Table Of ContentMarksizme Giriş - Ernest Mandel
Özgün adı: Introduction au Marxisme
© La Brèche 1983
İlk Baskı
Fondations Léon Lesoii-1975
Türkçede ilk baskı: Nisan 1977
İkinci Baskı: Mayıs 1992
Üçüncü Baskı: Mart 1996
Dördüncü Baskı: Ağustos 1999
Türkçesi:
Orhan Dilber
Şadi Ozansü
Bülent Tanatar
Kapak: İnci Batuk
Baskı: Kitap Matbaası
Yazın Yayıncılık
Aşmalı Mescit Sok. 13/9
Tünel - İSTANBUL
Yazışma: PM 224 Beyoğlu – İSTANBUL
ISBN 975-7178-08-X
İÇİNDEKİLER
Önsöz
I - Sınıf Eşitsizliği ve Tarih Boyunca Sınıf Mücadeleleri
1. Çağdaş kapitalist toplumda toplumsal eşitsizlik
2. Daha önceki toplumlarda toplumsal eşitsizlik
3. Toplumsal eşitsizlik ve sınıf eşitsizliği
4. İnsanlığın tarih öncesinde toplumsal eşitlik
5. Tarih boyunca toplumsal eşitsizliğe karşı isyan
6. Tarih boyunca sınıf mücadeleleri
II - Toplumsal Eşitsizliğin İktisadî Kaynakları
1. Yoksulluğu dayanan ilkel topluluklar
2. Neolitik devrim
3. Gerekli ürün ve toplumsal ürün fazlası
4. Üretim ve biriktirme
5. Geçmişteki bütün eşitçi devrimlerin başarısızlığının
nedenleri
6. Kadınların ezilmesi, toplumsal eşitsizliğin ilk
yaygın biçimi
III - Devlet; Sınıf Egemenliğinin Aracı
1. Sosyal işbölümü ve devletin doğuşu
2. Devlet egemen sınıfların hizmetinde
3. Şiddet yoluyla baskı ve ideolojik bütünleşme
4. Hakim ideoloji ve devrimci ideolojiler
5. Sosyal devrimler politik devrimler
6. Burjuva devletinin özgüllükleri
IV - Küçük Meta Üretiminden Kapitalist Üretim Tarzına
1. İhtiyaçların tatmini için üretim ve mübadele için
üretim
2. Küçük meta üretimi
3. Değer Kanunu
4. Sermayenin ortaya çıkışı
5. Sermayeden kapitalizme
6. Artık değer nedir?
7. Modern kapitalizmin ortaya çıkış şartları
V - Kapitalist Ekonomi
1. Kapitalist ekonominin özellikleri
2. Kapitalist ekonominin işleyişi
3. Ücretlerin evrimi
4. Kapitalist evrim kanunları
5. Kapitalist üretim tarzının içindeki çelişkiler
6. Dönemsel aşırı üretim bunalımları
7. Proletaryanın birleşmesi ve parçalanması
VI - Tekeller Kapitalizmi
1. Serbest rekabetten kapitalistler arası anlaşmalara
varış
2. Bankaların temerküzü ve mali sermaye
3. Serbest rekabetçi kapitalizm ve tekeller kapitalizmi
4. Sermaye ihraçları
5. Emperyalist ülkeler ve bağımlı ülkeler
6. Geç kapitalizm çağı
VII - Dünya Emperyalist Sistemi
1. Kapitalist sanayileşme ve eşitsiz ve bileşik gelişim
yasası
2. Sömürge ve yarı sömürge ülkelerin emperyalist
sermayelerce sömürülmesi
3. Yarı sömürge ülkelerde iktidardaki "sınıflar bloku"
4. Ulusal kurtuluş hareketi
5. Yeni-sömürgecilik
VIII - Modern İşçi Hareketinin Kökenleri
1. Proletaryanın en basit sınıf mücadelesi
2. Proletaryanın en basit sınıf bilinci
3. Ütopik sosyalizm
4. Marksist teorinin doğuşu - Komünist Manifesto
5. Birinci Enternasyonal
6. İşçi hareketinin değişik örgütlenme biçimleri
7. Paris Komünü
IX - Reformlar ve Devrim
1. Tarih boyunca evrim ve devrim
2. Çağdaş kapitalizmde evrim ve devrim
3. Modern işçi hareketinin evrimi
4. Reformcu oportünizm
5. Öncü bir partinin gerekliliği
6. Reformlar için mücadele konusunda devrimcilerin
tavrı
X - Burjuva Demokrasisi ve Proletarya Demokrasisi
1. Ekonomik özgürlük ve politik özgürlük
2. Sermayenin sınıfsal çıkarları hizmetindeki burjuva
devleti
3. Burjuva demokratik özgürlüklerin sınırları
4. Baskı ve burjuva diktatörlükleri
5. Proletarya demokrasisi
XI - Birinci Dünya Savaşı ve Rus Devrimi
1. Uluslararası işçi hareketi emperyalist savaş
karşısında
2. Emperyalist savaş devrimci bunalıma yol açıyor
3. Rusya'da 1917 Şubat devrimi
4. Sürekli devrim teorisi
5. 1917 Ekim devrimi
6. Rusya'da kapitalizmin yıkılışı
XII - Stalinizm
1. Avrupa'da 1918-1923 devrimci yükselişin
başarısızlığa uğrayışı
2. Sovyet bürokrasisinin yükselişi
3. Bürokrasinin ve SSCB'nin tabiatı
4. Stalinizm nedir?
5. Stalinizmin bunalımı
6. Ekonomik reformlar
7. Maoizm
XIII - Kitlelerin Günlük Mücadelelerinden Dünya
Sosyalist Devrimine
1. Sosyalist devrimin zaferinin koşulları
2. IV. Enternasyonal'in kuruluşu
3. Dolaysız talepler ve geçiş talepleri
4. Günümüzde dünya devriminin üç alanı
5. İşçi demokrasisi, kitlelerin özörgütlenmesi ve
sosyalist devrim
XIV - Kitlelerin Devrimciler Tarafından Kazanılması
1. Proletaryanın içindeki politik farklılaşma
2. Sınıf düşmanına karşı birleşik işçi cephesi
3. "Sınıfa karşı sınıf" cephesinin saldırı dinamiği
4. Birleşik işçi cephesi ve halk cephesi
5. Sınıfın siyasi bağımsızlığı ve sınıfın birlikçi
örgütlenişi
6. Sınıf bağımsızlığı ve sınıflar arası ittifaklar
7. Anti-kapitalist mücadelelerin yükselişinde
kadınların ve ezilen ulusal azınlıkların kurtuluş hareketi
XV - Sınıfsız Toplumun Kurulması
1. Varılacak sosyalist hedef
2. Bu hedefe ulaşmak için gerekli ekonomik ve
toplumsal koşullar
3. Bu hedefe varmak için gerekli siyasi, ideolojik,
psikolojik ve kültürel şartlar
4. Sınıfsız toplumun aşamaları
XVI - Materyalist Diyalektik
1. Evrensel hareket
2. Hareketin mantığı olarak diyalektik
3. Diyalektik ve formel mantık
4. Çelişkinin fonksiyonu olarak hareket
5. Bilgi diyalektiğinin birkaç ek sorunu
6. Bütünlüğünün bir fonksiyonu olarak hareket -soyut
ve somut-
7. Teori ve pratik
XVII - Tarihsel Materyalizm
1. İnsani üretim ve iletişim
2. Toplumsal temel ve üstyapılar
3. Maddi üretim ve manevi üretim
4. Üretici güçler, toplumsal üretim ilişkileri ve üretim
tarzları
5. Tarihsel determinizm ve devrimci pratik
6. Yabancılaşma ve özgürleşme
Önsöz
Marksizme bu giriş son on beş yılda çeşitli zamanlarda,
genç militanlara verilen kurslardan edinilen tecrübelerin
ürünüdür. Bizim tespit ettiğimiz biçimiyle, ülkeden ülkeye ve
ortamdan ortama değişebilen pedagojik ihtiyaçların bir
işlevidir. Dolayısıyla hiç de "model" olma iddiasında değildir.
Bu giriş tarihsel maddecilik teorisinin, Marksist iktisat
teorisinin, işçi hareketi tarihinin, çağımız işçi hareketinin
stratejik ve taktik sorunlarına ilişkinse de, ilk bakışta şaşırtıcı
gelen bir "yenilik" getirmektedir: Materyalist diyalektik
üzerine olan bölüm, kitabın başında değil sonunda
bulunmaktadır.
Elbette ki "metot açısından bir revizyon" değil, deneysel
bir gözlemden çıkarılan bir derstir söz konusu olan:
Marksizme giriş olarak hazırlanacak, diyalektik üzerine bir
sunuş, militanlar için başlangıç kursundan çok kadroların
oluşumu için verilen bir kursa uygun düşmektedir. Teori
kendilerine en somut şekilde verilirse militanlar onu daha iyi
özümleyebilmektedirler. O halde anında doğrulanabilecek
şeylerden –toplumsal eşitsizlik, sınıf mücadelesi, kapitalist
sömürü– başlayıp toplumsal hareket ve toplumun bağrını
deşen çelişkiler açıklığa kavuşturulduktan sonra hareketin ve
çelişkinin evrensel mantığı olan diyalektiğin daha soyut ve
daha temel kavramlarına varmak tercih edilecek bir
yöntemdir.
Bu sadece bireysel pedagojik bir deneye dayanan bir
niyetten ibarettir. Başka deneylerin farklı sonuçlara
varabileceğini söylemeye bile gerek yoktur. Ama yine de,
eğer, geleneksel sunuş metodunun tabandaki militanların
Marksizmin özünü daha iyi özümlemelerine imkan verdiği
deneylere dayanarak kanıtlanırsa, daha geleneksel bir giriş
yapısına dönmeye hazırız. Bununla birlikte şimdilik bunun
böyle olduğundan kuşku duymaktayız.
Aralık 1975
E.M.
