Klinik Nöroanatomi

416 Pages·039.436 MB·Turkish

by  Mehmet Yıldırım

BOLOMON HEDEFLERI
e Omurilik yaralanmalanmn nas1l oldugunu ogren e Omuriligin narin yap1s1 ile degi§ik inen ve <;1kan
mek. yollann pozisyonunu ve fonksiyonunu gozden
e Omurilik i<;indeki ana sinir yollanmn ve hucre ge<_;:irmek.
gruplanmn pozisyonunu ogrenmek ve radyolojik e Tum inen ve <_;:1kan yollan basit<;e <;izebilmek,
kamt ile norolojik defisit ve medulla spinalis'in hucrelerinin orijinini, sinir sistemi boyunca
segmental seviyeleri arasmda ili§ki kurabilmek. izledikleri yollan ve van§ yerlerini gosterebilmek.
Medulla spinalis yaralanmalan; otomobil ve motosiklet Tipik bir omur, onde yuvarlak<;a bir corpus ve
kazalan, du§meler, spor yaralanmalan ve silahla yara-' arkada arcus vertebrae' dan olu§ur. Bu iki yap1, foramen
lanmalar sonucu olu§ur. Medulla spinalis ve spinal sinir vertebrale ad1 verilen ve i<;inden medulla spinalis ve zar
yaralanmalan; vertebra frakturleri, vertebral infeksiyon lanmn ge<;tigi bo§lugu <;evrelerler. Her arcus vertebrae,
lar, intervertebral disk hernileri, primer ve sekonder ver silindir §ekilli iki pediculus arcus vertebrae ve arkaya
tebral tumorler sonucunda olu§abilir. Ogrenci, medulla dogru kemeri kapatan yass1 lamina arcus verteb
spinalis i<;indeki <;e§itli yollann rotalanm ve baglantlla rae'dan olu§ur.
nm, omurilik yaralanmalanm ve tedavilerini anlamahd1r. Arcus vertebrae'mn, bir spinoz, iki transvers ve dort
Ozellikle, belirli bir yolun, sinir sistemindeki uzamm1 artikUler olmak uzere yedi <_;:lkmtlSI vard1r (~ekil 4-2).
boyunca orta hath ge<;ip ge<_;:medigine dikkat edilmeli Processus spinosus, veya spina, her iki lamina arcus
dir. vertabrae'mn birle§tigi yerden a§ag1ya dogru uzamr. Pro
Norolojik hasann degerlendirilmesi, sadece medulla cessus transversus'lar lamina ve pediculus'lann birle§me
spinalis i<;indeki yollan anlamakla degil; kemik yaralan yerinden laterale dogru <_;:1karlar. Bu <_;:lkmtllar kald1ra<;
masmm radyolojik kamt1 ile medulla spinalis segmentleri noktas1 gibi <;ah§lrlar; kaslar ve ligamentler i<;in yapl§ma
arasmda ili§ki kurabilmesi ile mumkun olur. Columna
yerleridir.
vertebralis ile olan yakm ili§kisi nedeniyle medulla spi
Processus articularis'ler ise dikey olarak duzenlen
nalis i§lenmeden once columna vertebralis'in k1sa bir
mi§ olup, ikisi kemerin alt, ikisi ust yuzunde bulunur.
ozeti anlatllacaktlr.
Lamina ve pediculus'lann birle§me yerinden <;1karlar. Bir
omurun iki proc. articularis superior'u, bir ustteki omu
run iki proc. articularis inferior'u ile eklem yaparak, iki
artt. synoviales'i meydana getirirler.
Pediculus'lar alt ve ust Slmrlannda <;entiklidirler; bun
lara incisura vertebralis superior ve inferior ad1 verilir.
Ost uste duran iki omurun <;entikleri kar§lhkh gelerek
Columna vertebralis, vilcudun merkezi kemik sutununu foramen intervertebrale'i olu§tururlar. Eklemle§mi§ bir
olu§turur. Ba§l, omuz kav§agml, ust ekstremiteyi ve gogus iskelette, bu delikler spinal sinirler ve damarlar i<;in ge<;it
kafesini ta§lr ve pelvis arac1hg1 ile vilcut ag1rhgm1 alt eks olu§tururlar. Bir n. spinalis'in radix anterior ve posteri
tremiteye iletir. Omurga i<;indeki bo§lukta medulla spina or'u, onlan saran dura ile beraber bu deliklerde birle§ir
lis yer ahr; nervi spinales ve onlan saran zarlar columna ve segmental bir spinal siniri meydana getirirler.
vertebralis tarafmdan korunur.
Columna Vertebralis'in Eklemleri
Columna Vertebralis'in Yap1s1
Omurlar kendi aralannda, govdeleri arasmda kartilagi
Columna vertebralis (§ekil 4-1 ve 4-2), 33 omurdan olu noz eklemler, proc. articularis'lerinde ise sinovyal eklem
§ur- 7 servikal, 12 torakal, 5 lumbal, 5 sakral (os sacrum'u ler ile eklemle§irler. Burada k1sa bir ozet verilecektir.
olu§turmak i<;in kayna§lrlar) ve 4 koksigeal (son 3 tanesi
genellikle kayna§ml§tlr). Segmente yap1s1 nedeniyle;
omurlar, eklemler ve discus intervertebralis ad1 veri! en tki Omur Govdesi Arasmdaki Eklemler
fibroz k1k1rdak yast1klardan meydana gelen esnek bir
Her bir corpus vertebrae arasmda bulunan fibrokartilagi
yap1d1r. Discus intervertebralis'ler omurga uzunlugunun
noz yapldaki discus intervertebralis'ler bir sandvi<;e ben
dortte birlik k1sm1m olu§tururlar.
zetilebilir (~ekil 4-3).
Omurlann Gend Ozellikleri Discus intervertebralis
Bolgesel olarak farkhhklan olsa da omurlann ortak bir Discus intervertebralis'ler (~ekil 4-3), hareketin en fazla
yap1s1 vard1r (~ek. 4-2). oldugu boyun ve bel bolgesinde en kahnd1r. Columna
133
.. ..
BOLUM 4
(:eviri: Dr. KaYJhan ~AHiNOGLU
Dr. Adnan OZTURK
Dr. Mehmet YILDIRIM
Dr. Tun<; KUTOGLU
Dr. Ban§ K0<;0KY0R0K
Dr. Galip Zihni SANUS
OMURiLiK
(MEDULLA SPINALIS) VE
YOLLAR
~IKAN-iNEN
0
tuz be§ ya§mdaki bir adam at1 ile dortnala gidiyordu. Atmi c;iftlik kapisi ilze
rinden atlatmak isteyince, ali atlamay1 reddetti ve onu yere attJ. Kafas1 bir
kiltilge c;arptJ; ba§ ve boynunda a§m derecede fleksiyon oldu. Bilinci ac;IIdik
tan soma acil serviste yap1lan ilk muayenesinde, list ve alt ekstremitelerinde ag1r noro
lojik defisitler ile ilgili belirti ve semptomlann oldugu tespit edildi. Omurganm servikal
bolilmilniln lateral radiografisinde, 4. servikal vertebra cisminin fragmantasyonu ve sol
tarafta bilyilk bir kemik fragmanmm arkaya dogru yer degi§tirdigi gorilldil.
Daha ileri norolojik hasan onlemek ic;in iskelet traksiyonu uygulanarak columna ver
tebralis'in stabilizasyonu sagland1. Soma yapiian kapsamh muayenede, sol tarafta
medulla spinalis'in tam olmayan yan kesisini gosteren belirti ve semptomlann oldugu
gorilldil.
Medulla spinalis yaralanmas1 olan bir hastanm degerlendirilmesi ve tedavisi ile ilgili
olan biltiln saghk personeli, medulla spinalis'in yapismi ve bu hayati yap1daki inen ve
<;Ikan yollann dilzenlenmesini ve fonksiyonlanm bilmek zorundadir. Medulla spinalis
yaralanmalannm ilerleyici ve uzami§ sakathklara neden olmas1 dolayisiyla, bu tip hasta
lann bakimiyla ilgilenen herkes, daha somadan olu§acak medulla spinalis yaralanma
lanm onlemek ve en iyi iyile§me §ansmi saglamak ic;in egitimli olmahd1r. Biltiln saghk
personeli, medulla spinalis lezyonlan ve fonksiyonlanm geri donil§ilmil ile ilgili olas1
beklentiler ic;in iyi bir bilgiye sahip olmahdir.
132
134 BOLOM 4 Omurilik (Medulla Spinalis) ve ~1kan-inen Yollar
Protuberantia occipitalis externa
Proc. mastoideus
Lig. nuchae
Angulus superior, scapula
Proc. spinosus,
7. vertebrae
thoracica
12. costa
Spina iliaca posterior superior
Os coccyx'in tepesi
Sulcus glutealis
~ekil 4-1 iskeletin arkadan ve columna vertebralis'in gori.ini.imi.i. Protuberantia
occipitalis externa, Jig. nuchae (siyah kahn <;izgi) ve baz1 palpe edilebilen
omurlann izdil§ilmi.i (noktalar) gosterilmi§tir.
vertebralis'e binen yilk aniden arttlgmda §Ok emici gibi Yan aki§kan yapiSI sayesinde nucleus pulposus, §ekil
<;;ah§Irlar. Ancak diren<;;leri artan ya§la beraber azahr. degi§tirebilir ve kom§u iki omurun one veya arkaya
Her discus, anulus fibrosus ad1 verilen periferik bir dogru hareket etmesine izin verir. Columna vertebra
bolum ve nucleus pulposus isimli merkezi bir kisimdan lis'teki ani ag1rhk arti§I nucleus'un yassila§masma neden
olu§ur (~ekil 4-3). olur; bu durumda anulus fibrosus'un direnci nucleus'u
Anulus fibrosus, fibroz kikirdak yap1smda olup, her yerinde tutar. Bazen anulus fibrosus artan basmca daya
iki omur govdesine ve lig. longitudinale anterius ve pos namaz ve y~rt1hr; nucleus, canalis vertebralis'e fitikla§a
terius'a sikica tutunmu§tur. bilir. Fitikla§an nucleus, spinal sinirleri, onlann koklerini
Nucleus pulposus, gen<;;lerde ovoid §ekilli jelatinoz veya omuriligi siki§tirabilir.
bir kutledir. Genellikle basm<;; altmdadJr ve discus'un ilerleyen ya§la, nucleus pulposus kli<;;Ullir ve yerini fib
arka bollimune daha yakm yerle§mi§tir. Altmdaki ve roz k1k1rdaga b1rak1r. Anulus'taki kollajen lifler dejenere
ustundeki omurlann discus'a bakan yilzleri ince bir hya olur ve sonu<;; olarak basm<;; altmda nucleus'u i<;;inde
lin kikirdak tabaka ile ortliludur. bannd1ramaz. ileri ya§ta, discus'lar daha ince ve daha az
Columnae Vertebralis'in K1sa bzeti 135
Proc. spinosus (bifid)
Atlas Axis
Lordosis colli Vertebrae ~~;;::~~.'-"--· ......__ Tuberculum posterius
cervicales
Foramen
(7)
transversarium
Tuberculum anterius
Proc.
Fovea costal is
transversus
processus
transversi
Foramen vertebrale
Kyphosis
thoracica Vertebrae
thoracicae
(12)
Proc. spinosus
Proc. transversus
Pediculus arcus
Vertebrae
lumbales Promontorium Proc. articularis superior
(5)
Vertebrae
sacrales
(5)
A
Proc. transversus,
os coccyx
B
~ekil 4-2 A: Columna vertebralis'in yandan gori.ini.imi.i. B: Degi§ik omur tiplerinin
gori.ini.imi.i.
elastik olup, nucleus ile anulus'u ay~rmak mi.imki.in oni.inde ve arkasmda uzamrlar (~ekil 4-3). Lig. longitu
degildir. dinale anterius, daha geni§ ve gi.i<;li.i olup, corpus ver
tebrae'lerin online, yanlanna ve discus'Jara SikiCa
Ligamentler
tutunmu§tur. Lig. Iongitudinale posterius, ince ve zay1f
Lig. longitudinale anterius ve posterius; kafa taba olup, sadece discus'lann arka smmna tutunur.
nmdan os sacrum'a kadar, columna vertebralis'in
136 BtiLOM 4 Omurilik (Medulla Spinalis) ve ~1kan-inen Yollar
=~-Corpus'lar aras1 eklem
(kartilaginoz ve sinovyal)
Servikal
Arachnoidea mater
Proc. articularis
Proc. articularis'ler
aras1 eklem (sinovyal)
·-·-·-·1•···1r
~I
__ l,l
~··•lilt-- Corpus'lar aras1
eklem (kartilaginoz)
pulposu}
Anulus Discus
fibrosus intervertebralis
B
Proc. articularis inferior
Torakal N. spinalis
Lig. longitudinale
~,--...,1--::r-"'\\ posterius
Proc.
spinosus
Anulus fibrosus
Proc. articularis superior
y-----"-'<T- Nucleus pulposus
Lig. longitudinale
anterius
Proc. articularis'ler
aras1 eklem
(sinovyal) Lig. flavum
Ligg.
Corpus'lar aras1 Pediculus
interspinalia
eklem (kartilaginoz) arcus vertebrae
c
A
Lumbal
~ekil 4-3 A: Columna vertebralis'in servikal, torakal ve lumbal bo!Umlerindeki eklemler. B:
3. Lumbal omurun i.istten gori.ini.imi.i, discus intervertabralis ve cauda equina arasmdaki
ili§ki.
1ki Arcus Vertebrae Arastndaki Eklemler e Ugg. interspinalia (~ekil 4-3): Kom~u proc. spino
sus'lar arasmdad1r.
iki arcus vertebrae arasmdaki eklem sinovyal karakterde e
olup, kom~u proc. articularis superior ve inferior ara Ugg. intertransversaria: Kom~u proc. transversus'lar
arasmda bulunur.
smda bulunur (~ekil 4-3). e
Ug. flavum (~ekil 4-3): Kom~u omurlann lamina'la
nm baglar.
Ligamentler
Sevikal bolgede, lig. supraspinale ve ligg. interspinalia
e
Ug. supraspinale (~ekil 4-3): Kom~u iki proc. spino belirgin bir ~ekilde kahnla~Ir ve lig. nuchae'YI olu~turur­
sus'un tepeleri arasmda uzanr. lar.
Makroskopik Gorunum 137
Proc.
R. articularis
R. communicans griseus
R. communicans albus --
/ 0{
v
R. meningealis,
n. spinalis
~ekil 4-4 Vertebral eklemlerin innervasyonu. Belirli bir
seviyede, eklemler kom§U iki spinal sinirden dal ahr.
Venebral Eklemlerin lnnervasyonu Medulla spinalis, biri plexus brachialis'in origin
aldtgt servikal bolgede, digeri ise plexus lumbosacra
Vertebra korpuslan arasmdaki eklemler, spinal sinirle
lis'in origin aldtgt alt1 torakal ve lumbal bolgelerde
rin meningeal dallan (~ekil 4-4) tarafmdan innerve edi
olmak i.izere fusiform bi<;imde iki geni§leme gosterir.
lir. Proc. articularis'ler arasmdaki eklemler ise spinal
Bu geni§lemeler intumescentia cervicalis ve intumes
sinirlerin ramus posterior'lanmn dallan (~ekil 4-4) tara
centia lumbosacralis olarak adlandmhr (~ekil 4-5).
fmdan innerve edilir ve bir seviyedeki eklem, kom§u iki
A§agtda medulla spinalis gittik<;e incelerek conus
spinal segmentten de dal ahr.
medullaris'i olu§turur. Conus medullaris'in tepesinden
Artt. atlantooccipitales ve artt. atlantoaxiales, bu
pia mater'in bir uzanttst a§agtya inerek coccyx'in arka
boli.imde ele ahnmayacakttr.
yi.izi.ine yapt§tr. Bu uzanttya filum terminale denilir.
Medulla spinalis'in on yi.izi.inde orta hatta uzanan derin
longitudinal yanga fissura mediana anterior ve arka
yi.izi.inde uzanan stg oluga sulcus medianus posterior
denilir (~ekil. 4-5).
Medulla spinalis'e ti.im uzunlugu boyunca radix
MEDULLA SPINALIS'1N
anterior (motor)* ve radix posterior (duysal) tarafm
GoRDNDMD
dan olu§turulan 31 <;ift spinal sinir tutunur (Bkz. ~ek. 4-
5). Her bir kok fila radicularia ile medulla spinalis'e
Medulla spinalis (omurilik), kabaca silindir §eklindedir. baglamr. Her bir arka kokte, hi.icreleri periferik ve mer
Yukanda kafatasmda foramen magnum'dan ba§lar ve kezi sinir liflerini olu§turan bir ganglion spinale bulu
burada medulla oblongata ile devam eder. A§agtda nur.
eri§kinde 1. lumbal vertebramn alt kenan di.izeyinde
sonlamr. <;ocukta ise goreceli olarak daha uzundur ve
1
genellikle 3. lumbal vertebramn iist kenarmda son Eski norobiyolojik ara§l!rmalann <;ogu hayvanlar uzerinde yapildigi
lamr. Boylece canalis vertebralis'in i.ist 2/3 ktsmmda yer i<;in bir <;ok ara§tirmaci on kokleri ventral kokler ve arka kokleri ise
dorsal kokler olarak adlandirmi§tir. Bu kan§Ikhk insan omuriliginde
ahr ve dura mater, arachnoidea mater ve pia mater
en <;ok ak ve gri maddelerde yapilmaktadir. On gri madde i<;in
isimli i.i<; zar ile sanlmt§tlr. Medulla spinalis'i <;evreleyen
columna anterior ve arka ak madde i<;in funiculus posterior vb.
spatium subarachnoideum'da bulunan serebrospi
adland1rma referans almmi§I!r. Spinal sinir kokleri i<;in kullamlan
nal sivi, ilave bir koruma gorevi yapar.
terminoloji tum konu boyunca takip edilecektir.
138 BOLOM 4 Omurilik (Medulla Spinalis) ve ~1kan-inen Yollar
Sulcus medianus posterior
D mater
Funiculus posterior
ia mater
Sulcus medianus Columna posterior
porterior
Columna lateralis
8 servikal
segment Funiculus lateralis Columna anterior
Funiculus anterior
::-':"~"'"'"~"'U~!!-- Canalis centralis
lntumescentia cervical is ~-,..,.___, \~~~~r--Fissura mediana
(C3-T2)
~~~- Radices
anterior
12 torakal
N. spinalis
segment
Dura mater
1 koksigeal
segment
Filum terminale
A
~ekil 4-5 Medulla spinalis A: Lumbosakral ve servikal §i§kinliklerin arkadan gorilni.i§i.i. 8:
Dura mater, arachnoidea mater ve pia mater ile sanh i.i<; omurilik segmenti.
Substantia Gnsea (Gri Madde)
MEDULLA SPINALIS'1N YAPISI
Enine kesitte gri madde, canalis centralis'i ic;:eren com
Medulla spinalis, gri maddeden (substantia grisea) yapth missura grisea ile birbirlerine baglanmt§ cornu anterius
bir ic;: ktstm ile bunu c;:evreleyen ak maddeden yapth ve cornu posterius (veya columna anterior ve columna
(substantia alba) bir dt§ tabakadan olu§mU§tur (~ek. 4-6 posterior)'lardan olu§an bir H harfi §eklinde gorulur.
ile 4-10 arast). Medulla spinalis segmentlerine ait bir Medulla spinalis'in torakal ve list lumbal segmentlerinde
aynm i§areti yoktur. kuc;:uk bir cornu laterale (veya columna lateralis) bulu
Medulla spinalis'in degi§ik bolgelerindeki yaptsal nur. Medulla spinalis'in herhangi bir duzeyindeki gri
detaylann kar§tla§ttnlmast ic;:in Tabla 4-1 'e bakmtz.
Medula Spinalis'in Yap111 139
Tablo 4-1 Medulla spinalis1n farkh biilgelerinde yap1sal detaylarm kar~1la~tmlmas1°
.
' ' "'
Gri madde
Bolge ~ekil AkMadde Columna Anterior Columna Posterior Columna Lateralis
Servikal Oval Fasciculus cuneatus ve Hilcrelerin medial Substantia gelatinosa Bulunmaz
fasciculus gracilis grubu boyun kaslan, bulunur ve C2 dilzeyinde
bulunur santral grubu nucleus nucleus nervi trigemini
accessorius (Cl-5) ve ile devam eder; nucleus
nucleus phrenicus proprius bulunur; nucleus
(C4,5), lateral grubu dorsalis (Clark kolonu)
list ekstremite kaslan bulunmaz
ile ilgilidir
Torakal Yuvarlak Fasciculus cuneatus HUcrelerin medial Substantia gelatinosa, Bulunur, preganglionik
(Tl-6) ve fasciculus grubu g6vde kaslan nucleus proprius, nucleus sempatik lifler verir
gracilis bulunur ile ilgilidir dorsalis (Clark kolonu)
ve visseral afferent
nucleus bulunur
Lumbal Yuvarlak-Fasciculus cuneatus HUcrelerin medial grubu Substantia gelatinosa, Bulunur (LI,2,[3]),
oval bulunmaz, fasciculus alt ekstremite kaslan, nucleus proprius, visseral preganglionik sempatik
gracilis bulunur santral grubu lumbosakral afferent nucleus ve L 1-4 lifleri verir
sinir ile ilgilidir dilzeyinde nucleus dorsalis
(Clark kolonu) bulunur
Sakral Yuvarlak Az miktarda bulunur. HUcrelerin medial grubu Substantia gelatinosa, Bulunmaz, S2-4'te
Fasciculus cuneatus alt ekstremite ve perineal nucleus proprius bulunur parasempatik <;Ikl§ ile
bulunmaz, fasciculus kaslar ile ilgilidir ilgili hilcre gruplan
gracilis bulunur bulunur
0Bu tablodaki bilgiler, medulla spinalis'ten yap1lan bir kesitin duzeyini belirlemede yararhd1r.
madde miktan o seviyeden innerve olan kaslann mikta Medial grup, medulla spinalis'in <;ogu segmentinde
nyla orant1hd1r. Bu nedenle, i.ist ve alt ekstremite kasla bulunur. Boyun ve govdenin (interkostal ve abdominal
nm innerve eden servikal ve lumbosakral geni§lemelerin kaslar da dahil olmak i.izere) iskelet kaslanmn innervas
oldugu boli.imlerde gri madde en geni§ boyutlara sahip yonundan sorumludur.
tir (~ekil 4-6 ile 4-10 aras1). Santral grup, en ki.i<;i.igi.idi.ir ve baz1 servikal ve lumbo
sakral segmentlerde bulunur (~ek. 4-6 ve 4-7). Medulla
Yapt spinalis'in servikal boli.imi.inde bu sinir hi.icrelerinin bazi
lan (segment C3, 4 ve 5) ozellikle diafragmay1 innerve
Merkezi sinir sisteminin diger yerlerinde oldugu gibi
eder ve topluca nucleus nervi phrenici olarak adlandmhr
medulla spinalis'in gri maddesi, sinir hi.icreleri ve uzantl
lan, noroglia ve kan damarlanndan olU§Ur. Sinir hi.icreleri (~ek. 4-7). Ost be§ veya altJ servikal segmentlerdeki sinir
hi.icrelerinin bazlian m. sternocleidomastoideus ve m.
multipolard1r. Noroglialar, sinir hi.icre govdeleri ve uzan
trapezius'u innerve eder ve nucleus nervi accessorii ola
tJlan <;evresinde di.izenli bir ag olu§tururlar.
rak adlandmhr (~ek. 4-6 ve 4-7). Bu hi.icrelerin aksonlan
Columna Anterior 'daki Sinir Hucre Gruplart n. accessorius'un spinal boli.imi.ini.i olu§turur. Medulla spi
Sinir hi.icrelerinin <;ogu bi.iyi.ik ve multipolardir. Aksonlan, nalis'in 2. lumbal segmentinden 1. sakral segmentine
spinal sinirlerin on koklerinden iskelet kaslanm innerve kadar alan boli.imi.inde bulunan ve aksonlanmn dagiiimi
eden alfa efferentler olarak di§anya <;Ikarlar. Daha bilinmeyen hi.icreler nuc. lumbosacralis'i olu§turur.
ki.i<;i.ik olan sinir hi.icreleri de multipolard1r ve <;ogunun Lateral grup, medulla spinalis'in servikal ve lumbo
aksonlan, spinal sinirlerin on koklerinden noromi.iski.iler sakral segmentlerinde bulunur ve ekstremitelerdeki
igciklerin intrafusal kas liflerini innerve eden gamma iskelet kaslannm innervasyonundan sorumludur (~ek. 4-
efferentler olarak di§anya <;Ikarlar. 6, 4-7, 4-9 ve 4-10).
Pratik a<;Idan2, columna anterior'un sinir hi.icreleri i.i<;
Columna Posterior 'daki Sinir Hucre Gruplart
temel gruba veya si.ituna (nuclei mediales, nuclei cen
trales ve nuclei laterales) aynlabilir (~ekil 4-6). Arka gri kolonda 4 sinir hi.icre grubu vard1r; ikisi medulla
spinalis'in uzunlugu boyunca devam eder ve ikisi torakal
2Medulla spinalis'in kahn kesitlerinde, gri maddenin laminer ve lumbal segmentlere simrhdir.
(tabakah) bir goriiniime sahip oldugu g6riiliir. Rexed (1954), kedi Substantia gelatinosa grubu, medulla spinalis
lerin medulla spinalis'inde 10 n6ron laminas! tammlami§tlr. Bu boyunca uzamr ve columna posterior'un apeksinde bulu
detayh hiicre mimarisine gore diizenlenmi§ laminalar ara§tlncllar nur (~ek. 4-6 ile 4-10 aras1). Bi.iyi.ik miktarda Golgi tip 2
ic;in yararh olabilir ama klinikteki bir n6rolog'a yaran Simrhdir.
140 BOLOM 4 Omurilik (Medulla Spinalis) ve \lkan-inen Yollar
Substantia gelatinosa
Nucleus proprius
Columna
O~uncu posterior Nuc. nervi accessorii
servikal (m. sternocleidomastoideus ve
m. trapezius'un innervasyonu)
:"~:;n;;, _ __ Nuc. nervi phrenici
(diaphragmanm innervasyonu)
Nuclei mediales
(boyun kaslannm innervasyonu)
Substantia gelatinosa
AltlnCI
servikal Nucleus proprius
Funiculus-~!?.-:'''~
Nuclei laterales (Ost ekstremite
lateralis
kaslann1n innervasyonu)
Nuclei mediales
(boyun kaslannm innervasyonu)
anterior
Substantia gelatinosa
Columna
posterior Nucleus proprius
AltlnCI
torakal
Columna ---~~:it.~'l ~~~--Nucleus dorsalis
intermedia
Preganglionik sempatik 91k1~ merkezi
Columna Nuclei mediales
anterior (g6vde kaslannm innervasyonu)
~..-----Substantia gelatinosa
O~uncu lumbal ~~~--Nucleus proprius
~~~---Nucleus dorsalis
~";;'---Nuclei laterales (alt ekstremite
kaslannm innervasyonu)
Nuclei mediales (g6vde kaslannm
innervasyonu)
:::i!*rr''Tfi~~~--
substantia gelatinosa
O~uncu sakral ~~--Nucleus proprius
Preganglionik
parasempatik vlkl~ yeri
~---Nuclei laterales (bacak kaslannm
innervasyonu)
Nuclei mediales (g6vde kaslannm innervasyonu)
~ekil 4-6 Substantia grisea ve substantia alba'nm di.izenlenmesinin gori.ildi.igi.i farkh
di.izeylerde medulla spinalis'in transvers kesitlerL
noron i<;erir; arka kokten agn, 1s1 ve dokunma ile ilgili affe columna posterior'da bulunan hi.icrelerin ana kitlesini
rent lifter ahrlar. Aynca, supraspinal seviyelerden inen lif olu§turur. Pozisyon ve hareket duyusu (propriosepsiyon),
lerden de afferentleri vard1r. Agn ve 1s1 duyusu uyanlanmn, iki nokta ayr1m1 ve vibrasyon duyusu ile ilgili alan funicu
diger duysal uyanlardan gelen eksitator ve inhibitor bilgi lus posterior'dan lifler ahr.
lerle ve serebral korteksten gelen bilgilerle modifiye edil Nucleus dorsalis (Clarke kolonu) columna posteri
digine inamhr. or'un tabamnda lokalize olmu§ sinir hi.icrelerinin bir gru
Nucleus proprius, medulla spinalis boyunca subs budur. 8. servikal segmentten 3. veya 4. lumbal seg
tantia gelatinosa'nm oni.inde lokalize olmu§ sinir hi.icre mente kadar uzamr (~ek. 4-6 ile 4-9 aras1). Hi.icrelerin
lerinin bir grubudur (~ek. 4-6 ile 4-10 aras1). Bu nucleus, <;ogu olduk<;a buyi.ikti.ir ve proprioseptif sonlanmalarla
(noromuskuler ve tendon igcikleri) ilgilidir.