Dört Öge Dergisi The Philosopher's Index tarafından birinci sayıdan itibaren taranmaktadır. ISSN

280 Pages·2017·3.31 MB·Turkish

Editörler / EEddititoörrsler / EHdaiktoerms Kurulu / IRSeSfeNre: e2s1 4B6o-a7r0d64 ISSN: 2146-7064
Prof. Dr. YavPurzo Uf. nDart. YavuPzr oUfn. Datr. F. Jamil RYeargeelp Süreli Yayın Yerel Süreli Yayın
Kastamonu ÜniKvearsstiatmesio,n Fue lÜsenfeiv Beörslüitmesüi, FelsefMSe tBucöGdliüielmsl Uüniversity, InsYtitıul:t e6 o fS Iaslyaım: i1c 2 Ekim 2Y0ı1l:7 4 Sayı: 7 Nisan 2015
Prof. Dr. HüPseryoifn. DGra. zHi Tüsoepydine mGiarzi Topdemir
Muğla ÜniversiMtesui,ğ lFae lÜsenfeiv Beörslüitmesüi, FelsefPe Broölfü. mDür. Kenan GHüarskoeymli dergidir altı aHydaak ebmirl iy daeyrıgnildainrı ra.ltı ayda bir yayınlanır.
Galatasaray ÜniversiteKsiu, Fruellsuefşe TBaölrüimhiü: 01.01.K20u1ru2luş Tarihi: 01.01.2012
Prof. Dr. İlber Ortaylı
Editör YardıEmdciıtlöarr ıYardımcıları İmtiyaz Sahibi: İmtiyaz Sahibi:
Galatasaray ÜniversiteNsiobel Akademik YayınNcıloıbke El Ağiktaimde mDiakn Yışamyıannclıılkık T Eicğ.i Ltitmd .D Ştain. ıAşmdıannal ık Tic. Ltd. Şti. Adına
Yrd. DoçD. Doçr.. DSirb. eİnl Kani bKaralaycıoPğruolfl. aDrı r. Melek DNoseavyz aGt öAkRdGoğUaNn Nevzat ARGUN
Kastamonu ÜniversAitneskia, rFae lÜsenfeiv Beörslüitmesüi, FelsefAe Bnköalürma Üüniversitesi, Felsefe Bölümü
Yrd. DAonkça. rDa Ür. nİiKnveaarsnstia tKmesioaY,n lFaruedy lÜsc. enıDfoeiv ğBoeuöçrsll.üi ltDamesrüiır,. FSeilsbefePİel s BtrKaoönlfiübb. muDalü rÜr.n Fiveezrsai tGesi,ü BYPniaelriroymgfı. nuT D anErri.dh iYi tBaövölruüümz: ü UNATYParoyfı.n D Er.d Yitaövruüz: UNAT
Arş. Gör. Tarık Tuna GPörzoüft. oDkr. Sabri BüYyüazkıd İüşvleenric Mi üdürü: Yazı İşleri Müdürü:
YaKyıanra Kmaunrouğlluu M / eEhmdiettboeryi Üaln Bivoerasirtdessi, FelsefAe Bnköalürma Üüniversitesi, FHelsielfae lB SölÜümSüLÜ ARGUNHilal SÜSLÜ ARGUN
Prof. Dr. Kenan Gürsoy Prof. Dr. Hüseyin GGöarzsie Tl oTpadseamrımir ve MGizöarnspela Tj: asarım ve Mizanpaj:
Galatasaray ÜYniavyerısnit eKsi,u Freulsleufe /B Eölüdmitüorial MBouğalrad Üsniversitesi, FeMlsefeeh Btaölpü mYüürümez - AhMmeeht tAapra Ys üÇriüfmtçiez - Ahnet Aras Çiftçi
Prof. Dr. İlPbreorf O. Drtra. yKlıenan PGrüorfs. oDyr. Remzi Demir
Galatasaray Üİstnainvberusli tAesyidın ÜnAivnekrasirtae sÜiniversitesi, FBelsaefsek Bı ö-lü Cmiült: Atalay MBaatsbkaıa -c ıClıkil St:e rAttifailkaay NMoa.:t 1ba5a6c8ıl9ık Sertifika No.: 15689
Prof. Dr. F. JaPmroifl. RDarg. eFp. JamilP Rroafg. eDpr. Yasin Ce©yl aDnÖRT ÖGE, Nobe©l A kDadÖemRiTk YÖayGınEcıl,ı k NToibc.e lL tAd.k aŞdtie.m taikra fYınadyıannc ıylıaky ınTlaicn. mLatkdt.a dŞırt.i .D ÖtaRraTfı nÖdGanE
McGMilclG Uilnl iUvenrisviteyr,s iCtya, nCaadnaa, dDai,r Dectiorerc Itonrs titute oOf DIsTlaÜm,i cF elsefe Bölümüdergisinin isim ve yayıny ahyaınkklaı nNmoabketla Adıkr.a dDeÖmRikT Y ÖayGınEcı dlıekr gTisiicn. iLn tids.i mŞ tvi.e’ yyea yaıintt ihra. kDkıe rNgoidbee l yAakyaındleamniakn
InstiSttuutde ioefs ICslaanmaidca S Rtuedsieeasr Ccha Cnahdaair Rine stehaer cHh istory of Science yazı, fotoğraf, harita, illYüastyrıanscyıolınk vTe ikc.o nLutlda.r ıŞnt ih.e’yre haaiktktiır .s aDkleıdrgıri.d eK ayyanyaınkl agnöastner iylearzeık, afolıtnoğtır ayfa, phılaarbiitlai,r .
Chair in the History of Science in Islaminic I slamicP Sroocife. tDiesr. Atilla BiMrakalelerdeki görüşlerinil lüsosrturamsyluonlu vğue kyoanzualarırnına haeirt thiar.k kYıa szaıkllaırdıınr. Kyaayyınna kh agkökstıe rDileÖreRkT a lıÖntGı Eya pdıelargbiisliinr.e
Proİfs.t aDnbru. lŞ ÜanfPaivSkreoo rcUsifie.t treDiaseils,r F. eŞlsaeffİMea skBtüa önhUlüebnrmuadlü ilTsleikğni iBk öÜlünmivüedyrsaeivt dersaei, d bKialomsnılitmşr osala syınıl,ı ri.a dBeu e ddMDielvmÖairekR zasT.alen lÖearlGd oeErkt iad megrödgriaüs işynlaeery diınmev lsraoenrdumilmmayliuış l dusaağy uık laıyrpa. sBzaaru.r dıDnevaer igra isiyatetn igar.öl noYdratezarımillaednraı n yya azyyaıılmyaırlna bnahmsaıkalskyııın
İstanbul Üniversitesi, Felsefe Bölümü Prof. Dr. Mustafa Kaçar da kapsar. Dergiye gönderilen yazılar basılsın ya da basılmasın, iade edilmez.
Prof. Dr. MePlerko fD. ADonsrka. ayMr aG eÜlönekikvd eDorsğiotaessnai,y F Gelseöfİke sBdtaöonlğübmualnü Üniversitesi, BSYirelidkm.r TDeatroeirçhl.i e BDrö rlü. mEürcan SSAekLrĞetAerRler
AnkaPrar oÜİfsn.t aiDvnebrr.us ilFt Üeesizn,P iaFvr eeGolrsfseiü.f teDen sBie,rö r.Bl güFiumleinmüz aT aGriühPABin Binrelokiörmalfgür.l umaeDr nÜüi rBn. öiİvlsüemmrsiüateisli ,K FNAöelzserecşfme. evGteti öDnr iE. nBr buakraank ÜCnaivne rYKSsiarEtdestsR.ai ,mD DFoeoAnlsçueR. f ÜeD Bniröv.l üeErmsriütceasin, FSelAsefLe ĞBöAlümRü
İstanbul Üniversitesi, Bilim Tarihi Bölümü Ankara Üniversitesi, FelsefYe Brdöl.ü Dmüoç. Dr. Deniz KUNDAKÇI
Prof. Dr. Hüseyin Gazi ToPprdoefm. Dirr. Hasan Sacit Keseroğlu Kastamonu Üniversitesi, Siyaset Bilimi ve Kamu Yönetim Bölümü
Prof. DMru.ğ Hla üPÜsrneoivyf.ei nrDs iMGtre.su iaY,ğ zlFaaise TlPÜisneornf oeipCv fOBd.ee örDeDyslümiTltmraeÜ.sin üirY,, FFaseellissneeff KYPeeC öBBarneosööetyllfatüü.ilm mmmaDnoüüin rBu. ö YÜlüanmviüvuezr sUitenİPKsila,ar eBtsottfiail.şmg Dii omvnre.u: B Y Üealngvieuv ezr sUiteNsi,A FTeAAİnln -erkEataişdrş.ae ibG mÜiyöna: itr v .F eTarsakiütrelıstkie,s TiF, eu lsnefae BGöölüzmüütok
ODTÜ, FelsePfer Boöf.l üDmür. YavuKza Ustanmaotnu ÜniversiteFsie, lFseefles eBfeö lBüömlüüm, Küuzeykent,P 3r6o1f0. 0D, Kr.a Ystaavmuoznu U NAT
PKroafs.t aDmro.n Yu aÜvnuizv eUrsinteasit, FelsefPe Broölfü. mDür. Kubilay AGysmse: v0e5n4e2r 454 12 24 Kastamonu Üniversitesi, Fen-Edebiyat Fakültesi,
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü Dokuz Eylül Üniversitee-spi, oFsetlas:e fdeo Brtöolügmedü[email protected] oBmölü mü, Kuzeykent, 36100, Kastamonu
KPaKrsotaafsmt. aDomnourn. ÜuH nÜaivnPseiavrrnsoeir tfSse.i staDie,c sBiri,t. i Bl HgKiil geavisse v eaBern eoBl gSğeella gYueco inte tKimePAis eBnrroköoalfür.ğ maDl uÜürn. iEverrdsiatels iC, Feyenulsgnefaiezt @Böklaüsmtaümonu.edu.tr Ge–- hspmoilsa:t l0aa:5r gd4uo2nr 4t@o5gn4eo 1db2eer l2gy4ias [email protected]
YYonredti.m Di Boöçl.ü Dmür. Sibel Kibar [email protected] – [email protected]
Yrd. DKoaçst. aDmorn. uS iÜbneilv Kersiibteasir, FelsefPİe sBtraoönlfüb. muDlü Ür.n Siveevrstiatepsi ,K BYaialdizmııo şTğmalruaih Ai Bdörlüemsiü:
Kastamonu Üniversitesi, Felsefe Bölümü Prof. Dr. ErtuğrulAT Tebuld:r u0aln3k1a2di 4r 1G8e y2l0a n1i0 C -a YFdaa.z kNısş:om :0 23a- 1AA2d 4Yr1ee8sni i:3m0a 2h0al le Ankara
Ankara Üniversitesi, Fwelswefew B.önlüombeülyayin.com/Adobrdtouglke aed-ipro Gstaey: ldaonrit [email protected] Noboe: l2ya-yAi n Y.ceonmimahalle Ankara
Doç. Dr. Mehmet Seyfettin Erol Tel: [phone] - Faks: 0312 418 30 20
Gazi Üniversitesi, UluAslabraornaseı lİilkiş:k iNlero bel Akadwemwiwk .Ynaoybıenlycıalyıkin’ı.nc oamşa/ğdıodrato bgeel ier-tpiloesnta h: edsoarptloagreı@nan oabbeolnyaelyiikn ü.ccormetini
Bölümü yatırdıktan sonra, havale, ad-soyad ve adres bilgilerinizi faks numaramıza veya dortoge@
Doç. Dr. Ramazann oAbceulynayin.com adresimAibzoen yeollilakd: ıNğıonbıezld Aak aabdoenmeliikğ Yinaiyzı ngceırlçıekk’ılneş aecşeakğtıidr.a belirtilen hesaplarına
abonelik ücretini yatırdıktan sonra, havale, ad-soyad ve adres bilgilerinizi
Hacettepe Üniversitesi,Y Tıallrıikh Baböloünmeülik: 30 TLfaks numaramıza veya [email protected] adresimize yolladığı-
Doç. Dr. Hasan AÖydğırnenci abonelik: 20 TnLı zda aboneliğiniz gerçekleşecektir.
Samsun Ondokuz MayKıs uÜrnuimvesrasilt easib, oDnienl ik: 40 TL
Kültürü ve Ahlak Bilgisi Bölümü Yıllık abonelik: 30 TL
Yrd. Doç. Dr. SibeNl Kobiebl aArkademik YayınÖcılğırke Tnciic .a Lbotdn.e lŞitki:. 20 TL
Kastamonu Üniversiteİsiş, FBealsnefkea Bsöı lüMmeüşrutiyet KAnukruamras aŞlu abbesoin Helieksa: p4 0N To:L 4213 0977915
IBAN: TR49 0006 4000 0014 2130 9779 15
Yrd. Doç. Dr. AydPıno sEtaf eÇeki Hesabı: 635N8o7b6e8l Akademik Yayıncılık Tic. Ltd. Şti.
Çankırı Karatekin Üniversitesi, Tarih İş Bankası Meşrutiyet Ankara Şubesi Hesap No: 4213 0977915
Bölümü
IBAN: TR49 0006 4000 0014 2130 9779 15
Yrd. Doç. Dr. Olcay Özkaya Duman Posta Çeki Hesabı: 6358768
Mustafa Kemal Üniversitesi, Tarih Bölümü
Dört Öge Dergisi The Philosopher’s Index tarafından birinci sayıdan itibaren taranmaktadır.
Dört Öge Dergisi ASOS İndex ve The Philosopher’s Index tarafından
birinci sayıdan itibaren taranmaktadır.

İçİNDEKİlER / CoNTENTS
EDİTÖRDEN / Editorial ........................................................................vii
Bilim Tarihinde Araştırma ve Yazma Yöntemi ..............................................1
Remzi DEMİR, İnan KALAYCIOĞULLARI
HAKEMlİ YAZIlAR/Refereed Articles .................................................15
Bir Spekülatif Felsefenin Ana Hatları: çember ve Varolma(ma) Alanları
outlines of A Speculative Philosophy: Circle and ontology/
Non-ontology ..........................................................................................15
Yücel DURSUN
Justice: Whether a Natural or Artificial Virtue?
Deleuzian Implications of Hume’s Philosophy of Justice
Adalet Doğal mı Yoksa Yapay mı Bir Erdemdir? Hume’un Adalet Üzerine
Felsefesinden Deleuzeyen çıkarımlar .......................................................39
Sibel KİBAR
Michel Foucault’nun Magritte Yorumu ve Sözcük Nesne Kopukluğu
Michel Foucault’s Interpretation of Magritte and the Detachment
(Separation) of Word and object ..............................................................49
Ahmet Cüneyt GÜLTEKİN
Konya Örneği Bağlamında Tinsel Üretim ile Mekânın Karşılıklı
Yapılandırıcı Etkilerinin İncelenmesi
Study of the Mutual Developing Influence of Spiritual Production and
Space: The Case of the City of Konya .........................................................65
Svitlana NESTEROVA COŞKUN
Törensellik ve Toplumsal Yaşamın Koreografisi: Malinowski’nin
Etnografik Yas Anlatısı
Ritualisation and Choreography of Social life: Malinowski’s Ethnographic
Account of Mourning Ceremony ..............................................................81
Çağlar ENNELİ
iii
8iv
Toplvuem Msaald Calyian s(1iy3e1t9 v-1e3 2B0i)l,i 1m0 İHliaşnkeidsâi nÜ-ız Oersimneâ nBi iNr iDşâenğ veer İlmentidyiârzm Meadalyası (1311-
1334), 17 Teba-yı Şâhâne Mecîdî Esâmî (1321-1332), 30 Altın İmtiyâz Madalyası
An Assessment on the Relationship Between Gender and Science ..............93
(1309-1320), 40 Madalya Esâmî (1899-1902) Defterleri.
Seda ÖZSOY, Ümit ÖZTÜRK, Yakup KAHRAMAN
İngiliz Ulusal Arşivi: FO 195/1720; FO 195/1883; FO 195/1477; FO 195/1368; FO 195/
Doğa1 9B3i2l;i m FlOer i1n9i5n/ 1N97e6sn; FelOli k1 9S5o/r1u3n05u, FO 195/1369; FO 195/ 1448; FO 195/1306;
FO 195/ 1545.
The Problem of objectıvısm About Natural Sciences ................................105
Amerikan Misyoner Arşivi: 640, 641, 642, 643,644, 645, 646, 647, 648, 651, 652, 653, 654,
Caner ÇİÇEKDAĞI
655, 660, 661, 66 2, 663. Reeller.
STâelknnamoleolejir :v Sea Tlnoapmlue-mi Vsaillâ yDete-ği iHşiamle bİ:l i1ş3k2i0s.inin Sosyal İnşa Kuramı
ŞBearğ’îlyayme Sınicdilai: İ 2n3c Releecnepm 1e2s9i 3- 25 Şaban 1296 tarihli Urfa Şer’îyye Sicili
ŞAa nRlıeusrefaa,r Ychu kianr ıt hTeel fCidoannt Kexöty üo fs athhae aSraoşctiıraml Casoı.nstructivism of Technology
Approach for the Relations Between Technology and Social Change .........117
Adıvar, H. E. (2005). Mehmet Kalpaklı G. T. (Haz..), Mor Salkımlı Ev. İstanbul: Özgür
Selin KARA
Yayınları.
Bayraktar, H. (2007). Tanzimattan Cumhuriyet’e Urfa Elazığ: Fırat Üniversitesi Ortadoğu
Fizyonominin Edebiyata Yansımaları
Araştırmaları Merkezi.
Reflection of Physiognomy to the literature .............................................133
Bingöl, S. (2005). Osmanlı Mahkemelerinde Reform ve Cerîde-yi Mehâkim’deki Üst
Doğanay ERYILMAZ
Mahkeme Kararları. Tarih Incelemeleri Dergisi, XX (19), 19-38.
Çadırcı, M. (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı.
Nietzsche ve Benjamin’de Esrik Deneyim ya da ‘Rausch’ Üzerine
Ankara: TTK.
on the Experience of Intoxication, Rausch, in Thoughts of Nietzsche
Deringil, S. (2002). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji II. Abdülhamit Dönemi ( 1876-1909) (Çev.
and Benjamin ..........................................................................................143
G. Ç. Güven). İstanbul: YKY.
Zülfükar Emir ÖZER
Fatma Aliye Hanım. (1995). Ahmed Cevdet Paşa ve zamanı. İstanbul: Bedir.
FThouec aIussltu, eM o. f( 2T0e0m6)p. Dorealill iAğisny Tmarmihei t(r Çy einv. MDa. Avi.d K lılıeçwbaiys)’s. ACnoknacrae:p İtm ogfe .
Counterfactual Dependence
Ginzburg, C. (2011). Peynir ve kurtlar (Çev. A. Gür). İstanbul: Metis.
David lewis’in Karşıt-olgusal Bağlılık Kavramında Zamansal Asimetri
Kenanoğlu, M. M. (2007). Nizâmiye mahkemeleri. Islâm Ansiklopedisi, XXXIII, 185-188.
Meselesi .................................................................................................155
Kodaman, B. (1987). II. Abdülhamid Devri Doğu Anadolu Politikası. Ankara: Türk Kültürünü
Emre Arda ERDENK
Araştırma Enstitüsü.
KBüilrikmçüsoeğllluik, C Ö. (l2çü00tü8) o. Şalanrlıaukr f“aA 1ç8ı5k0l-a1m95a0n.ı Şna”n Dlıuorğfaa:s ŞıURKAV.
Nicault, C. (2001). Kudüs 1850-1948 (Çev. E. S. Vali). İstanbul: İletişim.
Nature of “Explanation” as a Criterion of Science ......................................167
OS.r Etayrltıa, İn. (T1A98Ğ3)M. OAsmNanlı imparatorluğu’nun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Hil.
Seyitdanlıoğlu, M. (1996). Tanzimat Devri’nde Meclis-i vâlâ. Ankara: TTK.
İbrahim Müteferrika ve Yeni Astronomi
Tanpınar, H. (2001). XIX. Asırda Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Uİbrfraa. h(1im98 4M). üYtuerft eArnrisikkalo apenddis iN, Xew, 7 3A6s7t-r7o3n8o9m. y ................................................187
İnan KALAYCIOĞULLARI
Zürcher, E. (1999). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (Çev. Y. S. Gönen). İstanbul: İletişim
Yayınları.
DDöörrtt ÖÖggee--YYııll 46--SSaayyıı 81-2E-Ekikmim 2 0210517
İçindekiler / Contents v
Cinayet mi İntihar mı? Conatus Vakası
Murder or Suicide Conatus Case ..............................................................221
Mehmet Cafer ŞAKAR
çEVİRİlER/Translations ......................................................................233
Portekiz’de çağdaş Bilim Tarihiyle İlgili Görüşler ....................................233
Melek DOSAY GÖKDOĞAN, Yavuz Selim DOKUMACI
KİTAP TANITMAlAR/Book Reviews ...................................................251
İbrahim Müteferrika Öncesi
İstanbul’da Yahudi Matbuatı (1493-1729) .................................................251
Selin KARA
YAYIN POLİTİKASI/Editorial Policy ..........................................................255
Dört Öge-Yıl 6-Sayı 12-Ekim 2017

EDİTÖRDEN/Editorial
4 Aralık’ta Türkiye’nin önemli felsefecilerinden hatta filozoflarından Ömer
Naci Soykan’ı 72 yaşında kaybetmenin derin üzüntüsü içerisindeyiz.
Ömer Naci Soykan 10 Şubat 1945 Rize doğumludur. 1965 yılında Trabzon
Lisesi’ni bitiren Soykan, 1965-1971 yılları arasında İstanbul Üniversitesi’nde
Felsefe, Sosyoloji, Yunanca, Latince öğrenimi gördü ve Hamburg Üniversitesi’nde
konuk öğrenci olarak felsefe eğitimi aldı.
1972-1974 yıllarında liselerde felsefe ve Almanca öğretmenliği yapan
Soykan, 1982 yılında İstanbul Üniversitesi’nde Schelling’de Varlık ve Sanat Formları
adlı teziyle doktorasını tamamladı. Bu tarihten 1984 yılına kadar Mimar Sinan
Üniversitesi’nde felsefe dersleri veren Soykan, 1984-1986 yılları arasında İnönü
Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’nde Yardımcı Doçent olarak görev aldı. 1986 yılın-
da ise Mimar Sinan Üniversitesi Sosyoloji Bölümü’ne geçti. 1988 yılında Doçent,
1996 yılında Profesör unvanı alan Soykan, 2006 yılına kadar bu bölümde çalıştı ve
aynı yıl Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Felsefe Bölümü’nü kurdu. 2013
yılında ise buradan emekliye ayrıldı.
Türkiye Felsefe Kurumu ve Türk Felsefe Derneği üyesi olan Soykan
aynı zamanda Internationale Schelling-Gesellschaft e.V ve Austrian Ludwig
Wittgenstein Society üyesidir.
Ömer Naci Soykan bilgi felsefesi, dil felsefesi ve estetik alanlarındaki çalış-
malarıyla tanınır. Yurtdışında ve yurtiçinde birçok makalesi bulunan hocamızın
bazı kitapları şunlardır:
Felsefe ve Sanat, Ara Yayıncılık, İstanbul 1990.
vii
8viii
vMe Müzaidkaselyl aD (1ü3n1y9a- 1Ü3t2o0p)y, a1s0ın Hdaan Aeddâonrn-ıo O İlsem Bâinri YNoilşcâunlu vke, İAmrtaiy Yâza yMınacdıalılyka, sİı s t(a1n31b1u-l
19911.334), 17 Teba-yı Şâhâne Mecîdî Esâmî (1321-1332), 30 Altın İmtiyâz Madalyası
(1309-1320), 40 Madalya Esâmî (1899-1902) Defterleri.
Felsefe ve Dil, Wittgenstein Üstüne Bir Araştırma, Kabalcı Yayınevi, İstanbul
İngiliz Ulusal Arşivi: FO 195/1720; FO 195/1883; FO 195/1477; FO 195/1368; FO 195/
1995.
1932; FO 195/1976; FO 195/1305, FO 195/1369; FO 195/ 1448; FO 195/1306;
Bir Anarşistin Seyir Defteri, Kaos Yayınları, İstanbul 1998.
FO 195/ 1545.
AmeriGköannü Mldiesnyo Dneilre A Örzşi vSiö: z 6le4r0, , İ6n4s1a, n6c4ı2l ,Y 6a4y3ı,n6l4a4r,ı 6, 4İs5t,a 6n4b6u, 6l 4270, 0634.8, 651, 652, 653, 654,
655, 660, 661, 66 2, 663. Reeller.
Wittgenstein-Yaşamı Felsefesi Yapıtları, MTV Yayınları, İstanbul 2006.
Sâlnameler: Salname-i Vilâyet-i Haleb: 1320.
Schelling-Yaşamı Felsefesi Yapıtları, MTV Yayınları, İstanbul 2006.
Şer’îyye Sicili: 23 Recep 1293- 25 Şaban 1296 tarihli Urfa Şer’îyye Sicili
Sanat Sosyolojisi, Dönence Yayınları, İstanbul 2009.
Şanlıurfa, Yukarı Telfidan Köyü saha araştırması.
AdıvaEr, dHeb. iEy.a t(2 S0o0s5y)o.l oMjiseih, mDeöt nKeanlcpea kYlıa yGın. lTa.r ı(,H İastza..n),b Mulo 2r 0S0a9lk.ımlı Ev. İstanbul: Özgür
YDayeırngliamrı.i ze de katkıları bulunan hocamızı sonsuzluğa uğurluyor ve bu sayımı-
Bzıa kyreankdtairs,i nHe. a(2d0ıy0o7r)u. Tz.anzimattan Cumhuriyet’e Urfa Elazığ: Fırat Üniversitesi Ortadoğu
Araştırmaları Merkezi.
Bingöl, S. (2005). Osmanlı Mahkemelerinde Reform ve Cerîde-yi Mehâkim’deki Üst
Mahkeme Kararları. Tarih Incelemeleri Dergisi, XX (19), 19-38.
Çadırcı, M. (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı.
Ankara: TTK.
Deringil, S. (2002). İktidarın Sembolleri ve İdeoloji II. Abdülhamit Dönemi ( 1876-1909) (Çev.
G. Ç. Güven). İstanbul: YKY.
Fatma Aliye Hanım. (1995). Ahmed Cevdet Paşa ve zamanı. İstanbul: Bedir.
Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi ( Çev. M. A. Kılıçbay). Ankara: İmge.
Ginzburg, C. (2011). Peynir ve kurtlar (Çev. A. Gür). İstanbul: Metis.
Kenanoğlu, M. M. (2007). Nizâmiye mahkemeleri. Islâm Ansiklopedisi, XXXIII, 185-188.
Kodaman, B. (1987). II. Abdülhamid Devri Doğu Anadolu Politikası. Ankara: Türk Kültürünü
Araştırma Enstitüsü.
Kürkçüoğlu, C. (2008). Şanlıurfa 1850-1950. Şanlıurfa: ŞURKAV.
Nicault, C. (2001). Kudüs 1850-1948 (Çev. E. S. Vali). İstanbul: İletişim.
Ortaylı, İ. (1983). Osmanlı imparatorluğu’nun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Hil.
Seyitdanlıoğlu, M. (1996). Tanzimat Devri’nde Meclis-i vâlâ. Ankara: TTK.
Tanpınar, H. (2001). XIX. Asırda Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Urfa. (1984). Yurt Ansiklopedisi, X, 7367-7389.
Zürcher, E. (1999). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (Çev. Y. S. Gönen). İstanbul: İletişim
Yayınları.
DDöörrtt ÖÖggee--YYııll 46--SSaayyıı 81-2E-Ekikmim 2 0210517
Bilim Tarihinde Araştırma
ve Yazma Yöntemi
*
Remzi DEMİR
İnan KALAYCIOĞULLARI**
Giriş
Lisansüstü eğitim aşamasında, öğretilmesi gereken hususlardan birisi de mas-
ter yapma ve yazı yazma teknikleridir.
Piyasada bunlardan yüzlerce bulunmaktadır; elinizdeki “Bilimsel Araştırma
ve Yazma Yöntemi (Bilim Tarihi)” adlı bu küçük risale ise Bilim Tarihi’nde yüksek
lisans ve doktora yapmakta olan öğrenciler için hazırlanmıştır.
Anlaşılma ve uygulanma imkânını artırmak için alandan örnek bir sorun se-
çilmiş ve anlatım aşağı yukarı bu çerçevede yürütülmüştür; ancak burada verilen
malumatı, diğer sorunlara da uyarlamak mümkündür.
Diğer taraftan bazı noktalarda şahsî tercihler yapılmış ve anlatım bunlar üze-
rine yaslanmıştır. Tercihlerimiz eleştirilebilir; ama şunu gözden ırak tutmamak
gerekir ki hem kendi çalışmalarımızı hazırlarken, hem de tezlerin hazırlanması
süreçlerinde danışmanlık yaparken tecrübe edilmişler ve bir yere kadar kullanışlı
olduklarını kanıtlamışlardır.
Çalışmamızın konuyla alakalı bütün malumatı kuşattığını savlamak mümkün
değildir; zaten böyle bir iddiası ve maksadı da yoktur; esasen “Ben şimdi ne yapaca-
ğım, Tanrım?” karanlığında emniyetli bir biçimde yürümeyi kolaylaştıracak küçük
bir meşale yakmaktır. Öyle tahmin ediyoruz ki bunun vereceği aydınlıktan genç
felsefe tarihçileri ve edebiyat tarihçileri de istifade edebilecektir.
Dileriz, faydalı olur.
* Prof. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi
Anabilim Dalı.
** Doç. Dr., Ankara Üniversitesi, Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi, Felsefe Bölümü, Bilim Tarihi
Anabilim Dalı.
1
82
vBe Miliamdasleyal (ç13a1l9ış-m13a20), 10 Hanedân-ı Osmâni Nişân ve İmtiyâz Madalyası (1311-
1334), 17 Teba-yı Şâhâne Mecîdî Esâmî (1321-1332), 30 Altın İmtiyâz Madalyası
Bilimsel bir çalışma, birbirleriyle irtibatlı iki süreçten oluşur:
(1309-1320), 40 Madalya Esâmî (1899-1902) Defterleri.
1. Araştırma
İngiliz Ulusal Arşivi: FO 195/1720; FO 195/1883; FO 195/1477; FO 195/1368; FO 195/
129. 3Y2a; z mFOa 195/1976; FO 195/1305, FO 195/1369; FO 195/ 1448; FO 195/1306;
FO 195/ 1545.
Aslında iki süreç birlikte yürütülür; ancak anlatımın sınırlılıkları yüzünden
Amerikan Misyoner Arşivi: 640, 641, 642, 643,644, 645, 646, 647, 648, 651, 652, 653, 654,
önce araştırma, sonra yazma süreci betimlenmeye çalışılacaktır.
655, 660, 661, 66 2, 663. Reeller.
SâlnamTeelmer:e Sla Mlnaamkes-ai tVilâyet-i Haleb: 1320.
Şer’îyye Sicili: 23 Recep 1293- 25 Şaban 1296 tarihli Urfa Şer’îyye Sicili
Bir araştırmanın temel maksadı,
Şanlıurfa, Yukarı Telfidan Köyü saha araştırması.
1. Yeni bilgi üretmek ve
Adıvar, H. E. (2005). Mehmet Kalpaklı G. T. (Haz..), Mor Salkımlı Ev. İstanbul: Özgür
Y2a. yYınelnair ıg. örüş üretmektir.
BayrakYteanr, i Hbi. l(g2i0le0r7 v).e T yaennzii mgöatrtüaşnl eCr,u amlahnurı ifyaetr’ke lUılrafşat ıErılra zvıeğ :z Fenırgatin Ülenşitvierrirs.itesi Ortadoğu
Araştırmaları Merkezi.
Bilgi Nedir?
Bingöl, S. (2005). Osmanlı Mahkemelerinde Reform ve Cerîde-yi Mehâkim’deki Üst
MSaağhlkaemm eb eKlgarea rvlea rtıa. Tnaıkrilhık Ilnacre ldemoğelreuril uDğeurg kisai,n XıtXla (n1m9)ı,ş 1 ö9n-3e8rm. edir.
Çadırcı, M. (1997). Tanzimat Döneminde Anadolu Kentleri’nin Sosyal ve Ekonomik Yapısı.
AGnköarrüa:ş T NTeKd. ir?
DerinMgil,e Sv.c (u2t0 0b2il)g. İilketriddaernın y Soelma bçoılklearni v vea İrdseaoyloıjmi IsIa. lA bbidrü ölhnaemrimt Dedönire;m air (a 1şt8ı7rm6-a1n9ı0n9 )u (fÇkuev-.
nu beGli.r lÇe.r Gveü vgeenl)iş. tİisrtiarn.bul: YKY.
Fatma Aliye Hanım. (1995). Ahmed Cevdet Paşa ve zamanı. İstanbul: Bedir.
Araştırma Türleri:
Foucault, M. (2006). Deliliğin Tarihi ( Çev. M. A. Kılıçbay). Ankara: İmge.
GinzbBurigli,m C .T (a2r0i1h1i)n. dPee,y nikiri vaer akşutrıtrlmara ( Çtüervü. A v.a Grdüırr):. İstanbul: Metis.
Kenan1o.ğ Mlu,e Mtin. Mne. ş(r2i0 v0e7 )d. eNğiezrâlmeniydei rmilamhkeesmi eleri. Islâm Ansiklopedisi, XXXIII, 185-188.
Kodaman, B. (1987). II. Abdülhamid Devri Doğu Anadolu Politikası. Ankara: Türk Kültürünü
2. Bir konunun veya sorunun incelenmesi
Araştırma Enstitüsü.
Kürkçü(Aoğ)lu M, Ce. t(i2n00 N8)e. Şşrainlıurfa 1850-1950. Şanlıurfa: ŞURKAV.
Nicaul-t , C. B(2i0li0m1s).e Kl budirü ms 1e8t5n0i-, 1y9a4z8a r(ıÇnıenv. kEa. lSe.m Vianlid).e İns tçaınkbtuığl:ı İşleetkiişlidme. tespit ve kaydet-
Ortaylı, İ. (m19e8k3t)i. rO. smanlı imparatorluğu’nun En Uzun Yüzyılı. İstanbul: Hil.
Seyitd-an lıoMğlue, tMin.l e(1r,9 y9a6z)m. Taa nvzeiymaa bt aDsmevari ’onldaeb Milierclleisr-.i vâlâ. Ankara: TTK.
Tanpınar, H. (2001). XIX. Asırda Türk Edebiyatı Tarihi. İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Yazma Metinlerin Neşri
Urfa. (1984). Yurt Ansiklopedisi, X, 7367-7389.
- Mevcut bütün nüshalar toplanır ve en güvenli olanlar üzerinden metin
Zürcher, E. (1999). Modernleşen Türkiye’nin Tarihi (Çev. Y. S. Gönen). İstanbul: İletişim
kurulur.
Yayınları.
- Farklılıklar, dipnotlarda gösterilir.
DDöörrtt ÖÖggee--YYııll 46--SSaayyıı 81-2E-Ekikmim 2 0210517