย่างยง่ิ ผมและ
นกั ศึกษาทเ่ีรยี นดว้ ยกนั ในช่วงหลายปีทผ่ี า่ นมา ไดค้ น้ พบวธิ กี ารทก่ี ลา่ วมาน้รี ่วมกนั
วา่ สามารถนา� ไปใชแ้ ปลงประสบการณท์ ไ่ี ดจ้ ากการเรยี นรูห้ ลกั การและแนวคดิ ของ
ทฤษฎที างเศรษฐศาสตรท์ แ่ี สนยุ่งยากสลบั ซบั ซอ้ น ใหอ้ ยู่ในรูปแบบการเรยี นการ
สอนอย่างงา่ ย เนน้ การประยุกตใ์ ชใ้หเ้ป็นประโยชนก์ บั การดา� เนินชวี ติ ประจา� วนั
นกั ศึกษาทเ่ีรยี นวชิ าเศรษฐศาสตรเ์บ้อื งตน้ ตามแบบฉบบั การเรยี น–การสอน
ปกตทิ วั่ ไป ตอ้ งใชเ้วลาอย่างมากสา� หรบั ทา� ความเขา้ใจหลกั การ แนวคดิ และทฤษฎี
ต่างๆ ทางเศรษฐศาสตรใ์ นขนั้ ลงลกึ ลงไปในรายละเอยี ด ในทา� นองเดยี วกนั กบั การ
ตอ้ งเรยี นรูร้ ายละเอยี ดของการใชป้ ระโยคในรูปอดตี สมบูรณกาลและไวยากรณ์
ต่างๆ สา� หรบั วชิ าภาษาองั กฤษดงั ทก่ี ลา่ วมาแลว้ แต่ทางตรงกนั ขา้ม แนวคดิ ทาง
เศรษฐศาสตรท์ ค่ี ุณจะพบในหนงั สอื เลม่ น้ี มเีน้ือหาในรูปตวั อย่างต่างๆ ทไ่ี ดม้ า
8 สนุกคิดในชวี ิตประจ�ำวันแบบเศรษฐศำสตร์
