Table Of ContentROMATOLOJİDE
KLİNİK ARAŞTIRMALAR
VE NESNEL TIP VI, VII, VIII
EDİTÖR
HASAN YAZICI
S. AYDIN
B. ÇAKIR
A. DİNÇ
Ö. ERGÖNÜL
B. FELDMAN
V. HAMURYUDAN
G. HATEMİ
M. İNANÇ
E. LESAFFRE
S. SUISSA
N. SÜT
İ. ŞİMŞEK
K. TAŞÇILAR
B. ÜSTÜN
N. VASTESAEGER
H. YAZICI
Y. YAZICI
ROMATOLOJİDE
KLİNİK ARAŞTIRMALAR
VE NESNEL TIP VI, VII, VIII
MSD’nin koşulsuz eğitim sponsorluğu ile yapılmıştır.
Romatolojide
Klinik Araştırmalar
ve Nesnel Tıp VI, VII, VIII
Editör
Prof. Dr. Hasan Yazıcı
İ. Ü. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi
İç Hastalıkları Anabilim Dalı
Romatoloji Bilim Dalı (emekli)
İstanbul
Birinci baskı © Sigma Publishing, 2015
© Türkiye Romatoloji Derneği
Yayın hakları Türkiye Romatoloji Derneği’ne attir. 5846 Sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasası uyarınca tamamı ya da bir bölümü,
resim, tablo, şekil ve grafikler yazılı izin alınmaksızın elektronik ya da mekanik yöntemlerle kopya edilemez, çoğaltılamaz ve
yayınlanamaz. Kaynak olarak gösterilmek koşuluyla alıntı yapılabilir.
Yazıcı (Ed.)
Romatolojide Klinik Araştırmalar ve Nesnel Tıp VI, VII, VIII
ISBN 978-605-5370-52-7
ISBN 978-605-5370-53-4 (Elektronik kitap)
Önemli Uyarı:
Bu kitabın içeriği, temel ve klinik araştırmalarla sürekli gelişmekte olan tıp biliminin güncel bilgi düzeyi çerçevesinde oluştu-
rulmuştur. Editör ve yazarlar, kitabın hazırlandığı zaman diliminde, özellikle tanı ve tedavi uygulamaları ile ilgili olanlar başta
olmak üzere tüm verilerin güncel olması ve hatasız basılması için özen göstermişlerdir. Konuyla ilgili bilgilendirme amacıyla
hazırlanmış olan bu kitapta yer alan bilgi ve öneriler okuyucunun sağlık sorunları ile ilgili tıbbi tanı ve tedavi yerine geçmez. Tanı
ve tedavi uygulamaları konusundaki sorumluluk kullanıcıların kendilerine aittir; yayınevi, editör, yazar, çevirmen, telif hakkı
sahibi ve varsa sponsor için bağlayıcı değildir. Bu kitapta adı geçen ticari markalar, özellikle ilaç adları bilgilendirme dışında bir
amaçla sunulmamaktadır. Kullanıcıların ilgili üreticilerin ürün bilgi kılavuzları ya da prospektüs bilgilerine bakmaları, şüpheli
durumlarda bir uzmana danışmaları önerilir. Ayrıca kuşku uyandıracak pratik durumların yayınevine bildirilmesi rica olunur.
Sigma Publishing Dan. ve Org. Dış Tic. Ltd. Şti
Vişne 2 Bölgesi, Çayır Güzeli Sok. No: 14 Zekeriyaköy Sarıyer İstanbul
Tel: 00 90 212 352 1661 Faks: 00 90 212 352 1657
[email protected] www.sigmapublishing.com
Sertifika No: 12165
Baskı: Yek Matbaacılık San. ve Tic. Ltd. Şti. 100. Yıl Mahallesi, MAS-SIT Matbaacılar Sitesi, 4. Cadde, No:122 Bağcılar İstanbul
Tel: 0212 430 50 00 | www.yekmatbaa.com
Sertifika No: 32287
Bu kitapta yayımlanan yazı ve resimlerin sorumluluğu yazarlarına aittir. Sigma Publishing herhangi bir sorumluluk kabul
etmemektedir.
Önsöz V
İÇİNDEKİLER
III
Romatolojide Saha çalışmalarından beklenen ve
Klinik Araştırmalar olası sorunlar 1
ve Nesnel Tıp VI Banu Çakır
Romatolojide uzunlamasına çalışmaların
analizi: Doğru yapılıyor mu? 13
Emmanuel Lesaffre
Erken romatoid artritte uzun dönem
prognozu öngörebilen ögeler var mı? 25
Nathan Vastesaeger
Klinik çalışmalar ve klinik pratikte
anti-TNF tedavisi için AS hastalarının
seçimi 36
Nathan Vastesaeger
Metaanaliz 43
Önder Ergönül
Maliyet analizleri 56
Necdet Süt
“Letter to Editor, Rheumatology”de
son durum 65
Hasan Yazıcı
Raed hasta kayıt veritabanı 69
Vedat Hamuryudan
Biyolojik kayıt kütükleri 73
Ayhan Dinç
Dergi Kulübü 81
Koray Taşçılar
Dergi Kulübü 85
Banu Çakır
Randomize kontrollü klinik çalışmalar:
İÇİNDEKİLER
Okuyucu, dikkat et! 91
Romatolojide Banu Çakır
VIII Klinik Araştırmalar
VII, ve Nesnel Tıp VII Romatoid artritte yapılan randomize
VI, kontrollü çalışmalar: Bize söyledikleri ve
P
TI söylemedikleri 101
L
E Yusuf Yazıcı
N
S
E
N
E Tedavi için gerekli sayı ve zarar çıkması
V
AR için gerekli sayı ile ilgili sorunlar 105
L
A Samy Suissa
M
R
TI
Ş
A Sonsuz zaman yanlılığı 111
R
A
K Samy Suissa
Nİ
Lİ
K
E Etki tahminleri ve şansın rolü 116
D
OJİ Önder Ergönül
L
O
T
A
M Olgularla tartışma 126
O
R Gülen Hatemi
Sistemik sklerozlu hastalarda “sınırda”
İÇİNDEKİLER
ortalama pulmoner arter basıncı 135 V
Romatolojide Murat İnanç
Klinik Araştırmalar
ve Nesnel Tıp VIII ACR/EULAR romatoid artrit sınıflama
kriterlerinin çok erken inflamatuar artriti
olan hastalara uygulanması çalışmasına
yönelik eleştirel bir bakış 142
Gülen Hatemi
Sinoviti saptamada kullandığımız farklı
yöntemler ilerideki radyografik hasarı
saptamada birbirine benzer sonuçlar
verir mi? 147
Sibel Zehra Aydın
Kanıta dayalı tıp için ne kanıt var? 154
Hasan Yazıcı
Dünya Sağlık Örgütü özürlülük
değerlendirme programı 2.0 163
T. Bedirhan Üstün
Klinik çalışmalarda Bayes metotları 174
Emmanuel Lesaffre
Nadir görülen hastalıklarda klinik çalışma
tasarımları 190
Brian Feldman
Randomize kontrollü çalışmalarda hasta
özellikleri ve merkezler arası farklılık 203
Sebahattin Yurdakul
Romatoloji literatüründe “olgu sunumu”
olgusu 205
İsmail Şimşek
Romatoid artritte klinik çalışma
tasarımları 209
Yusuf Yazıcı
Dizin 213
2006’dan bu yana düzenlediğimiz Romatolojide
ÖNSÖZ
Klinik Araştırmalar ve Nesnel Tıp toplantıları, VII
sevinerek söylüyorum, 10. yılına ulaştı. Son
Hasan Yazıcı
üç toplantının kitapçıkları, bir dizi nedenle,
gerçekleşememişti. Elinizdeki kitapta bunları bir
arada sunmaktan mutluyum.
Editör olarak her konuşmayı en az birkaç kez
okudum ve ufak tefek düzeltmeler yaptım. Yine
mutluyum ki, özellikle sunum sonundaki interaktif
tartışmalar yıllar içinde daha da heyecanlı ve
öğretici olmaya devam ediyor.
Sunum yapan tüm yerli ve yabancı
meslektaşlara, editörlük görevimde bana yardım
eden Dr. İlker Kayı’ya, kitabı yayına hazırlayan
Q Pharmaworld’den Dr. Rezan Cezan ve
çalışma arkadaşlarına, yıllar içinde toplantıların
gerçekleşmesine ve kitabın basılmasına koşulsuz
eğitim desteği veren, başta Didem Gümüş ve
arkadaşları olmak üzere, MSD ilaç şirketine,
Sigma Publishing’e, içten teşekkür ederim.
Prof. Dr. Hasan Yazıcı
Ekim 2015
Description:f) Duyarlılık (Sensitivity) analizi: Bir sağlık programının hesapladığımızda ölen, kolera olan olmayan, kole- ralıların %80'i zaman burada bir circular logic söz konusu oluyor. Sir Francis Bacon'a gelene kadar herkes buna.