Erken Çöken Karanlık: İntiharı Anlamak

402 Pages·2004·19.565 MB·Turkish

by  Kay Redfield Jamison

KAY REDFIELD JAMISON
Kay Redfield Jamison, Johns Hopkins Üniversitesi Tıp Fa­
kültesi'nde psikiyatri profesörü ve İskoçya'daki St. And­
rews Üniversitesi 'nde fahri İngilizce profesörüdür. Ülke­
sinde satış rekorları kıran An Unquiet Mind: A Memoir of
Moods and Madness [Durulmayan Bir Kafa: Bir Delilik ve
Duygudurum Güncesi, çev.: Pınar Kür, Oğlak Yay., 1996)
kitabının yazarı ve manik depresif hastalık hakkında genel
kabul gören tıbbi bir metnin yazarlarından biridir. Touched
with Fire: Manic-Depressive Illness and the Artistic Tem­
perament kitabının yanı sıra ruh hali bozuklukları, psikote­
rapi, psikofarmakoloji ve intihar hakkında yüzden fazla bi­
limsel makalesi vardır. Los Angeles, Kaliforniya Üniversi­
tesi Duygulanım Bozuklukları Kliniği eski direktörü Dr.
J amison, Amerikan İntiharı Önleme Vakfı Araştırma· Ödülü
dahil birçok ulusal ve uluslararası ödülün sahibidir. Halen
Ulusal Sağlık Kurumu 'nda hekim ve bilim adamı olan eşi
Richard Wyatt ile birlikte Washington'd a yaşamaktadır.
. Ayrın4t3ı1:
inceledmiez 1is9i4:
ErlçenÇ ökenKar anlık
Jııtihan Anlamak
Kay ReıijieldJ a mison
İngilizçceevdierne n
EmiBnaede mci
Yayımhaa zırlayan
NilgBüany ram
Kitaböızngü and ı
NigFha/tIs Fast
UnderstaSnudiicnidge
VınBtoagoeks00 /02
basımıçnedvarni lmiştir.
© 199Ka9y R edfieJlamdion s
Buki tabTıürknç yea yhaklımar ı
AyrıntYıa yınlan'naa ittir.
Kapak illilstrasyonu
SevinAçl tan
Kapak düzeni
ArslKaanh raman
Düzelti
AytenKoçal
Baskıv ec ilt
SenaO fs(e02t 1 26)1 338 4 6
Biribnascıim2 004
Baskı aded2i0 00
ISB9N7 5-539-422-2
AYRINTIY AYINLARI
www.ayrintiyayinlari.com.tr & [email protected]
DizdaÇreişmyeeS skN.io .2:3 /314 4Ç0e0 mberTlei(lOt 2.a1:ş25 -)17 8İ6 1s 9Ftaks .: (O 2125)14 65 7 7
Kay Redfield J amison
Erken Cöken Karanlık
�tihan
Anlamak
İ N C E L E M E D Zİ 1 S 1
ŞENLTiOKPLLİU /W//i/.cil.h YEPŞOiLLIT İPorKr/1tA /.ilJMA .R KSF,R EUVED G ÜNLHÜAYKA TEILNE ŞTİBrRownI S.ill! KBA.·
DiNLAi<R ZULACoRwarld/ .ilR F.R EUD'tADCANfNAP SIKANALMİ.TınaZ/ S"'. N ASIL SOSHYANAGLYiİZME ?Ş iNLİ?Ç iN
TİNSELBalıroLIK .1?1A/ NRT.R OPOALÇOlJDŞİAİKND DET/DDer.R. ich es. 11 ELEŞTAiiRLKEEUL R AMVPoMster. .11 İKİBİN'E
ooGRU/Wi/RH.a ms.1 1 DEMOKRAASRİA YIŞKINENDTA/B Ku m.1i1 nY ARtlH/aRv.em an.iln D EVLEKTAERT ŞOIP LW/P.
C/astf8S .il RUSYA'SDOAV YETL(E1R9 05-1Aı9ıMJi21/er) .il/ B0OL.Ş EViKLVEER i ŞÇDiE NETMİ/BriıMır.on .il EDEBİYAT
KURAMEaVgT.l8 t.1on1 ( KFiA RKLSIi YASKED/ı9rT .1/1Lô ZGÜERG trİSMpri/nJ.1g.1 EZİLENPLEEDRAİGNaı iFreiSt8İ/""P.
SANAYSiCN RASÜIT OPYALFAraRn/k.ilBe ./İ ŞKENCDEUYRİD URUN<çatnN V.ilT. ZORUNELGUI THIMAEY lRB!a/k.ilCıır .
SESSYİIINZGtARIGNô LGESYİADN ADT EO PLWSASLOtlN UBa/uJdıi.H a.ilrd Ö ZGÜBRİT ROPLUBMİDLAİFWeP.y ıırabıırıd
.11V AHSŞAiV AŞÇMIUNTISNU ZLCulaGsUt/.ilrP. Ces E HENNÖEVMGEÜ V/aGs..ils aGfÖ STERTİO PLUVMEYU O RUM·
LAR/DGe. b.oilr AdG IÇREK İMS/eLg ""a ClİN SEŞLI DDEGTod/ıınAz.il.i A LTERNATİF TEKNDOicksLoOJn""i AfTDE.VŞ E
GÜNEMŞiur/doch. "" OTORİTSEıınn/eR""t. Tt OT ATLAİRİZMT/on$n.""ey İSLABMİ'LINİ NÇAKLTAIDNIDAWAyFS t.a bbah
.6f MEDYVAED EMOKRAKSeaİn.il/e JÇ .O CUHKAK LARVBDF.ıır rarı/din: "" ÇÖKÜŞTSEONN RA/RDe.Brla :ckbur n.il DÜN­
YANINB ATILILALŞMaAtSo""Vu SchT.eÜ RKİYBEA'TNIİNL ILAŞTAIklaRr.I ilSLM IANSIVRCYLA.IR KMIAK/ MM.e/l o""r K AP�
TALİSZMO,S YALEiKZMO,L OJGİo/""rA z.A VRUPAMEAKEZAcm""iinLA IHKLA/VKSE .M DOERNLPoIo/eK/""R G.Ü NDELiK
HAYKAITL AVUWilZlUis/ SS""İ. VT İOLP LVUEDM E VLETJ/K.De era"".n eTELEVİÖZLVDOÜNRE:ENG LENCPEo/sNt.il.m an
MODERNLSİOGNİUNÇ LAGRideVdnA.ils D AHAZA D EVLDEATHÇ AOKTOPLWCaı/ıRr.z"" ıınG ELECBEAKGMEA K/AJ.M .
bsrt • R. Hahne/ .11 MEDYDAE,V LVEEUT L USSch/lP.ssin gıır .11 MAHRDEÖNMÜlŞYÜMEÜT/GİNAid odn.ils T ARVEi fflH/ J.
Kov.ile/ ô ZGÜRLOEKGOÜNL OJİBWoMo.k ""c hDinEM OKRASİV ES İVTİOLP LWK/eaJn..ile ŞUH AİNK ALPLERİMİZIR.
CowardA""K LVAE DNFP.e yıırab.1ıır1Bı EYdİ IGNF AŞLEB EKEsVMAa.tt e/""a İılKTİAKSALDtlİE LEŞTİRGİorzS .1İ1/M AO.­
DERNLiGSİlNK MlLARTVaCylor.il. GÜÇLDÜEM OKRASİ/BB.a ıber.1 1Ç EKİRGES/uBh.il.s K ÖTULOGŞÜNE FFAFLIGVJ.
Budrilalard.il ENTELEKTÜBSaid.J""E. TUHAF HAVA/osAs..il R YENİZAMAN WVS. Hal�JacquM.es ""TAHAKKÜM VEO �
RENİSŞAN ATLARSVcoJtt.il. CS.A GuGGIANS PHVH/.1c.1hS EVGİBNİİLNG ELRİnGkiİ/e/krAa utK İM.ilL VİEKF ARKLILIKIW.
Conn.ilo ANlT/yİ POLÇITAİGKDP AO LİTIMKulgaNn""G .Y ENİB İSRO ÜLZ ERTİNAERT IŞMALAWRaIiHn.wriglı.1 t1 D EMOK·
RASVİEK APITALBoİwfZMe/GisSn-.�H .ils. O LUMSAiWRKO,VEN DİA YANIŞMNRRo.t tOyT""O MOBEiKLOİNL OJFİ1S9İ/-P.
undMar-Gt.in .1 1Ö PÜŞMGEI,D IKtAVNMESA IK ILÜMZAE RİPNhEH/"'A/fı sIMKANSIPZOINL ITIKABSesVniJıır.il. MG.EN Ç­
LEİRÇ HAİYNA BTİ LGEİLSTKİABI VRV.a ne.1tg1oC mE l'oNETİDNİlİ/ lGV.as asf""E KOLOJBİiTKRO PLUDMOOARU/BoM.·okc
hi.iln İ DEOLEOaJİ/gT.l"" e DtÜonZ EVNEK ALKINKMIAS KACTINÜDARK İYiEn/s.ilAel .AM ERiWJB,a udıiRatd.il POST·
MOOERNVIETZM OK ETKİÜML TÜRFÜo/aMrtı.e ıst.1on1Es R KEAKKIUGUoyd. .il BARBARHıLIKınry/ .ilM K.AM USAİNLSA ·
NIÇNÔl< ÜŞÜS/.Rn.n .ile POttP ÜLEKRÜ LTÜRLREoR/we.ilO .B ELLEYGİTIİNRITE ONP LUWR..1J1 GaÜcLobMyE/ BeHrg.·
so.iln ÔLUMEK ARHŞAIY AOT. IBNro.wn"" SİViİTLAA TSİZLİY. K/CDer.o:ş.il a ArH I.AKÜ ZERTİNAERT IŞMANLuAttR/aJH.
.11T ÜKETTİMO PLWUB/aJudril./ar d.il EDEBiVYEKA ÖTT ÜLÜBaKta/iGH.il.e Ö LÜMCHÜALS TAULMIUKT SUZKiLıırU·K/ S.
kegaa""rd O RTAK BİŞRE YLOELRMİA YANOLRATRAKILNI UÖnVgA.ilis V AKôLiDTÜ RMEFsK/yıP. ırabıırıd .il VATAŞ­AN
KVMVırol.i .il KİMLMEİKIWı LARVDM.o rl9yR-oblKn .ils DOSTLUKO ZERINLE/yıSı...clı K işisa İLiŞKİLLaEFeıR/oHıfi.e
.11K ADINNLEADRENY AZDIKLARHIEM RE KTUBGUôN DEl'l.4EZLER?L/eDa..ild9r DOKLN.1/>JGJos. povici .il İTİERDA�F
LEMEYCEEMNAA TiM . Blanclı.1o1 FtL ÖÜRTZE RINPlıEi/lpsA .il FELSEYFAEŞYAMiAK /BiRR.in g""t oPnO LiKTAMiKE RA/M.
RyanK-e0Dn..ilıır CUMHURIYETÇPİeLtt/t.ilİK /PP.O STMOOTEERORNİ/ B5ıısr.- 0K.e/ ln.ilıır MARKSİVZME AHlAK/SL.u ·
kes.1 1V AHŞKEATViR AMAK/RJe.9mP.l s.ilma S OSYOLDOJÜşÜNiKM EK/BaZu man"" POSTMOOEERTNİ BK/aZu m""a n
TOPLUMSCAİLN SİVYEİE KTT İDAConR/nRe/I. .il W. Ç OKKÜLTUYRURTLTÜA ŞLIKK/ymW.H cka.il KARŞIDEVVER İIMS ­
YAN/MHa.rcus o .11 KUSURSUZB aCuIdNAri.ilYU ETaTOıı1/P JL.U MMcDONAULND LAŞTIRILMRAhSz.1lıır1/ GK.U SUNRlS­UZ
HISTlLl<.IA.P earson .11 HOŞGÖRÜÜZ ERINWEa//z.ilMer . 2 1Y.Ü ZANAVRIŞLİZMİ/DJsPr..u: ıki &sJ B.o we.iln MARX'ÖINZ ·
GÜRLETÜKİ GİG/.BG r.ıın&t kt M.ilE DYVEA GA ZETECİETLİiKSK OTREU NLAR/BDer.e/:sA&o R y.C hadwick"" HAYADET·I N
GERİHIaJnis.1. 1P OSTMODERNYİAZMNİINL SAMEaAgLlAııtoR.1nV1D T. ÜN YADYEIG IŞTÜİZREMREIKNL EO/ıı.y.1 M1Ö. K Ü­
ZÜA'NS VSBa.n d.ilıır TsA HYAÜYL GÜYCEÜNNİÜD EN DÜŞÜNGM.ER K/oDbien&rsJ .oR.:nun de/.ilI T UTKULSUO SYOLO­
JllA. Garn6&A.No tca/fe .11E DEPSIZLIVEK G,EANRAÇREŞKILS IartwKel/""lGK .EN TSİKZENnEŞM.BE o/okMc.ilh YinÖ N·
TEMKEA RŞFle/yabıP.erırıd .il HAKİKOAYTUN LARFVoJtr.e .1s1tT ıırO PLWLNAARSAN IILM SARCon?n/&tP.t onÖ LM.ilE
HAKKV/Sn.c o.ilo ANğA/RuŞ İZMBİUNG ÜNÜH/aDners..:DJ egüıgıınıın.il MELANKKOALDİI NDBIinRk""I&t DtS.İ Y'AANH' LAR
1-IBVaJu.d r.ili MRaODrrlE RNİZM, EVRVEENB SİERLEBLYııni/hKŞa ..ilbi bK ÜLTÜERMEPLE RYATLoİmZMf/iJ.iln. Gs Öo­n
ZÜNV İCDANSVoRn.n.il • K"Ü RESELLBEauŞMmE/aZ.iln E TİGGİER IPŞİ6(J9r/ A"". D UYGUÖTESI MTesOtrovPiLçU MIS.
.il EDEBİOLAYRAKAT H AYANTo/hAa .ilm aİsM AJIK.R obin""s MEKANLATRÜ!K ETMUrıyE K.ilI JY.A ŞAMSANAA TVG.
SaılW911.1 1A RZÇUA GlK/ovJe/.il. KOLONYAPLOİZMS TKOLCNYALLoİoırZMb.il/a A .K REŞYTAEBKAi.N P İIhAı1.il/ ips
ZAMAÜNZ ERINElEi/a.ilNs T. A RİYHAİNP ISÔKÜMMuÜn/sA.il/o. w F REUSDA VLAAŞRVFJo.tr e.ils tıırÖ TEAYDEI WM.
Blanc.ilh oPtO STYAPIASANLACRlŞ İSZMiİNY AFSEELTS EFMEaS.1yİ/1 T.A TEIZLWePRoidevi . n .il AŞKI LİŞKILERİ/0.F.
Kembo.rgil POSTMODERVNELH İOKŞ NUTSUZLUKBLaumAaR.ilnl Ö/LZÜ MLÜÖLLÜKÜ,M SÜZVLEDÜ İKG EHRAY AT
STRATEJBİaLuEmaR.ilnİ T IOZP LVUME B İLINÇLDsI/9dakiŞsl.il / BKÜ YÜBSOÜZ ULMDUÜŞN YBAÜYYIÜ LEMERKitı/ıırG .
"" KAHKAHANIN ZSaıAıdıFırEsR İ/EB.ilD. EB İYAYTARAINT ILIDŞupVonF..1t 1 PARÇALAHNMAIYŞA TB/aZum .ilan K ÜL·
TÜRBEELL LEKA/sJs.ma .iln nM ARKSİVZME D İFLE LSEFNE.SV l/oV./oş iı.ilı MovA RX'HIANY ALETLDEerAridai !.ilJ .
ERDEPME ŞİNDE/A..1Ma1Dc E/VnLrETynıYİN E NİDEN ÜStRovEıınsT .1İM1Çİ A/GJD.SA OŞS YBAİLL İFMLEELRS EFFEasyV B.
.il KARNAVALRDOAMNA NNM. .ilB PaİklıYUAnS OA'/NJ.il91. 1Alt>I /E :M ELEK MİM,l ?YV./O WSEeM./A ldo.il n K UTSAL
İNSAWG. .ilA gBaİmLbİıınN ÇADLETVILNETDLiAoR ur..1a 1uY AŞADIGIMIZ GSoEr.ilFz AY LAETŞ/AMSAAA. N AFTEIL SE·
FESİNo/hAa.m ""a sK ORKKUÜ LTÜRFÜuIf9diF..il EGITIMEDTEİ K/HaF.yı ıes D.ilU YGUYSAAŞLAN TVLDupt.o .iln
ELEŞTTiEROERLGİ eIuRs.s .il AEKLTK İIVTİASBSTVhIRa.«N.w K ARAKATŞEIRN MASıınSnVotRt .il. MODERNVLEi K
MÜPHEMLBİaK/uZ.m.il a nN IETZSBCİAHRHE I:K.AK ARŞIETTİINGINİ B/eP.rkrı w.ilh zK ÜL&T KÜİMLİVKES iYASET/Nafiz
Tok.11 AYDl.IN.w.tlŞANARŞİ/KaMu.f manrı.il MODVEA GÜNDEMLERİ/O"". B iCLnrEiMoı sıGRİe/sOı.«.ı CiEkH EN·
NEMİNT ARİHTVuAm..ilıırK ÖZGÜRLÜKLE KSAıınL"" K KINÜMR/>JEAS.E LVLEEK ŞMÜEL TÜTR/omJ/.i n.ils Sonİ YASAL
IKTISADABICN' sHVaRh.""n eElRK EÇNÖK ENK ARANLl<IK.JRa.m ison
H A Z I R L AN A N K İ T A P L A R
ADALTEUTT KUSUS/oR/o.m.ilCo .nK ORKUNUGNÜ ÇLEKıiRİsto/Jva .. il FOUCAULÖTZ'GNÜUNR LSÜEKR ÜVENVJ.W.
Bomau.1e1r
İçten sevgilerimle
Eşim Richard Jed Wyatt
Ve
Geceyi uzaklaştıran
Kardeşim Dean J amison için
T.

Karanlık erken çöker.
Bugün artık dündür.
Karanlık tepeden buraya, kapıma savrulan
Üç kar tanesi, sonra dört
Ulaşır, sonra daha birçokları.
Edna St. Vincent Millay