Mavi Kitap Kahverengi Kitap

241 Pages·3.032 MB·Turkish

by  Ludwig Wittgenstein

Genel Yayın: 1335
FELSEFE
LUDWIGW ITTGENTSEIN
MAVİ KİTAP, KAHVERENGİ KİTAP
ÖZGÜN ADI
THE BLUE AND BROWN BOOKS
© 1958 BLACKWELPLU BLISHING
İNGİLİZÖCZEG ÜNM ETİNDEÇNE VİREN
DOGANŞ AHİNER
BLACKWELPLU BLISHILNTGD ., OXFORDY APİILLEA SNÖ ZLEŞMYEEG ÖREY AYMILANMIŞTIR.
İNGİLİZÖCZEG ÜNM ETİNDEYNA PILAÇNE VİRİNDİONG RULUÔUNUSNO RUMLULUGSUA DECE
TÜRKİYİEŞ B ANKASKIÜ LTÜYRA YINLARIA'İNTTAİ RB.L ACKWELL PUBLILSTHDIB.NU GK ONUDA
SORUMLUD EGİLDİR.
©TÜRKİYİEŞ B ANKASI KÜLYTAÜYRI NLA2R0I0,7
Sertifika No: 11213
EDİTÖR
ALİB ERKTAY
GÖRSEYLÖ NETMEN
BİROLB AYRAM
DÜZELTİ
KAANÖZKAN
GRAFİTKA SARIMU YGULAMA
TÜRKİYİEŞB ANKASKIÜ LTÜRY AYINLARI
I. BASKIK:A SIM2 007
2.B ASKIŞ:U BAT2 01l
ISB9N7 8-9944-88-207-1
BASKI
MATBAASI SAN. VE TİC. LTD.
ŞEFİK ŞTi.
TURGUTÖ ZALC AD.N O:1 37
İKİTELİLSİT ANBUL( 02125)4 96 26 2
Sertifika No: 0307-34-008250
TÜRKİYİEŞB ANKASKIÜ LTÜRY AYINLARI
İSTİKLCAALD DESNİO,: 1 44/4 BEYOGLU İ3S4T4A3N0B UL
Tel. [phone]
Fax[phone]
www.iskultur.com. tr
Ludwig Wittgenstein
Mavi Kitap,
I<ahverengi l(itap
Çeviren: Doğan Şahiner
�ÜRKİYE $• BANKASI
Kültür Yayınları

i ÇİND EKİLER
Ç evı. rmenı. n N otu VI
... .........................................................................
Önsöz (Rush Rhees) VII
. .................... ....... ...........................................
MAVİ KİTAP 1
................... ..................................................................
KAHVERENGİ KİTAP 85
...................................................................
1. 87
.......................................................... ........................................
il. 141
..... . . ........................................ ·············· ..................................
Dizin 209
................................. ..............................................................
Çevirmenin
Notu
Mavi Kitap, Wittgenstein'ın Cambridge Üniversitesi'nde, 1933-34
ders yılında, seçtiği beş öğrencisine (Francis Skinner, Louis Goodstein,
1-1.M.S. Coxeter, Margaret Masterman ve Alice Ambrose) dikte ettiği
notlardan oluşmaktadır. "Dil oyunu" gibi yeni kavramların ilk kez
gün yüzüne çıktığı metindir.
Kahverengi Kitap ise 1934-35 ders yılında Francis Skinner ve Alice
Ambrose'a dikte edilmiştir. Wittgenstein 1935 Temmuzu'nda Moritz
Schlick'e bir mektubunda Kahverengi Kitap'tan "bütün bu şeylerin
nasıl ele alınması gerektiğini gösteriyor sanıyorum" diye söz eder.
Kitabın ilk baskısını yayına hazırlayan, Wittgenstein'ın öğrencisi
ve yakın dostu Rush Rhees'in de belirttiği gibi, Wittgenstein'ın
İngilizcesi birçok yerde hantal ve Germanizm yüklüdür. Bu durum,
Wittgenstein'ın söylemek istediğini tam olarak anlatan ifadeleri, han­
tallığına bakmadan, çeviride gönül rahatlığıyla kullanabilmemi
sağladı.
Wittgenstein birçok yerde, hedeflediği şeyin tam açıklık olduğunu
söyler. Oysa birçok kişi, onun söylediklerinin anlaşılması güç şeyler
olduğunu düşünerek, Wittgenstein'ı açıklamaya girişmiştir! Kimse
onun sağladığı açıklığı yeterli bulmak zorunda değil elbette - ama bu
yorumcular, ne tuhaf ki, Wittgenstein'ın başaramadığını kendilerinin
başardığı iddiasında da değillerdir.
Rush Rhees'in Önsöz'ünün de Wittgenstein'ın düşüncesini doğru
yansıtma bakımından ağır kusurlar içerdiğini düşünmekle birlikte,
çeşitli tartışmalara vesile olmuş bu metni tarihsel önemi dolayısıyla
elinizdeki baskıya dahil etmeyi uygun bulduk.
Doğan Şahiner
Eylül 2007.
O.. n
söz
Wittgenstein "Mavi Kitap"ı (ona bu adı kendisi vermemiş olsa da)
193 3-34 ders yılında Cambridge'teki sınıfına dikte etti ve teksir
edilmesini sağladı. "Kahverengi Kitap"ı ise 1934-35 ders yılında iki
öğrencisine (Francis Skinner ve Alice Ambrose) dikte etti. Bunun dak­
tilo ile üç kopyasını yaptırdı ve bunları yalnızca en yakın dostlarına
ve öğrencilerine gösterdi. Ama bunları ödünç alanlar kendi kopyala­
rını çıkarttılar ve bunlar üzerine bir ticaret başladı. Wittgenstein bu
yazmalara kendisi ad verseydi, "Felsefi Değiniler" ya da "Felsefi
Araştırmalar" adını verebilirdi. Ama birinci yazma mavi, ikinci yaz­
ma kahverengi kağıtla kaplandığı için, o günden beri bu şekilde ad­
landırıldılar.
Wittgenstein sonraları Mavi Kitap'ın bir kopyasını aşağıdaki not­
la birlikte Lord Russell'a gönderdi:
İki yıl kadar önce, sana bir elyazmamı göndereceğime söz vermiştim. Bugün
gönderdiğim, o elyazması değil. Üzerinde hala düşünüyorum; günün birinde ya­
yımlar mıyım, ya da herhangi bir parçasını yayımlar mıyım, Tanrı bilir. Ama iki yıl
önce Cambridge'te bazı dersler verdim ve evlerine kafalarında birşey götüremi­
yorlarsa ellerinde birşey götürebilsinler diye öğrencilerime bazı notlar dikte ettim.
Sonra bu notları çoğalttırdım. Tam şu sırada bazı kopyalardaki yanlış yazımları ve
başka hataları düzeltirken, senin de bir kopya isteyebileceğin fikri aklıma geldi. İş­
te sana bir tane gönderiyorum. Bu dersleri okuman gerektiğini söylemek istemi­
yorum; ama eğer yapacak daha iyi bir işin yoksa, ve eğer bunlardan bir parça ke­
yif alacak olursan, gerçekten çok memnun olurum. (Birçok noktaya yalnızca de-