Mehir Aile Dergisi

560 Pages·2015·5.12 MB·Turkish

Mehir Aile Dergisi
Ç o k Y a k ı n d a Ç ı k ı y o r
MEHİR AİLE DERGİSİ
Yayın Çağrısı
Mehir Aile Dergisi, yılda üç defa (dört aylık) yayımlanan, ulusal akademik hakemli bir dergidir. Der-
ginin yayım dili Türkçe ve İngilizcedir. Yayın Kurulu’nun kararı ile diğer dillerde de yayınlar kabul
edilebilir ve yayınlanabilir. Her sayısıyla olduğu gibi özel sayı ve dosyalarla da bir kaynak niteliğini
taşıyacak olan derginin kurumsal sahibi, merkezi Konya’da bulunan Gençleri Evlendirme ve Mehir
Vakfı’dır.
Disiplinler arası araştırmaları teşvik etme amacından hareketle, dergide yayımlanması istenen ya-
zılar Aile ile ilgili olmalıdır. Dergide, Aileyi konu alan bir sorunsala ve çözüm önerilerine yer ve-
rilebilir, Aileyi içeren konular tarihi, edebi, kültürel, ekonomik ve sosyal içerikte olabilir, aile uz-
manlarının ve eserlerinin tanıtımı, aile konusunda çalışan önceki araştırmacıların yazmış oldukları
makalelerin yayını veya tercümesi, sempozyum veya tez değerlendirmeleri gerçekleştirilebilir. Der-
giye gönderilen yazılar, başka bir yerde yayınlanmamış ya da yayınlanmak üzere gönderilmemiş
olmalıdır. Yazılar yayınlanmak üzere kabul edildiği takdirde, Mehir Aile Dergisi, bütün yayın hak-
larına sahip olur. Yayınlanan yazılardan alıntı yapılması durumunda, kaynak belirtilmesi zorunlu-
dur. Gönderilen makaleler, Hakem Kurulu’nun değerlendirmesinden sonra yayın sürecine alınır;
yayımlansın veya yayımlanmasın, iade edilmez. Yazıları yayımlanan yazarlara telif ücreti ödenmez.
Araştırma bilimsel metotlara uygun olmalıdır. Gönderilen yazılar, resim, şekil, harita vb. ekleri de
dahil olmak üzere 20-25 dergi sayfasını (4000-5000 kelime) aşmamalıdır. Araştırmaya bir buçuk
sayfalık (en az 500 kelime) İngilizce özet eklenmelidir. Araştırmalar hakemlerin (en az iki hakem)
olumlu görüşünden sonra yayımlanır. Hakemlerden birinin olumsuz rapor vermesi durumunda
yazı üçüncü bir hakeme gönderilir. Üçüncü hakemin kararı doğrultusunda yazının yayınlanıp yayın-
lanmamasına karar verilir. Hakem raporları gizlidir. Yazarlar, yayın kurulu ve hakemlerin raporları-
nı dikkate almak zorundadır. Yayın kurulu gönderilen yazıyı yayınlayıp yayınlamamakta serbesttir.
Yayınlanan yazılardaki düşünceler yazara ait olup, hukuken ve bilim etiği açısından sorumluluk
tamamen yazara aittir.
Dergiye gönderilen yazılar, A4 boyutlarında ve beyaz kağıda üst/alt/sağ 3 cm. ve sol 4 cm. boşluk bı-
rakılarak; 1 satır aralıklı; iki yana yaslı; girinti sol/sağ 0 cm.; paragraf aralığı 6 nk; 11 punto ve Times
New Roman yazı karakteri kullanılarak yazılmalıdır. Makale adları Türkçe ve İngilizce olarak yazıl-
malı ve yazarların adı, soyadı, akademik unvanı ve çalıştıkları kurum belirtilmelidir. Ayrıca yazar-
ların iletişim bilgileri tam olarak verilmelidir. Kaynak gösterimi, CMS (Chicago of Manual Style)
Yöntemi’ne (16t-A) (http://www.chicagomanualofstyle.org/about16.html) göre yapılmalıdır.
Dergimizde yayımlanmasını arzu ettiğiniz bilimsel çalışmalarınızı [email protected] adresine
Microsoft Word dosyası halinde ekleyerek gönderebilirsiniz. Dergi yayın ilklerine ve daha fazla bil-
giye dergimiz web sayfasından (www.mehiraile.com) ulaşabilirsiniz.
Editör
Prof. Dr. Saffet KÖSE
İletişim Bilgileri / Contacts
Musalla Bağları Sarnıç Sk. No: 2, Selçuklu/KONYA
Tel: [phone] - Fax: [phone]
www.mehiraile.com - www.mehiraile.org
Mehir Vakfı Türkiye Gönüllü Teşekküller Vakfı ve IDSB üyesidir.
İSLAM HUKUKU ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
Sayı: 25
Nisan 2015
4 | Dr. İbrahim Tüfekçi
İSLAM HUKUKU ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
www.islamhukuku.com www.islamhukuku.org www.islamhukuku.net
Journal of Islamic Law Studies ةيملاسلإا ةيهقفلا ثوحبلا ةلمج
Sayı / Number /ددعلا : 25 Yıl / Year / ةنسلا : 2015
Nisan ve Ekim aylarında yılda iki sayı çıkar. Hakemlidir. Süreli Yayındır.
Sahibi / Publisher / اهبحاص
Mustafa ÖZDEMİR
Mehir Vakfı / Mehir Foundation / بابشلا جيوزتل رهلما ةسسؤم
Editör / Editor-in-Chief / ريرحتلا سيئر
Prof. Dr. Saffet KÖSE
Editör Yardımcısı / Associate Editor / ريرحتلا سيئر دعاسم
Doç. Dr. Murat ŞİMŞEK
Yayın Kurulu / Editorial Board / ريرحتلا ةئيه
Prof.Dr. Halil İbrahim ACAR - Dr. Ahmet AKMAN - Doç.Dr. Abdüsselam ARI - Prof.Dr. Nasi ASLAN - Prof.Dr. Tevhit
AYENGİN – Doç.Dr. Tuncay BAŞOĞLU – Y.Doç.Dr. İsmail BİLGİLİ - Prof.Dr. Recep CİCİ - Dr. A. Hakan ÇAVUŞOĞLU
– Y.Doç.Dr. Mehmet DİRİK - Prof.Dr. Sabri ERTURHAN – Y.Doç.Dr. Necmeddin GÜNEY - Y.Doç.Dr. Menderes GÜRKAN
- Prof.Dr. Hasan HACAK – Prof.Dr. Abdurrahman HAÇKALI - Prof.Dr. Abdullah KAHRAMAN - Prof.Dr. Ali KAYA – Doç.
Dr. Saim KAYADİBİ - Dr. Hüseyin KAYAPINAR – Y.Doç.Dr. Necmettin KIZILKAYA – Prof. Dr. Adnan KOŞUM – Prof. Dr.
İsmail KÖKSAL – Doç.Dr. Murtaza KÖSE- Doç.Dr. Muharrem ÖNDER – Dr. Hasan ÖZER- Doç.Dr. Ali İhsan PALA - Dr.
Ali PEKCAN - Y.Doç.Dr. İzzet SARGIN - Doç.Dr. Haluk SONGUR – Doç.Dr. Osman ŞAHİN – Doç.Dr. Murat ŞİMŞEK -
Doç.Dr. Hasan TANRIVERDİ - Prof.Dr. Talip TÜRCAN – Y. Doç.Dr. Mustafa YAYLA - Prof.Dr. Kemal YILDIZ - Doç.Dr.
Yaşar YİĞİT
Danışma – Bilim Kurulu / Advisory – Scientific Board / ةيملعلا - ةيراشتسلاا ةئيلها
Prof.Dr. Hamza AKTAN - Prof.Dr. Vecdi AKYÜZ - Prof.Dr. H. Yunus APAYDIN - Prof.Dr. Fahrettin ATAR - Prof.Dr. İ. Hakkı
AYDIN - Prof.Dr. M. Akif AYDIN - Prof.Dr. Ali BAKKAL - Prof.Dr. Mustafa BAKTIR - Prof.Dr. Ali BARDAKOĞLU -
Prof.Dr. Abdülaziz BAYINDIR - Prof.Dr. Murteza BEDİR - Prof.Dr. Faruk BEŞER - Prof.Dr. İbrahim ÇALIŞKAN - Prof.
Dr. Orhan ÇEKER - Prof.Dr. Hamdi DÖNDÜREN - Prof.Dr. İ. Kâfi DÖNMEZ - Prof.Dr. Celal ERBAY - Prof.Dr. Mehmet
ERDOĞAN - Prof.Dr. Mehmet ERKAL - Prof.Dr. Osman ESKİCİOĞLU - Prof.Dr. Şamil DAĞCI - Prof.Dr. Nihat DALGIN
- Prof.Dr. H. Mehmet GÜNAY - Prof.Dr. Beşir GÖZÜBENLİ - Prof.Dr. Hasan GÜLEÇ - Prof.Dr. Cengiz KALLEK - Prof.
Dr. Hayreddin KARAMAN - Prof.Dr. Ferhat KOCA - Prof.Dr. Muhsin KOÇAK - Prof.Dr. Ahmet ÖZEL - Prof.Dr. Şükrü
ÖZEN - Prof.Dr. Mehmet ŞENER - Prof.Dr. Salih TUĞ - Prof.Dr. Mustafa YILDIRIM - Prof.Dr. Davut YAYLALI - Prof.
Dr. Y. Vehbi YAVUZ
Yayın Takip / Editorial Secretary / ريرحتلا يرتركس
Arş. Gör. Huzeyfe ÇEKER
Kitap Tanıtımı / Book Review / بتكلا لوح
Yrd. Doç. Dr. İsmail BİLGİLİ
Özetler / Summaries/Translation /تاصخلم
Yrd. Doç. Dr. Yusuf SAYIN
Bibliyografya Kontrol/ Bibliographic Control / رداصلما ةعجارم
Arş. Gör. Ahmet EKİNCİ
Uluslararası İlişkiler Koordinatörü / Coordinator of Int. Relations / ةيلماعلا تاقلاعلا قسنم
Yrd. Doç. Dr. Necmettin KIZILKAYA- Yrd. Doç. Dr. Necmeddin GÜNEY
Yazı İşleri Müdürü / Editorial Assistant
Abdullah ŞAFAK
e-mail: [email protected]
ISSN 1304-1045
Kapak: Prof. Dr. Muhittin OKUMUŞLAR
Mizanpaj: Furkan Selçuk ERTARGİN, [email protected]
İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi EBSCO’nun hazırladığı Academic Search Complete (ASC)’de indekslenmekte ve
EBSCO’nun elektronik tarama motorlarında yayınlanarak ilim dünyasına sunulmaktadır.
İslam Hukuku Araştırmaları Dergisi Index Islamicus tarafından taranmaktadır.
Journal of Islamic Law Studies (İHAD) is indexed by Index Islamicus.
Basım Tarihi: Nisan 2015
6 | Dr. İbrahim Tüfekçi Yayın İlkeleri
1- Dergide yayımlanması istenen yazılar İslam Hukuku ile ilgili olmalıdır: İslam hukuku ile ilgili çağdaş bir problem,
İslam hukuk tarihi, edebiyatı, son dönem, daha önce yaşamış ya da çağdaş İslam hukukçularının ve eserlerinin tanıtımı,
önceki fukahanın yazmış oldukları risalelerin neşri ve tercümesi, sempozyum ve tez değerlendirmeleri vb. konularda ol-
malıdır.
2- Araştırma ilmî metotlara uygun olmalıdır.
3- Araştırmaya İngilizce veya Arapça özet eklenmelidir.
4- Araştırmalar hakemlerin (en az iki hakem) olumlu görüşünden sonra yayımlanır.
5- Dergide yayımlanan yazıların dil ve içerik bakımından sorumluluğu yazarlarına aittir.
6- Yayımlanmayan yazılar sahiplerine iade edilmez.
Principles and Regulations for Publication
1- Papers submitted for publication should be based on Islamic jurisprudence.
2- Papers should concentrate on issues, -questions and contemporary problem, -history of Islamic jurisprudence, -its
literature, - past and contemporary Islamic legists, dealing with Islamic subjects, with their works, -critical publications
and translations of treatises (unpublished manuscripts) of the past Islamic legists / jurists about various subjects, -notes
on symposiums, conferences, congresses or theises etc.
3- Papers should be followed scentific methods.
4- A satisfied abstract should be attached to the paper with translations of English or Arabic.
5- Papers should be arbitrated by Islamic legists/jurists according to the methods which indicate principles and proce-
dures of arbitration.
6- The opinions expressed in the papers should be solely those of the authors.
7- Papers which are not published will not be returned.
هطورشو رشنلا دعاوق
.يملاسلإا هقفلا ىلع اًّينبم ةلجلما فى هرشن دارلما ثحبلا نوكي نأ -1
فيرعتلا وأ هبدأ وأ هيخرات وأ يملاسلإا هقفلاب ةقلعتلما ةرصاعلما تلاكشلماو لئاسلماو اياضقلا ىلع ثحبلا بصني نأ -2
مييقت وأ اهتجمرتوىمادقلا انئاهقف لئاسر قيقتح وأ ةيملعلا متهازانجإ نايب عم نيرصاعلماو ينمدقتلماو نيرخأتلما ءاهقفلاب
...لخا تلااسرلا وأ تارتمؤلما
.ةيملعلا جهانلما ىلع ثحبلا قفاوي نأ -3
ةيبرعلا وأ ةيزيلنجلإا ةغللا لىإ اهتجمرتل هل ةيفوتسم ةصلاخ ثحبلاب قفري نأ -4
ميكحتلا دعاوقل اقفو ينصصختلما لبق نم ميكحتلا متي نأ دعب ثوحبلارشنت -5
اهيفلؤم ىلع ةلجلما فى ةروشنلما ثوحبلل ةيئاضقلاو ةيملعلا تايلوؤسلما عيجم -6
ابهاحصلأ داعت لا رشنت لا تيلا ثوحبلا -7
25. Sayı Hakemleri
Abdullah ÇOLAK (Doç.Dr.) | Abdullah DURMUŞ (Yrd.Doç.Dr.) | Adem ÇİFTÇİ (Yrd.Doç.Dr.) | Adnan KOŞUM
(Prof. Dr.) | Ali BAKKAL (Prof. Dr.) | Bayram DEMİR (Yrd.Doç.Dr.) | Davut İLTAŞ (Doç.Dr.) | Halil İbrahim
ACAR (Prof. Dr.) | İbrahim YILMAZ (Yrd.Doç.Dr.) | İsmail ACAR (Yrd.Doç.Dr.) | İsmail BİLGİLİ (Yrd.Doç.
Dr.) | Kamil YAŞAROĞLU (Yrd.Doç.Dr.) | Mehmet Ali YARGI (Doç. Dr.) | Mehmet ÖZKAN (Yrd.Doç.Dr.) |
Muammer ESEN (Prof. Dr.) | Murat ŞİMŞEK (Doç.Dr.) | Mustafa BAKTIR (Prof. Dr.) | Necmettin KIZILKAYA
(Yrd.Doç.Dr.) | Nihat DALGIN (Prof. Dr.) | Nuri KAHVECİ (Doç.Dr.) | Oğuzhan TAN (Yrd.Doç.Dr.) | Orhan
ÇEKER (Prof. Dr.) | Recep ÇİĞDEM (Prof. Dr.) | Sabri ERTURHAN (Prof. Dr.) | Saffet KÖSE (Prof. Dr.) | Saim
KAYADİBİ (Doç.Dr.) | Savaş KOCABAŞ (Yrd.Doç.Dr.) | Servet BAYINDIR (Prof. Dr.) | Şamil DAĞCI (Prof. Dr.)
| Şevket TOPAL (Prof. Dr.) | Tevhit AYENGİN (Prof. Dr.) | Vecdi AKYÜZ (Prof. Dr.) | Zekeriya GÜLER (Prof. Dr.)
Adres / Address /
Musalla Bağları Sarnıç Sk. No: 2 - Selçuklu / KONYA
Tel: [phone]
Fax: [phone]
www.mehir.org
Mehir Vakfı Türkiye Gönüllü Teşeküllüler Vakfı ve IDSB üyesidir
İslam Hukukunda Meclis Muhayyerliği | 7
İÇİNDEKİLER / CONTENTS
Editör’den .................................................................................................................................................9-10
Fıkıh Özelinde Dînî Bilgi ve Günümüzde İslam Algısı
Islamic Religious Knowledge in the Case of Fiqh and the Perception of Islam Today
Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU ...............................................................................................................11-52
Küreselleşme Sürecinde Müslümanların Geleneksel Kendini Tanıma
Biçimlerinin Yenilenmesi Üzerine
Renewal of Traditional Forms of Self-Recognition on Muslims in The Process of Globalization
Prof. Dr. Ferhat KOCA ..........................................................................................................................53-75
Fıkıh Usulünde İktirânın Delâleti ve Furû Fıkha Etkisi
The Indication of Iktirān in Legal Theory (Usūl Al Fiqh) and Its Effect on The Islamic Law (Furū῾)
Yrd. Doç. Dr. Taha NAS .........................................................................................................................77-98
Klasik Fıkıh Usûlünde Taklîdin Bilgi ve Amel Değeri: Tarafları ve Konusu Açısından
The Epistemological and Practical Value of The Imitation in The Classical Islamic Legal Theory:
In Terms of Its Parties and Subjects
Dr. Adem YIGIN .................................................................................................................................99-133
İslâm Aile Hukukunda Kocanın Nafaka Mükellefiyetini Düşüren Haller
The Causes of not Paying Alimony to a Wife in Islamic Family Law
Yrd. Doç. Dr. Mehmet DİRİK ..........................................................................................................135-159
طباوضلا ،مكلحُا ،ميهافلما :ةيباتكلا نم ملسلما جاوز
The Marriage of Muslim Men to the Woman of the Book: Concepts, Terms, and Principles
ةلازغوب يلع ديشر دممح .................................................................................................................................161-180
Kudûrî’nin et-Tecrîd’inde Hanefîler ile Şâfiîlerin Nasslarla İlgili İhtilafları
(Kitâbu’n-Nikâh Özelinde)
)حاكنلا باتك ددصب( يرودقلل ديرجتلا في صوصنلا يقلت في ةيعفاشلا و فانحلأا فلاتخا
Arş. Gör. Ahmet Numan ÜNVER .................................................................................................181-203
İslam Hukuku Açısından İnsan Kökenli Biyolojik Maddelerin Hukuki Statüsü
Legal Status of Biological Metarials of Human Origin in Terms of Islamic Law
Dr. Nurten Zeliha ŞAHİN ................................................................................................................205-223
İslam Hukuku Açısından Hilenin Meşruiyeti (İslami Finans Kurumlar Örneği)
The Legitimacy of Legal Fiction (Hīle) in Terms of Islamic Law
(Islamic Financial Institutions Example)
Yrd. Doç. Dr. Ercan ESER ................................................................................................................225-250

İslam Hukukunda Olağanüstü Yetkili Bir Mahkeme Olarak Velâyetü’l-Mezâlim
(Mezâlim Mahkemeleri)
Medâlim (Atrocities Court) in Islamic Law as an Extraordinarily Competent Court
Yrd. Doç. Dr. Ahmet DURAN .........................................................................................................251-273
8 | Dr. İbrahim Tüfekçi
“İtibar Gâlib-i Şâyi‘adır, Nadire Değildir” İlkesinin Ebû Hanîfe’nin Suç-Ceza Teorisine Etkisi
The Effect of the Principal “The More Common is Considered, Not The Rare One”
on Abū Hanīfa’s Jurisprudence on Crimes and Punishments
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN ...........................................................................................................275-297
Afgan Ceza Hukukunun Kaynakları
The Sources of Afghan Islamic Criminal Law
Mehtarkhan KHWAJAMİR..............................................................................................................299-314
Ehl-i Sünnet Kelamında (Eş‘ariyye ve Mâturîdiyye)
Tekfirde Sınırlar -İman-Küfr Sınırını Belirlemede Başlıca İlkeler-
Borderlines Restricting the Tekfīr in the Theologies of Asharite and Maturidite
Doç. Dr. Recep ARDOĞAN ............................................................................................................315-342
Cihadın Mahiyeti ve “Tebliğ Metodu” Olarak Kullanılması
Nature of Jihād and Using it as a Method of Tabligh
Öğr. Gör. Dr. Fatih ORHAN ...........................................................................................................343-359
Hasan Basri Çantay’ın Meâlinde Ahkâm Âyetlerinin İzahı
Explanation of Judicial Verses in The Translation of Hasan Basri Çantay
Yrd. Doç. Dr. Halis DEMİR .............................................................................................................361-383
İbadetlerin Edasında Tedrîcilik Meselesi ve İlgili Hadislerin Tahlili
The Gradualness about Worships in Islam within the Framework of Ahadīth
Prof. Dr. Hüseyin KAHRAMAN & Arş. Gör. Dr. Mutlu GÜL....................................................385-418
Cuma Namazı Mükellefiyeti
The Obligatory of Friday Prayer
Doç. Dr. Osman ŞAHİN ...................................................................................................................419-451
Meşruiyet ve Kemiyet Bağlamında Teravih Namazı
Prayer of Tarawīh in the Context of Legitimacy and Quantity
Yrd. Doç. Dr. İbrahim ÖZDEMİR ..................................................................................................453-497
Şirvanlı Ahmed Hamdi’nin Mecâmi‘ Tercümesinin “Hâtime: Kavâid-i Külliyye” Bölümü
Şirvanlı Ahmed Hamdi’s Translation of Mecāmi‘: “Hātime: Kavāid-i Kulliyye” Chapter
Doç. Dr. Murat ŞİMŞEK & Mehmet ARITÜRK ...........................................................................499-525
Notlar
Hayvan Kesimi Konusunda Karar ve Tavsiyeler, Uluslararası İslam Fıkıh Akademisi
Çev. Dr. Yahya ŞENOL ......................................................................................................................527-531
Kitap Tanıtımları
Prof. Dr. Abdullah KAHRAMAN, İslam Hukukunda Değişim ve İbadetler, Ensar Yayınları, İstanbul
2012, 455 sayfa
Değerlendiren: Yaşar KOÇYİĞİT ...................................................................................................533-542
Dr. Vehbe ez-Zuhaylî, Nazariyyetü’d-damân ev ahkâmü’l-mes’ûliyyeti’l-medeniyye
ve’l-cinâiyye fi’l-fıkhi’l-İslâmî -dirâse mukârene-, Dâru’l-Fikr, Dımaşk 1982, 357 sayfa
Değerlendiren: Abdurrahman BULUT ..........................................................................................543-546
Doç. Dr. Nuri KAHVECİ, İslam Aile Hukuku, Hikmetevi yayınları, 2014, 278 sayfa.
Değerlendiren: Zeynep ÇİFTASLAN .............................................................................................547-552
Davut İltaş, Fıkıh Usulünde Mütekellimîn Yönteminin Delâlet Anlayışı,
İstanbul: İSAM Yayınları, 2011, 447 sayfa.
Değerlendiren: Tuba Hacer KORKMAZ ........................................................................................553-556
Editör’den | 9
Editör’den
Dergimizin 25. sayısı sizlerle.
Bu sayıya, Diyanet İşleri eski Başkanı Prof. Dr. Ali BARDAKOĞLU hocamızın
yazısıyla başlıyoruz. Bu yazı hocamızın kısa bir süre önce İzmir’in dördüncü ve en
genç devlet üniversitesi olan Kâtip Çelebi Üniversitesi İslami İlimler Fakültesi’nde
vermiş olduğu konferansının çözümlenen kayıtlarından oluşmaktadır. Yazıda, dinî
bilginin mahiyeti, tarihi serüveni, günümüzde müslümanların dinî bilgi tasavvuru
ve sorunları, fıkıh bilgisi, öğretimi ve sorunları, toplumsal değişme, klasik fıkıh
öğretisinin dayanma gücü, İslâm algısı ve günümüz ilâhiyat fakültelerinin durumu
gibi önemli konular yer almaktadır. Bu sayıdaki ikinci yazı ise Prof. Dr. Ferhat
KOCA’ya ait. Koca, Müslümanların geleneksel kendini tanıma biçimlerinin ortaya
çıkardığı çeşitli olumlu ve olumsuz sonuçlara vurgu yaparak, söz konusu kendini
tanıma biçimlerinin yenilenmesi hususunda zihniyet değişimi ve birtakım yeni
perspektifler önermektedir.
25. sayıda fıkıh usûlü ile ilgili iki adet makale yer almaktadır. Bunlardan ilki
Yrd. Doç. Dr. Taha NAS’a ait “Fıkıh Usulünde İktirânın Delâleti ve Furû Fıkha
Etkisi” başlığıyla fukahânın ihtilafı ve bazı furû-ı fıkıh örnekleri çerçevesinde
iktiran ilkesini incelemektedir. Diğeri ise Dr. Adem YIGIN’ın klasik fıkıh usûlünde
taklîdin bilgi ve amel değerini tarafları ve konusu bağlamında ele aldığı makalesidir.
Aile hukuku alanında ise üç ayrı araştırma yer almaktadır. Bunlardan ilki
Yrd. Doç. Dr. Mehmet DİRİK’in nüşûz, irtidâd, ölüm, geçmiş nafakadan feragat,
sıhrî yakınlarla zina, fâsid nikâh, hastalık, yaş küçüklüğü, nafaka ödemeye güç
yetirememe, hapis ve kaçırılmadan ibaret olan evlilik nafakasını düşüren halleri ele
aldığı araştırmadır. İkinci makale ise Muhammed Reşîd Ali Bû Gazâle’nin müslüman
erkeğin gayr-i müslim kadınla evliliğini kavram, hüküm ve ilkeler çerçevesinde ele
aldığı çalışmasıdır. Üçüncüsü ise Arş. Gör. Ahmet Numan ÜNVER’in Kitâbu’n-
Nikâh özelinde Kudûrî’nin et-Tecrîd’indeki Hanefî - Şâfiî İhtilaflarını incelediği
makaledir.
Bu sayıda günümüz fıkıh problemleri odaklı iki çalışma yer almaktadır. Bunlar
Dr. Nurten Zeliha ŞAHİN’in İslam hukuku açısından insan kökenli maddelerin
hukuki statüsünü ve bu maddelerin kullanımı karşısındaki tavrını incelediği
çalışması ile Yrd. Doç. Dr. Ercan ESER’in İslami finans kurumları örnekliğinde
İslam hukuku açısından hilenin meşruiyetini ele aldığı makalesidir.
İslam muhakeme ve ceza hukuku ile ilgili Yrd. Doç. Dr. Ahmet DURAN,
“İslam Hukukunda Olağanüstü Yetkili Bir Mahkeme Olarak Velâyetü’l-Mezâlim”;
Yrd. Doç. Dr. Ahmet AYDIN, “İtibar Gâlib-i Şâyiadır, Nadire Değildir” İlkesinin
10 | Editör’den
Ebû Hanîfe’nin Suç-Ceza Teorisine Etkisi” ve Mehtarkhan KHWAJAMİR’in “Afgan
Ceza Hukukunun Kaynakları” adlı üç tetkik dergimizdeki yerini almaktadır.
Ayrıca Doç. Dr. Recep ARDOĞAN’ın Ehl-i Sünnet Kelamı çerçevesinde iman-
küfür sınırını belirlemenin ana ilkelerini ele aldığı makalesi ile Öğr. Gör. Dr. Fatih
ORHAN’ın cihadın mahiyetini ve tebliğ metodu olarak kullanılması meselesini
klasik referanslara bağlı olarak ele aldığı araştırması da bu sayıdaki yerini almıştır.
Derginin 25. sayısında ahkam ve ibadetlerle ilgili yazılar da bulunmaktadır.
Yrd. Doç. Dr. Halis DEMİR, Hasan Basri Çantay’ın meâlinde ahkâm âyetlerini izah
ettiği bölümleri incelemektedir. Prof. Dr. Hüseyin KAHRAMAN ile Arş. Gör. Dr.
Mutlu GÜL’ün birlikte hazırladıkları “İbadetlerin Edasında Tedrîcilik Meselesi ve
İlgili Hadislerin Tahlili” araştırması ahkam ve ibadetleri tedricilik bakımından ele
almaktadır. Doç. Dr. Osman ŞAHİN, cuma namazının mükellefiyeti meselesini
incelerken, Yrd. Doç. Dr. İbrahim ÖZDEMİR de teravih namazının meşruiyet ve
kemiyeti problemini ele almaktadır. Bu sayıda son olarak Doç. Dr. Murat ŞİMŞEK ile
Mehmet ARITÜRK’ün yayına hazırladığı Şirvanlı Ahmed Hamdi’nin, Hâdimî’nin
Mecâmi‘ine yaptığı tercümenin “Hâtime: Kavâid-i Külliyye” bölümünün Latin
harflerine çevirisi yer almaktadır. Dergimiz not ve tanıtım yazıları ile sona
ermektedir.
Bu sayının yayımı münasebetiyle yazılarıyla, hakemlikleriyle, finansmanıyla,
basımıyla kısaca her türlü desteğiyle katkısı bulunan herkese teşekkür ederim.
Dergimizin bu sayısının da ilim dünyasına hayırlı olması dileğiyle…
Prof. Dr. Saffet KÖSE