Table Of ContentQUELLEN UND STUDIEN
ZUR
GESCHICHTE DER MATHEMATIK
ASTRONOMIE UND PHYSIK
HERAUSGEGEBEN VON
O.NEUGEBAUER ].STENZEL O.TOEPLITZ
KOPENHAGEN HALLE BONN
ABTEILUNG A:
QUELLEN
3.BAND
MATHEMATISCHE KEILSCHRIFT=-TEXTE
HERAUSGEGEBEN UND BEARBEITET
VON
O.NEUGEBAUER
I
KOPENHAGEN
ZWEITER TEIL
BERLIN
VERLAG VON JULIUS SPRINGER
1935
MATHEMATISCHE
KEILSCHRIFT~TEXTE
HERAUSGEGEBEN UND BEARBEITET
VON
O. NEUGEBAUER
KOPENHAGEN,
ZWEITER TEIL
REGISTER, GLOSSAR, NACHTRÄGE
TAFELN
MIT 10 TEXTFIGUREN UND 69 TAFELN
BERLIN
VERLAG VON JULIUS SPRINGER
1935
Alle Rechte,
insbesondere das der Übersetzung in fremde Sprachen, vorbehalten.
Copyright 193;', by Julius Springer in Berlin.
Printed in Germany.
~
i
Druck der Dieterichschen Universitäts-Buchdruckerei (W. Fr. l<aestner) in Göttingen.
Inhaltsverzeichnis
Register, Glossar, Nachträge Seite
C. Nachträge zu Kapitel I I I .............................43
§1. Konkordanzen...................................................... 1
BM 85196 ......................................................... 43
a) Übersicht nach Sammlungen . ..........................1
Transkription......................................... . 43
b) Übersicht nach Publikationen.........................5
Übersetzung..................................................46
§ 2. Abkürzungen, Bezeichnungen, Literaturzitate, Da Kommentar..................................................50
tierungen 6 a) Nr. 1. Brückenpfeiler (Vs. I, 1 bis 7) 50
a) Allgemeines.........................................................6 b) Nr. 2. Fundament (Kegelstumpf)
b) Literatur.......................................................... 7 (Vs. 1,8 bis 1 2 ).............................51
1. Bücher, Editionen, Serien..........................7 c) igi-gub-ba („Koeffizient") . . . . 51
2. Zeitschriften . . . * ...............................9 d) Nr. 3, Nr. 4 und Nr. 17. Dämme
c) Museumssignaturen.............................................. 10 (Vs. I, 13 bis 23, Rs. II, 8 bis 17) . 52
d) Datierungen........................................................10 e) Nr. 5. Schiff (Vs. I, 24 bis 28) . . 52
f) Nr. 6. Zylindervolumen (Vs. I, 29
§3. Glossar. . . ^ ..................................................11 bis 3 2 ) .............................................52
a) Akkadische Worte...........................................11 g ) Nr. 7. (Vs. 1,33 bis 37) . . . . 53
b) Ideogramme und sumerische Worte . . 24 h) Nr. 8. (Vs. 1,38 bis Vs. II, 6) . . 53
i) Nr. 9. Pythagoreischer Lehrsatz (Vs.
c) Namenliste.............................................................35
II, 7 bis 16) 53
1. Datierungen..................................................35
k) Nr. 10. Prismatisches Gefäß (Vs.
2. Götter.............................................................35
II, 17 bis 2 2 )..................................53
3. O rte .............................................................. 35
l) Nr. 11. Fundament (Pyramidenstumpf)
4. Personen.......................................................35
(Vs. II, 23 bis 2 8 ) ........................55
§ 4. Nachträge und Berichtigungen..............................36 m) Nr. 12 und 13. Seil (Vs. II, 29 bis
A. Nachträge zu Kapitel I: Tabellentexte . . 36 Rs. I, 8) ^ .......................................55
a) Reziprokentabellen.......................... . . 36 n) Nr. 14. Getreide (Rs. I, 9 bis 18) . 55
b) Multiplikationstabellen.............................36 o) Nr. 15. Kanalausbau (Rs. 1,19 bis 35) 55
p) Nr. 16. Leistungsberechnung(Rs. I, 36
B. Nachträge zu Kapitel II . . . . . . . 37
bisRs. II, 7 ) ..................................56
AO 6770 37
q) Nr. 18. Silber (Rs. II, 18 bis 29) . 57
Transkription.............................................37
D. Druckfehlerberichtigungen, Ergänzungen . . 59
Kommentar und Übersetzung...................38
YBC 4 6 9 6 .................................................... 60
a) Allgemeines.......................................38
b) Nr. 1 (Vs. Ibis 8) . . . . . . 39 Tafeln Tafel
c) Nr. 2 Zinseszinsrechnung (Vs. 9 bis 17) 40 I. Photographische Textreproduktionen....................1
d) Nr. 3 (Vs. 18 bis Rs. 10). . . . 41 II. Autographien . 35
e) Nr. 4(Rs. !lbisl3) . . . . . 42 III. Ergänzungen von Tabellentexten. Anordnungs-
f) Nr. 5(Rs. 1 4 b is 2 0 )................42 Schemata ......................... 61
§ L Konkordanzen.
a) Übersicht nach Sammlungen.
Die Ordnung folgt den Orten der Sammlung.
Die kursiven Zahlen bezeichnen die Seiten, mit Zusatz II die von Teil II, sonst von Teil I. Der
Zusatz „T" weist auf die Tafeln in Teil II hin.
Für die Bedeutung der Signaturen s. u. § 2 c (S. 10).
1
Quellen u. Studien A !H. Neugebauer.
2 § 1. Konkordanzen
Berlin, Staatliche Museen, Vorderasiatische Abteilung
VAT 253 Kap. I, § 4 a, 17 § 4 b, 24 bzw. 65, 77 VAT 7535 Kap. VI 303, T 22, 47
VAT 672 Kap. VI 367, T 13, 43 VAT 7537 Kap. VII, A 466, T 23, 48
VAT 1221 Kap. 1, §3b, 1 36 VAT 7620 Kap. VI 344, T 23, 48
VAT 2117 Kap. I, § 2 c, 2 33 VAT 7621 Kap. VI 6^ VAT 7531 989, T 23, 48
VAT 2125 Kap. I, § 2 b, 11 II VAT 7858 Kap. I, § 3 b, 32 86
VAT 2704 Kap. I, §3b, 9 37 VAT 7892 Kap. I, § 3 b, 52 44
VAT 2898 Kap. I, § 4 a, 6 § 4 b, 9 bzw. 63, 76 VAT 7895 Kap. I, § 3 b, 34 86
VAT 3462 Kap. I, § 2 g, 1 36, T 13 VAT 7896 Kap. I, § 3 b, 45 46
VAT 3463 Kap. I, §6b 36, T 13 VAT 8100 Kap. I, § 3 b, 11 87
VAT 5457 Kap. I, §6d 31 VAT 8167 Kap. I, § 3 b, 3 86
VAT 6220 Kap. I, § 3c, 113 § 4a, 20 VAT 8389 Kap. VI 347, T 24, 49
§4b, 4 §4b, 18 §7e, 2 VAT 8390 Kap. VI 365, T 25, 50
bzw. 53, 66, 71, 66, T 69 VAT 8391 Kap. VI M VAT 8389 347, T 26, 51
VAT 6469 Kap. VI 363, T 14, 43 VAT 8492 Kap. I, § 4 a, 26 § 4 b, 15
VAT 6505 Kap. VI 376, T 14, 43 §4c, 51 §5b bzw. 6.9, 70, 78, 76
VAT 6546 Kap. VI M VAT 6469 363, T 14, 43 VAT 8512 Kap. VI 340, T 27, 52
VAT 6597 Kap. VI 374, T 15, 43, 45 VAT 8520 Kap. VI 346, T 28, 53
VAT 6598 Kap. VI 377, T 16, 17, 44 VAT 8521 Kap. VI 354, T 29, 54
VAT 6599 Kap. III M BM 85 200 + VAT 6599 VAT 8522 Kap. VI 367, T 30, 55
163, T 7, 8, 39, 40 VAT 8523 Kap. VI 373, T 31, 55, 56
VAT 6786 Kap. I, § 3 b, 53 41 VAT 8528 Kap. VIM VAT 8521 354, 380, T32, 56, 57
VAT 7002 Kap. I, §6a 76 VAT 9734 steAe Mist. A 20 + VAT 9734
VAT 7528 Kap. VII, c 563, T 18, 45 VAT 12 593 Kap. I, § 7e, 3 64
VAT 7530 Kap. VI 337, T 19, 46 VAT 153% Kap. I, § 3 b, 63 43, II 86 Anm. 6
VAT 7531 Kap. VI 336, T 20, 46 VAT 15 3% Kap. I, § 3 b, 22 88
VAT 7532 Kap. VI 364, T 21, 46 VAT ohne Nr. Kap. I, § 3 b, 35 86
Brüssel, Mus6es Royaux du Cinquiatenaire
0 160 Kap. I, § 3 b, 61 4.9 0 163 Kap. I, § 3 b, 27 68 O 165 Kap. I, § 3 b, 15 87
0 161 Kap. I, § 3 b, 44 40 0 164 Kap. I, §3b, 25 68 O 166 Kap. I, § 3 b, 10 87
0 162 Kap. I, § 3 b, 31 39
Istanbul, Musees d'Antiquites
Ist.A 20+VAT 9734 Kap. 1, § 2b, 9 {^ 3c, 102 Ist. 0 3826 Kap.I, §3 + 2 77, T 42
§4+ 9 §4b, 10 §7e, 4 Ist. 0 3833 + Ist. O 3848 Kap. 1, § 2b, 28
bzw. 44, 46, 68, 70, 63, T 10, 41, 65 § 3c 106 bzw. 49, 50, T 67
Ist. Ni 894 Kap. 1, §3b, 39 46 Ist. 0 3848 : Ist. O 3833 + Ist. O 3848
Ist Ni 927 Kap. 1, §Sb, 56 44 Ist. 0 3862 Kap.I, §3c, 3 78, T 42
Ist Ni 1143 Kap. 1, §3b, 62 43 Ist 0 3865 Kap.I, §6h 83
Ist. Ni 1868 Kap.I, §3c, 108 54, T 66 Ist. 0 3912 Kap.I, §6h 83
Ist. Ni 1871 Kap. 1, § 3b, 42 40 Ist. 0 3920 Kap.I, §6h 83
Ist. Ni 1911 Kap.I, §3b, 41 40 Ist. 0 3930 Kap.I, §6h 83
Ist. Ni 2649 Kap.I, §3., 138 §4+11 Ist. 0 3932 Kap.I, §6h 83
§4b, 12 bzw. 56, 68, 70, T 66 Ist. 0 3934 Kap.I, §3 + 128 56
Ist. Ni 2726 Kap.I, § 3b, 3a § 3c, 115 bzw. 86, 58, T 66 Ist. 0 3946 Kap.I, §3b 43
Ist. Ni 2733 Kap.I, §2b, 10 § 3c, 101 Ist. 0 3980 Kap.I, § 3b 43
§ 4a, 10 § ^b, 11 bzw. 44, 44, 68, 70 Ist. 0 4001 Kap.I, §6h 83
Ist. Ni 2739 Kap.I, §3e, 132 §4+21 Ist. 0 4052 Kap.I, §6h 83
§ 41 26 §5d. bzw. 57, 66, 74, 79, T 67 Ist. 0 4082 Kap.I, §Sb, 58 44
Ist. Ni 2936 Kap.I, §2b, 3 § 3c, 117 bzw. 40, 53, T 67 Ist. 0 4093 Kap.I, § 6h 83
Ist. Ni 2937 Kap.I, §2b, 19 § 3 c, 120 bzw. 49, 54, T 67 Ist. 0 4108 Kap.I, §4 + 25 ^^ 4b, 17 § 4c, 55
Ist. Ni 2938 Kap.I, §3c, 135 58 bzw. 68, 70, 78, T 68
Ist. O 3816 Kap.I, §5c, 1 77, T 42 Ist. 0 4112 Kap.I, §3b 43
a) Sammlungen 3
Ist. 0 4184 Kap.I, §4a, 5 §4b, 7 bzw. 68, 70 Ist. O 4566 Kap. 1, § 4 a, 22 § 4 c, 54 bzw. 69, 76
Ist. 0 414^ Kap. 1, § 3 b, 46 40 Ist. O 4561 Kap. 1, § 3 b, 29 69
Ist. 0 4163 Kap. IV 267 Ist. O 4583 Kap. 1, § 5 e, 4 78, T 42
Ist. 0 417C Kap. 1, § 3 b, 6 66 Ist. O 4654 steTte 6et Ist. O 4299 + Ist. Ö 4654
Ist. 0 4175 Kap. IV 267 Ist. O 4754 Kap. 1, § 3 b, 4 66
Ist. 0 4299 + Ist. 0 4654 Kap. 1, § 3 c, 181 57, T 68 ist. O 4807 Kap. 1, § 8 b, 47 40
Ist. 0 4306 Kap. 1, § 6h 82 Ist. O 4808 Kap. 1, § 2 b, 5 10
Ist. 0 4321 Kap. 1, § 3 b, 17 67 Ist. O 4844 ste^e &et AO 10 636 + Ist. O 4844
Ist. 0 4860 Kap. IV 265, T 42 Ist. O 4845 Kap. 1, § 3 c, 189 59
Ist. 0 4878 Kap. 1, § 6 h 82 Ist. O 4849 Kap. 1, § 3 c, 111 52, T 68
Ist. 0 4438 + Ist. 0 4442 Kap. 1, § 3 b, 14 67 Ist. 8 289 Kap. 1, § 3 b, 13 67
Ist. 0 4441 Kap. 1, § 3 b, 23 68 Ist. 8 428 Kap. 1, § 6 c 30
Ist. 0 4442 ste/te 6et Ist. 0 4438 + Ist. 0 4442 Ist. 8 485 Kap. 1, § 2 e 26
Ist. 0 4448 Kap. 1, § 3 b, 38 69 Ist. 8 639 Kap. 1, § 4 a, 18 § 4 b, 25 bzw. 68, 71
Ist. 0 4456 Kap. 1, § 3 b, 59 41 Ist. T 7375 Kap. 1, §2b, 1 10
Ist. 0 4538i Kap. 1, § 8 b, 54 41 Ist. T 10 994 Kap. 1, § 2 b, 27 § 3 c, 116
Ist. Ü 4552! Kap. IV 266, T 42 bzw. 7.3, 53, T 69
Jena, Frau Professor llilprecht Collection of Babylonian Antiquities im Eigentum der Universität Jena
HS 201 Kap. 1, § 2 b, 2 10 HS 214 b Kap. 1, § 3 b, 21 68
HS 202 a Kap. 1, § 2 b, 13 § 3 c, 104 bzw. 11, 49 HS 215 Kap. 1, § 3 b, 28 69
HS 202 b Kap. 1, § 3 ^ 108 51 HS 216 Kap. 1, § 3 b, 30 69
HS 203 Kap. 1, § 2b, 16, 17 § 3b, 23a HS 217 a Kap. 1, § 3 b, 37 69
§ 3 c, 109 bzw. 11, 68, 51, T 64 HS 217 b Kap. 1, § 3 b, 39 40
HS 204 Kap. 1, § 2 b, 14 § 8 c, 112 bzw. 11, 52, T 64 HS 218 Kap. 1, § 3 b, 40 40
HS 205 Kap. 1, § 2 b, 18 § 3 c, 124 bzw. 11, 55, T 64 HS 219 Kap. 1, § 3 b, 42 40
HS 206 Kap. 1, § 3 c, 122 54, T 64 HS 220 Kap. 1, § 3 b, 55 41
HS 207 Kap. 1, § 3 c, 126 55, T 65 HS 221 Kap. 1, § 3 b, 56 41
HS 208 Kap. 1, § 3 c, 130 56, T 65 HS 222 a Kap. 1, § 3 b, 60 42
HS 209 Kap. 1, § 3 c, 186 58 HS 222 b Kap. 1, § 3 b, 62 42
HS 210 Kap. 1, § 3 c, 133 57 HS 223 Kap. 1, § 3 b, 64 42
HS 211 Kap. 1, § 3 b, 8 66 HS 224 Kap. 1, §4a, 2 §4b, 2 bzw. 68, 69
HS 212 Kap. 1, § 3 b, 12 67 HS 225 Kap.I, §4a, 8 §4b, 8 bzw. 68, 70
HS 213 Kap. 1, § 3 b, 18 67 HS 226 Kap. 1, § 4 a, 15 § 4 b, 20 bzw. 68, 71
HS 214a Kap. 1, § 3 b, 19 67 HS 227 Kap. 1, §4a, 16 §4b, 21 bzw. 68, 71
Leiden, Sammlung Böhl
Böhl 798 Kap. 1, § 3 b, 51 41 1 Böhl 799 Kap. 1, § 3 b, 16 67
London, British Museum, Department of Egyptian and Babylonian Antiqnities
BM 15 285 Kap. 111 167, T 3, 4 Bu. 88--5--12, 123 steifte BM 78 267
BM 40107 Kap. 1. § ^a, 4 § 4b, f bzw. 68, 69 Bu. 91--5--9, 263 steTte BM 80150
BM 64390 Kap. 1, § 2f, 2 29 K 50 Kap. 1, § 2f, 1 Anm. 16 28
BM 77 951 Kap. 1, § 2b, 8 11 K 56 Kap. 1, § 2f, 1 28
BM 78 267 Kap. 1- § 3c, 137 3?, T 61 K 60 Kap. 1, § 2f, 1 28
BM 80 150 Kap. 1- § 2b, 12 § 2e, 3 § 3c, 105 K 2069 Kap. 1, § 2 g, 2 60, T 10
bzw. 11, 26, 49, T 61 K 3168 steTte BM 92 680
BM 85 194 Kap. 111 142, T 5, 6 K 8527 steifte BM 92 703
BM 85 196 Teil n, § 4C 11 46 K 8687 Kap. 1, § 2f, 2 29
BM 85 200 + VAT 6599 Kap. in 193, T 7, 8, 39, 40 Rm 2,200 Kap. 1, § 2f, 2 29
BM 85 210 Kap. in 319, T 9 81—2—i, 72 steTte BM 40107
BM 92 680 Kap. 1, § 4 a, 13 § 4b, 14 bzw. 63, 70 82—9 —18,, 4370 steAe BM 64 390
BM 92 698 Kap. 1, § 4a, 23 § 4b, 3, 16 85—4—30,, 144 ste%e BM 77951
§ 4 c, 53 bzw. 69, 70, 73, T 61 12 136 ste%e BM 92698
BM 92 703 Kap. 1, § 3 b, 2 66 e 177 Kap. 1, § 2f, 2 29
1*
4 § 1. Konkordanzen
New Häven, J. Pierpont Morgan Library Colieetion )
MLC 117 Kap. 1, § 3 b, 33 33 MLC 1660 Kap. 1, § 4a, 7 § 4b, 13 bzw. 68, 76
MLC 646 Kap. 1, § 3c, 121 54 MLC 1670 Kap. 1, § 2 b, 6 16
MLC 1619 Kap. 1, § 3 b, 24 38 MLC 1854 Kap. 1, § 7 e, 5 63
New Haven, Yaie Babylonian Collection
YBC 4668 Kap. VII, A 436 YBC 4695 Kap. Vn, B 561
YBC 4669 Kap. VII, C 514 11 64 YBC 4696 Kap. VII, B 564, 11 66
YBC 4670 Teil 11, § 4A, b, 42 a 11 86 YBC 4697 Kap. VII, B 485
YBC 4673 Kap. VII, C 506, 11 66 YBC 4698 Kap. vn, C 513
YBC 4676 Teil 11, § 4A, b, -2 11 36 YBC 4699 Teil H, § 4 A, b, 3 b 11 36
YBC 4678 Teil 11, § 4A, a § 4A, b, 103 a 11 36, 37 YBC 4702 Teil 11, § 4 A, b, 0 11 36
YBC 4681 Teil 11, § 4 A, b, 37 a 11 36 YBC 4704 Kap. 1, § 6e 81
YBC 4682 Teil 11, § 4 A, b, -1 11 36 YBC 4708 Kap. VH, A 386, T 57
YBC 4683 Teil 11, § 4A, b, 18 a 11 36 YBC 4709 Kap. VII, A 413, T 33, 58
YBC 4685 Teil 11, § 4 A, b, 122 a 11 37 YBC 4710 Kap. VII, A 463, T 58
YBC 4686 Teil 11, § 4 A, b, 23 b 11 36 YBC 4711 Kap. VII, B 563
YBC 4687 Teil 11, § 4A, b, 13 a 11 36 YBC 4712 Kap. VII, A M YBC 4668 436, T 33, 59
YBC 4688 Teilll, § 4A, b, 23c 11 36 YBC 4713 Kap. VII, A M YBC 4668 436, T 59
YBC 4689 TeiHI, § 4A, b, 18 d 11 36 YBC 4714 Kap. VII, B 487, T 34, 60
YBC 4691 Teil 11, § 4 A, b, 37 b 11 36 YBC 4715 Kap. VII, A 478, T 60
YBC 4692 Kap. 1, § 3 b, 48 44 YBC 4717 Teil 11, § 4 A, b, 59 a 11 36
YBC 4693 Teil 11, § 4 A, b, 18 b 11 36 YBC 4718 Teil 11, § 4 A, b, 13 b 11 36
YBC 4694 Teil 11, § 4A, b, 18 c 11 36
Oxford^ Ashmolean-Museum, The Herbert Weid Collection
W 1910—759 Kap. I, § 6g 83 I W 1931—38 Kap. I, § 4a, 12 § 4b, 27 bzw. 63, 73, T 34
Paris, Musde dn Louvre, Departement des Antiquitds Orientales
AO 6456 Kap. 1, § 2 c, 1 14 AO 10 743 Kap. 1, § 3 c, 125 55
AO 6484 Kap. 11 86, T 1 AO 10 762 Kap. 1, § 3 b, 7 86
AO 6770 Teil 11, § 4 B 11 37 AO 10 768 Kap. 1, § 3 b, 49 44
AO 7667 Kap. 1, §7d, 4 87 AO 10 822 Kap. 11 438
AO 8862 Kap. 11 168, T 35 bis 38 AO 17 264 Kap. 11 436, T 2
AO 8865 Kap. 1, § 4a, 24 § 4b, 23 (AO) 8 15 375—14 Kap. 1, § 3c, 129 56, T 61
§ 4 c, 52 §7e, 1 bzw. 69, 71, 79, <98 RA 12, 197 Kap. 1, § 2 b, 4 46
AO 10 636 + Ist. O 4844 Kap. 1, § 4 a, 1 § 4 b, 1 bzw. 68, 69 Syria 12, PI. 49 Kap. 1, § 2f, 2 86
AO 10 642 Kap. 11 1,23
Philadelphia) Arehaeologieal Museum of the University of Pennsylvania
CBM 3335 Kap. 1, § 3 b, 50 41 CBM 11368 Kap. 1, § 2 b, 24, 25 § 3 c, 119
CBM 6063 Kap. 1, § 3 b, 20 37 bzw. 43, 54, T 62
CBM 8535 Kap. 1, § 3 b, 36 38 CBM 11397 Kap. 1, § 2 b, 26 § 3 c, 103 bzw. 18, 46, T 63
CBM 8537 Kap. 1, § 3 b, 5 36 CBM H402 sicRe 6ei CBM 11340 + CBM 11402
CBM 10190 Kap. 1, § 3 b, 57 41 CBM 11902 Kap. 1, § 2b, 7 § 3c, 107 bzw. 40, 54, T 63
CBM 10 201 Kap. 1, § 2 c, 4 34 CBM 12 648 Kap. IV 834
CBM 10 219 Kap. 1, § 3 c, 127 55, T 62 CBM 19 790 Kap. 1, § 3 c, 123 55, T 63
CBM 10221 Kap. 1, § 3 b, 19, Anm. 11 43 CBM 19 813 Kap. 1, § 4 a, 14 § 4 b, 19 bzw. 68, 74
CBM 11097 Kap. 1, § 2 b, 20 § 3 c, 114 bzw. 13, 53, T 62 CBM 19836 Kap. 1, § 4 a, 3 § 4 b, 3 bzw. 66, 69
CBM 11 340 + CBM 11402 Kap. 1, §2b, 21, 22, 23 CBM 19 841 Kap. 1, § 3 c, 134 55, T 63
§ 3c, 118 bzw. 13, 54, T 62 CBS 8536 Kap. 1, § 2b, 15 § 3e, 110 bzw. 44, 32
CBS 14 233 Kap. 1, § 4a, 19 § 4b, 22 bzw. 69, 74
*) „Deposited" bei der Yale Babylonian Collection in New Haven.
b) Publikationen 5
Straßbnrg, Biblioth3qüe Nationale et Universitaire de Strasbourg
Straßbg. 362 Kap. V 338, T 10 Straßbg. 366 Kap. V 357, T 12
Straßbg. 363 Kap. V 343, TU Straßbg. 367 Kap. V 358, T 12
Straßbg. 364 Kap. V 343, T ll Straßbg. 868 Kap. VI nach VAT 7535 344, T 13
Toronto, Royal Ontario Mnseum of Archaeology
ROMA bab. Tab. 614 Kap. IV 337 ROMA bab. Tab. 767 Kap. I, § 3 b, 43 40
ROMA bab. Tab. 711 Kap. I, § 3 b, 26 38
b) Übersicht nach Publikationen.
Für die Abkürzungsweise der Editionen vgl. unten § 2b (S. 7 ff.), für die Bedeutung der angegebenen
Museumssignaturen § 2 c (S. 10).
Die kursiven Zahlen bezeichnen die Seiten, mit Zusatz 11 die von Teil II, sonst von Teil I. Der
Zusatz „T" weist auf die Tafeln in Teil II hin.
Für Bearbeitungen und Publikationen von Einzelabschnitten eigentlich mathematischer Texte vgl. die
Zitate bei den Texten in Teil I, Kap. II if. Insbesondere handelt es sich um Arbeiten in den folgenden Zeit
schriften: QS B lff. (seit 1928), AfO 7 ff. (seit 1931), RA 28& (seit 1931).
AAWB 1877, 105 ff. BM 92 698 bzw. 09 70, 73, T 61 CT IX, 8 bis 18 BM 85194 142, T 5, 6
AJSLL 36, 254 CBS 8536 bzw. 44, 53 14, 15 BM 85 210 .219, T 9
Bab. ree. s. Clay, Morg. IV Deimel, SchTF
BROMA, March 1928 ROMA bab. Tab. 711 33 75 VAT 12 593 91
ROMA bab. Tab. 767 46 82 VAT 15 375 43, 11 30 Anm. 6
May, Morg. IV Frank, SKT
36 MLC 646 54 6 Strßbg. 362 239, T 10
37 MLC 1670 46 7 Strßbg. 363 243, T 11
38 MLC 117 38 8 Strßbg. 364 248, T U
39 MLC 1619 33 9 Strßbg. 366 257, T 12
41 MLC 1854 83 10 Strßbg. 367 239, T 12
42 MLC 1660 bzw. 63 76 11 Strßbg. 368 311, T 13
Genouillac, PRAK
A 9 Ist. 0 3816 77, T42 A 307 Ist. 0 4112 43 B 172 Ist. 0 4556 bzw. 68, 73
A 19 Ist. 0 3826 ?7, T 42 A 329 Ist. 0 4134 bzw. 63, 76 B 177 Ist. 0 4561 38
A 26 Ist. 0 3833 bzw. 12, 50, T 67 A 339 Ist. 0 4144 46 B 199 Ist. 0 4583 78, T 42
A 41 Ist. 0 3848 bzw. 1.3,50, T 67 A 358 Ist. 0 4163 337 B 273 Ist. 0 4654 57, T68
A 55 Ist. 0 3862 73, T 42 A 365 Ist. 0 4170 36 B 372 Ist. 0 4754 36
A 58 Ist. 0 3865 33 A 370 Ist. 0 4175 337 B 422 Ist. 0 4807 46
A 104 Ist. 0 3912 33 A 485 Ist. 0 4299 57, T 68 B 422 b Ist. 0 4808 46
A112 Ist. 0 3920 33 A 492 Ist. 0 4306 33 B 452 Ist. 0 4844 bzw. 68, 68
A122 Ist, 0 3930 33 A 507 Ist. 0 4821 37 B 453 Ist. 0 4845 58
A124 Ist. 0 3932 33 A 567 Ist. 0 4360 335, T 42 B 458 Ist. 0 4849 53, T68
A 126 Ist. 0 3934 56 A 584 Ist. 0 4378 33 C 16 AO 10636 bzw. 68, 68
A138 Ist. 0 3946 43 B 54 Ist. 0 4438 37 C 22 AO 10 642 433
A172 Ist. 0 3980 43 B 57 Ist. 0 4441 33 C 127 AO 10 748 55
A 193 Ist. 0 4001 33 B 58 Ist. 0 4442 37 D 8 AO 10762 36
A 246 Ist. 0 4052 33 B 59 Ist. 0 4443 38 D 9 AO 10768 44
A 277 Ist. 0 4082 44 B 66 Ist. 0 4450 44 D 63 AO 10822 433
A 288 Ist. 0 4093 33 B 149 Ist. 0 4533 44
A 303 Ist. 0 4108 B 168 Ist. 0 4552 336, T 42
bzw. 68, 76, 73, T 68
Hilprecht, BE 20,1
S. 27f. K 2069 30, T 10 Nr. 2 PI. 1 CBM 3335 44
Nr. 1 PI. 1 HS 222a 43 Nr. 3 PI. 2 CBM 8535 38
6 § 2. Abkürzungen, Bezeichnungen, Literaturzitate, Datierungen
Nr. 4 PI. 2 CBM 6063 37 Nr. 17 Pl. 8 = PL. 111, 6 CBM 10219 55, T 62
Nr. 5 PI. 3 = PL. 11, 3 HS 214 a Nr. 18 PL 9 Ist. Ni 1868
(Gipsabguß = CBM 60 221) 37 (Gipsabguß = HS 202 b) 51, T 66
Nr. 6 PI. 3 HS 211 33 Nr. 19 PL 9 HS 210 57
Nr. 7 PL 3 = PL. 11, 4 CBM 8537 33 Nr. 20 Pl. 10/11 = PL. IV, V, 7 CBM 11340 + CBM 11402
Nr. 88 Pl. 4 HS 223 42 bzw. 13, 54, T 62
Nr. 9 PL 4 Ist. Ni 1143 Nr. 21 PL 10 CBM 11368 bzw. 13, 54, T 62
(Gipsabguß = HS 222 b) 42 Nr. 22 Pi. 12 CBM 11902 bzw. 10, 51, T 63
Nr. 10 Pl. 5 Ist. Ni 927 Nr. 23 Pl. 13 = PL. VIII, 9 CBM 19 790 55, T 63
(Gipsabguß = HS 221) 44 Nr. 24 Pl. 14 CBM 11097 bzw. 4,2, 53, T 62
Nr. 11 Pl. 5 — PL. 11,5 CBM 10190 44 Nr. 25 Pl. 15 = PL. IX, 10 CBM 10 201 34
Nr. 12 Pl. 6 Ist. Ni 1871 Nr. 25 a PL 15 CBM 12 648 334
(Gipsabguß = HS 219) 40 Nr. 26 PL 16 = PL. X, 12 HS 224 bzw. 03, 00
Nr. 13 Pl. 6 HS 218 40 Nr. 27 Pl. 16 = PL. X, 13 CBM 19813 bzw. OS, 74
Nr. 14 PL 7 Ist. Ni 894 Nr. 28 Pl. 16 = PL. X, 14 HS 226 bzw. OS, 74
(Gipsabguß = HS 217 b) 40 PL. VII, 8 Rev. CBM 11397 bzw. 13, 40, T 63
Nr. 15 PL 7 HS 217 a 30 PL. X,, 11 CBM 19 836 bzw. OS, 00
Nr. 16 Pl. 7 HS 215 30
Hilpr. Festschr. 72 ff. IV'", 40 Nr. 2 BM 92 680 bzw. OS, 70
BM 77 951 44 IV'", 37 BM 92 698 bzw. 00, 70, 73, T 61
BM 78 267 50, T 61 IV'", 37 BM 40 107 bzw. OS, 00
BM 80 150 bzw. 44, 33, 40, T 61 IV'", 37 BM 92 680 bzw. OS, 70
ITT 4, 14 Ist T 7375 40 Scheil, Sippar 8. 48 Ist. 8 689 bzw. OS, 74
Langdon, TAD 42 W 1910—759 S3 8. 48 Ist 8 428 SO
Lenormant, Choix Nr. 84 BM 92 680 bzw. OS, 70 SKT s. Frank, SKT
Nr. 85 BM 92 698 bzw. 00, 70, 73, T 61 Speleers, MRC
Lonvre, TC 6 s. TH 268 0 160 43
TC 18, 154 AO 6770 H 37 269 0 161 40
MMAP 18, 14 (AO)S 15 375—14 50, T 61 270 0 162 30
Museen Berlin, Verzeichnis 65 VAT 253 bzw. OS, 74 271 0 168 3S
QS B 2, 25 9. AO 8862 408, T 35 bis 38 272 0 164 3S
RA 8, 131 (1911) Ist. T 7375 40 273 0 165 37
12, 197 (1915) ? 40 274 0 166 37
18, 138 (1916) CBM 10 201 34 Syria 12, PL 49^ ? 30
19, 156 (1922) BM 15 285 437, T 3, 4 TCL s. Louvre, TC
29, 1 (1932) AO 8862 408, T 35 bis 38 TU 31 AO 6456 44
82, 2 (1935) BM 85196 1143 33 AO 6484 06, T 1
Rawiinson, IWA UP 13, 22 CBS^ 14 233 bzw. 00, 74
IV"', 40 Nr. 1 BM 92 698 bzw. 60, 70, 73, T 61 ZA 9, 219 Ist. 8 485 30
§ 2. Abkürzungen, Bezeichnungen, Literaturzitate, Datierungen.
a) Allgemeines.
1. Zahlenschreibung.
= ^,'60' + ^'60 + ^ + -^ + -^ -
0 < 60
Eine Stelle mit „0" bedeutet, daß der entsprechende Koefäzient ^ = 0 ist (z. B. 2,0 = 120 0;2 = 1/30
1,0,2 = 3602) und im Text nicht durch ein besonderes Zahlzeichen repräsentiert wird. Dagegen bedeutet
daß % = 0 im Text (durch das Trennzeichen) ausdrücklich angegeben wird (z. B. 1,.,2 = 3602 1,.,.,2 = 216002).
Der Zustand des Textes wird in den Transkriptionen genau nachgebildet (d. h. „0" und können in Tran
skriptionen nie Vorkommen). Dagegen ist in den Übersetzungen und Kommentaren meist schon eine bestimmte
Wahl des Stellenwertes getroffen.
b) Literatur. 1. Bücher, Editionen, Serien 7
2. Zeichen.
( ) Einschaltungen in der Übersetzung der Deutlichkeit halber.
[ ] Ergänzung zerstörter Stellen.
( ) Ergänzung von Auslassungen. Damit soll nicht unbedingt ausgedrückt werden, daß es sich um
irrtümliche Auslassungen handelt; z. B. können es auch absichtliche Abkürzungen (z. B. am Zeilenende) sein,
j } Irrtümliche Wiederholung.
(?) Lesung oder Übersetzung unsicher.
§§§§ Zerstörte Stelle.
. . . Unverständlich.
3. modus transcriptlonls.
Richtet sich nach Thureau-Dangin SA und HS.
akkadische Worte.
nicht kursiv: sumerisch (d. h. im Allgemeinen sicherlich akkadisch zu lesen, ohne daß aber hier über
diese Lesungen etwas ausgesagt werden soll — vgl. diesbezüglich das Glossar).
KAPITÄLCHEN: Ideogramme (an Stelle dieser Lesungen können auch andere Werte des betretenden
Ideogramms eingesetzt werden).
b) Literatur.
1. Bücher, Editionen, Serien.
AB Assyriologische Bibliothek. Leipzig, Hinrichs, 1881 tf.
Andrae, FWA Andrae, Walter, Die Festungswerke von Assur = WVDOG 23 (1913).
BA Beiträge zur Assyriologie und semitischen Sprachwissenschaft. Leipzig, Hinrichs, 1899 ff.
Bab. rec. s Morg.
BEUP The Babylonian Expedition of the University of Pennsylvania, Series A: Cuneiform Texts. Philadelphia.
Bezold, BAG Bezold, 0., Babylonisch-Assyrisches Glossar. Heidelberg, Winter, 1926.
Bezold, Cat. Bezold, 0., Catalogue of the Cuneiform Tablets in the Kouyunjik Collection of the British Museum,
British Museum London, Bd. I bis V. London 1889 bis 1899. Supplement (King) 1914.
Bezold, Lit. Bezold, 0., Kurzgefaßter Überblick über die babylonisch-assyrische Literatur. Leipzig, Schulze, 1886.
BM, Guide ^ British Museum, A Guide to the Babylonian and Assyrian Antiquities. Third Edition — revised and
elarged. 1922.
Chic. Syll. Luckenbill, The Chicago Syllabary, AJSLL 33, 169 ff. 1917.
Clay, Morg. IV Clay, A. T., Epics Hymns Omens and other Texts == Morg. IV. New Haven, 1928.
CT Cuneiform Texts from Babylonian Tablets &c. in the British Museum. London 1896 ff.
Deimel, Pantheon Deimel, A., Pantheon Babylonicum. Scripta PontiRcii Instituti Biblici. Rom, 1914.
Deimel, SchTF Deimel, A., Schultexte aus Fara in Umschrift = WVDOG 43. Leipzig, Hinrichs, 1923.
Deimel, §G Deimel, A., Sumerische Grammatik der archaistischen Texte mit Übungsstücken = Orientalia 9 bis 13.
Rom, Päpstliches Bibelinstitut, 1924.
Deimel, SL Deimel, A., Sumerisches Lexikon = Scripta PontiRcii Instituti Biblici. Rom, Päpstliches Bibelinstitut.
1. Lautwerte der Keilschriftzeichen in sumerischen, akkadischen und hethitischen Texten. 2. Aufl. 1980.
2. Vollständige Ideogramm-Sammlung. 1928—1933.
Delitzsch, HWB Delitzsch, F., Assyrisches Handwörterbuch. Leipzig, Hinrichs, 1896.
Delitzsch, SGI Delitzsch, F., Sumerisches Glossar. Leipzig, Hinrichs, 1914.
Dossin, Lettres Dossin, G., Lettres de la premi&re dynastie babylonienne H. = Louvre, TC 18. Paris, Geuthner, 1984.
Ebeling-Meissner; RLA Ebeling, Erich, u. Bruno Meissner, Reallexikon der Assyriologie. Berlin-Leipzig, De Gruyter, 1932 (1928) ff.
Fossey, MA Fossey, Ch., Manuel d'Assyriologie. Paris, Leroux bzw. Conard.
1. Explorations et fouilles, döchiRrement des cundiformes, origine et histoire de l'dcriture. 1904.
2. Evolution des cundiformes. 1926.
Fouilles Fran^aises d'el-'Akhymer s. Genouillac, PRAK.
Frank, SKT Frank, C., Straßburger Keilschrifttexte in sumerischer und babylonischer Sprache = Schriften der Straß
burger Wissenschaftlichen Gesellschaft in Heidelberg, Neue Folge Heft 9. Berlin-Leipzig, De Gruyter, 1928.
Genouillac, PRAK Genouillac, H. de, Premi&res Recherches Archdologiques ä Kich == Fouilles Fran^aises d'el-'Akhymer.
Tome 1 et 2, Paris, Champion, 1924 et 1925.
Haupt, ASKT Haupt, P., Akkadische und sumerische Keilschrifttexte == AB 1. Leipzig, Hinrichs, 1881.