Kendini bilen evren - Amit Goswami

434 Pages·2003·5.46 MB·Turkish

by  Amit Goswami

KENDİNİ BiLEN EVREN

Kuantum mekaniği bize daha geniş bir perspektif,
algılayışımızı yeni bir aleme genişleten yeni bir bağlam
vermektedir. Doğayı ayrı biçimler, dalgalar ya da parçacıklar
olarak görebilir ya da tamamlayıcılığı keşfedebiliriz:

Dalgaların ve parçacıkların, aynı şeye özgü olduğu fikrini.
Rüzgarları, dalgaları, gelgitleri ve yerçekimini dizginledik
sayılır.
Sevgi enerjilerini dizginlemeye başlayabilir miyiz?

Tüm potansiyelimize, yani kuantum ve klasik benliklerimize
bütünleşmiş bir halde sahip olabilir miyiz?
Yaşamlarımızın Sonsuz Olanın ebedi sürprizlerinin ifadeleri
haline gelmesine izin verebilir miyiz?
Verebiliriz.

Filozof kardeşim
Nripendra Chandra Goswami'ye
içindekiler
TESEKKÜR 5
ONSOZ 7
1. Bölüm -BİLİM ve RUHSALLIGIN BÜTÜNLEŞMESİ
8
UÇURUM ve KÖPRÜ 9
ESKİ FİZİK ve FELSEFİ MİRASI 14
KLASİK FİZİK VE MATERYALİST REALİZM 15
Şuurlu bir bilgisayar yapabilir miyiz? 16
KUANTUM FİZİĞİ ve MATERYALİST REALİZMİN
ÖLÜMÜ 18
Planck ilk kuantum sıçramasını yapıyor 19
Einstein’ın fotonları ve Bohr’un atomu 20
Dalga-parçacık düalitesi 21
Madde dalgaları 22
Olasılık dalgaları 24
HEISENBERG BELiRSiZLiK iLKESi 24
BELiRSiZLiK FANTEZiLERi 25
DALGA-PARÇACIK İKİLİĞİ VE KUANTUM
ÖLÇÜMÜ 25
tamamlayıcılık ilkesi 27
karşılıklılık ilkesi 28
Kopenhag yorumu 28
Materyalist realizmi yarıp geçmek 28
MONiSTiK iDEALiZMiN FELSEFESi 29
MiSTiSiZM 30
DiN 32
Kuantum nesneleri için idealist metafizik 33
bilim aşkınlığı keşfediyor 34
2. Bölüm –iDEALiZM ve KUANTUM
PARADOKSLARININ ÇÖZÜMÜ 35
AYNI ANDA IKI YERDE BİRDEN OLAN NESNELER ve
SEBEPLERİNDEN ÖNCE GELEN SONUÇLAR 36
ÇiFT YARIK DENEYi 36
GECİKMİŞ SEÇİM DENEYİ 40
SCHRÖDINGER'iN DOKUZ CANLI KEDiSi 42
İDEALİST ÇÖZÜM 44
İDEALİST ÇÖZÜM HAKKINDAKİ SORULAR 45
WlGNER'lN ARKADAŞI PARADOKSU 45
SEYREDİLEN TENCERE DE KAYNAR* 46
BİR ÖLÇÜM NE ZAMAN TAMAMLANIR? 47
KEDİ KUANTUM NESNESİ MİDİR, KLASİK NESNE
MİDİR? 48
Ramachandran paradoksu 51
BİR ÖLÇÜM NE ZAMAN TAMAMLANIR?
(NAKARAT) 51
Tersİnmezlİk ve zaman oku 53
Dokuz can 54
SEÇiYORUM, ÖYLEYSE VARIM 55
ŞUURDIŞI ALGILAMA DENEYLERİ 56
EINSTEIN - PODOLSKY - ROSEN PARADOKSU 58
Yerel olmayışı kanıtlamak: Aspect deneyi 60
Çanlar materyalist realizm için çalıyor 62
Fizik, psikolojiye giden bir yol haline geliyor 66
Yerel olmayan bir kuantum olayı olan uzaktan görme 66
Beden dışı deneyimler 68
REALiZMiN ve iDEALiZMiN UZLAŞMASI 69
Birçok-dünya teorisini idealizm ile uzlaştırabilir miyiz?
70
idealist kozmos, realizm manzarasını nasıl yaratabilir?
71
3. Bölüm -KENDiNE GÖNDERME: BiR, NASIL ÇOK
OLUR 73
ZiHiN - BEDEN SORUNUNU ARASTIRMAK 74
Düalizmden Uzak Durun 74
KUANTUM ZiHiN"i ARAYIS 78
İDEALİZM VE KUANTUM "BEYİN-ZİHİN"! 79
Yeniden tommy marcel'in verileri 80
Kuantum fonksiyonelciliği 81
Hem kuantum sistem hem de ölçüm aygıtı Olan beyin-
zihin 82
Beyin-zihinde kuantum ölçüm: Klasik ve kuantum
ortaklığı 84
PARADOKSLAR ve DOLANIK HiYERARSiLER 84
yeniden schrödınger'in kedisi 89
ŞUURUN "BENLiGi 90
Egonun ortaya çıkışı 91
Klasik benlik ve kuantum benlik 92
Klasik mekanikçinin aşkı: bir mesel 93
PSiKOLOJiLERi BÜTÜNLESTiRMEK 94
"Ben"in deneyimleriyle ilişkili özellikler 94
Kasıtlılık, Kendinin Farkında Olmak ve Tefekkür 95
Ego-Deneyimi 95
Dikkat ve Şuurla Yönetilen Eylemler 96
Kişilik Ötesi Benlik Deneyimleri 96
Benliğin Saklı Deneyimi 96
Seçme ve Hür İrade 97
Şuıırdışına İlişkin Deneyimler 97
Benlik şuurunun tayfı 98
Ego Düzeyi 98
Buddhi Düzeyi 98
4. Bölüm -KiSiNiN YENiDEN BÜYÜLENiSi 99
SAVAS ve BARIS 101
Çoklukta birlik 102
Basit hiyerarşiden dolanık hiyerarşiye doğru 102
Nereden başlamalıyım? 103
DISSAL ve iÇSEL YARATICILIK 104
yaratıcı karşılaşma 104
Yaratıcı a-ha! deneyimi 106
Dış ve İç yaraticilik 106
iç yaratıcılık 106
Yetişkin gelişiminin aşamaları 108
BUDDHi'NiN UYANISI 109
Jnana: Gerçekliğe uyanmak 111
Meditasyon 112
Meditasyon araştırması 112
Meditasyonda özgürlük: Karma yoga 113
A-ha! deneyimi ve içsel yaratıcılık 115
sevginin uyanışı: bhakti yoga 115
erkek-kadın ilişkisi 116
iDEALiST BiR AHLAK TEORiSi 117
Kantçı kategorik zorunluluk 118
Materyalist realizmin tutumu: faydacılık 119
idealist ahlak 119
Niçin ahlak kurallarına uyuyorum? 120
iDEALiST AHLAK UYGULAMASININ ÜÇ SAFHASI
122
RUHSAL NESE 123
KAHRAMANIN YOLCULUĞU 124
SÖZLÜK 126
NOTLAR 131
KAYNAKÇA 136
iNDEKS 140

ÇİZİMLER
1. Kuantum sıçraması 57
2. Kararsız yörüngeler. 59
3. Bohr yörüngesi ve kuantum sıçrayışı 61
4. Bir dalganın grafik temsili 64
5. Sabit dalganın ilk armoniği 65
6. Atomun dalga modeli 66
7. Elektronların kırınım halkaları 67
8. Dalga paketi 69
9. Olasılık dağılımı 71
10. Sis odasındaki elektron izi 75
11. Elektron yörüngesinin ölçümü 77
12. Eşim ve Kayınvalidem 80
13. Yin-Yang sembolü 87
14. Çift yarık deneyi 109
15. Dalga girişimi H0
16. Bir ekranda girişim deseni 111
17. Bir çift yarık deneyinde elektronların parçacık
yapısını gözlemleme 113
18. Çift yarık deneyinde elektronun parçadalga
yapısı 115
19. W-Kartal dizilişi 116
20. Gecikmiş-seçim deneyi 118
21. Schrödinger'in kedisinin paradoksu 125
22. Bohr-Heisenberg mikroskobu 139
23. Görmenin mekaniği 140
24. Yaylı çift yarık deneyi 143
25. SQUID üzerinde kuantum girişimi 145
26. Von Neumann zinciri 147
27. Mahkumun ikilemi 152
28. Yönlendirilmiş fotonlarla deneyler. 155
29. Einstein-Podolsky-Rosen ilintisi 172
30. Fotonlarm gözlenmesinde polarizasyon ilintisi
178
31. Bell eşitsizliği nasıl doğar. 185
32. Resim Galerisi, M. C. Escher. 261
33. Çizen Eller, M. C. Escher. .". 263
34. Uroboros 271
TESEKKÜR
Kuantum mekaniği okuyan bir üniversite öğrencisiyken,
arkadaşlarımla oturup saatler boyunca "Bir elektron aynı anda
iki yerde birden olabilir mi?" türünden ezoterik tartışmalar
yapardık. Evet, bir elektronun aynı anda iki yerde birden
olabileceğini kabul edebiliyordum; kuantum matematiğinin
verdiği mesaj incelikle dolu olmasına rağmen, bu noktada hiç
de muğlak değildi. Ancak, sıradan bir nesne -"gerçek"
dediğimiz sandalye, masa gibi şeyler- bir elektron gibi
davranabilir miydi? Bir dalga haline gelip de -dalganın o
anlaşılamaz biçimde, hiç kimse bakmıyorken yaptığı gibi-
yayılmaya başlayabilir miydi?
Gündelik deneyimlerimizden bildiğimiz nesneler, kuantum
mekaniğine özgü olan o garip biçimlerde davranmaz gibidir.
Dolayısıyla şuuraltımızda, mikroskobik parçacıkların
davranışının, klasik fizik denilen Newton yasalarıyla
yönetilen makroskobik maddenin geleneksel davranışından
farklı olduğunu düşünmeye yönelivermek çok kolaydır.
Gerçekten de, birçok fizikçi kuantum fiziğinin paradoksları
üstünde kafa yorduktan sonra hemen bu çözüme kaçıverir.
Dünyayı kuantum nesneleri ve klasik nesneler diye ayırırlar;
ne yaptığımın farkında olmamakla birlikte, ben de öyle
yaptım.

Fizikte sağlam bir kariyer yapmak için, kuantum bulmaçaları
gibi boyun eğmez sorulara pek kafa yoramazsınız. Kuantum
fiziği yapmanın pragmatik yolu, bana söylendiğine göre,
hesaplamayı öğrenmekti. Dolayısıyla, uzlaştım ve
gençliğimin o muazzam soruları yavaş yavaş arka plana
kaydı.
Ancak, o sorular ortadan kaybolmadılar. Şartlar benim için
hayli değişmişti ve rekabetçi fizik kariyerimi karakterize eden
bilmem kaçıncı stres kaynaklı mide yanmasından sonra, fizik
hakkında bir zamanlar hissettiğim coşkuyu hatırladım.
Konuya yaklaşmanın neşeli bir yolu olması gerektiğini fark
etmiştim ama evrenin anlamını sorgulayan ruh halimi yeniden
kazanmam ve kariyer yapma amacıyla yaptığım zihinsel
uzlaşmaları terk etmem gerekiyordu. Filozof Thomas Khun
bir kitabında, paradigma araştırmasını paradigmaları
değiştiren bilimsel devrimlerden ayırmaktaydı ve pek
yardımcı oldu. Ben paradigma araştırmasında payıma düşeni
yapmıştım; artık fiziğin ön cephesine geçmenin ve bir
paradigma değişimi hakkında düşünmenin zamanıydı.
Tam da bu kişisel yol ayrımı noktasında, Fritjof Cap- ra'nın
Fiziğin Tao'su adlı kitabı ortaya çıktı. Kitapla ilgili ilk tepkim,
kıskançlık ve reddetme olsa da beni derinden etkilemişti. Bir
süre sonra kitabın, tam olarak araştırmadığı bir soruna
yaklaştığını görebilmeye başladım. Capra, mistik dünya
görüşü ile kuantum fiziği arasındaki paralelliklere dalmış ama
bu paralelliklerin sebebini incelememişti. Bunlar rastlantının
ötesinde miydi? En sonunda, sorgulama odağımın,
gerçekliğin doğası olacağını anladım.
Capra'nın gerçeklik hakkındaki sorulara girişi tamamen temel
parçacık fiziğine dayanıyordu ama ben doğrudan yüz-
leşilmesi gereken en önemli noktaların, kuantum fiziğinin
nasıl yorumlanacağı sorunu olduğunu seziyordum. İşte,
incelemeye koyulduğum konu da buydu. Başlangıçta bunun,
bu kadar da disiplinlerarası bir proje olabileceğini
beklemiyordum.
Bilim kurgu fiziği (bilim kurgu bir anlamda hep hassas bir
noktam olmuştu) hakkında bir ders verirken, bir öğrenci şöyle