çağdaş türkiye tarihi araştırmaları dergisi

397 Pages·2014·15.07 MB·Turkish

DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
ATATÜRK İLKELERİ VE
İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
Cilt: X I V S a y ı : 2 8 Yı l : 2014/Bahar
ÇAĞDAŞ
TÜRKİYE TARİHİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ

İzmir - 2014
DOKUZ EYLÜL ÜNIVERSİTESI YAYINLARI
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
Cilt: XIV Sayı: 28 Yıl: 2014/Bahar
Yayın No: 09.8888.5600.000/BY.014.011.758
ISSN NO: 1300-0756
1. Baskı
Derginin Sahibi : Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü Adına
Prof. Dr. Kemal ARI
Sorumlu Müdür : Prof. Dr. Kemal ARI
Yönetim Yeri : T.C. Dokuz Eylül Üniversitesi - Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü
Buca - 35160 İZMİR
Yayının Türü : Akademik Hakemli - Altı Ayda Bir Yayınlanır.
Yazışma Adresi : Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü,
Tınaztepe Yerleşkesi, Buca - 35160 İzmir
Tel: [phone] Faks: (0 232) 463 83 70
E-posta : [email protected]
http://web.deu.edu.tr/ataturkilkeleri/tr/index.htm
Sayfa Tasarımı :Ahmet Yılmaz ([email protected])
Ön Kapak :Birinci Dünya Savaşı’na Ait Resimler
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi;
ULAKBİM, Index Copernicus, EBSCO, ASOS (Akademia Sosyal Bilimler İndeksi) tarafından taranmaktadır.
Yayınlanan yazılarda ileri sürülen görüşlerin sorumluluğu, yazarlarına aittir.
Dergide yayınlanan makaleler kaynak gösterilmeden kullanılamaz.
Basım Yeri : Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası
Basım Tarihi :
Basım Yeri Adresi : Dokuz Eylül Üniversitesi Matbaası
DEÜ Sağlık Yerleşkesi, Mithatpaşa Cad. No: 1606 Balçova 35340 İzmir
Tel: [phone] - Fax: [phone]
© Tüm Hakları Saklıdır.
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
ATATÜRK İLKELERİ VE İNKILÂP TARİHİ ENSTİTÜSÜ
ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ ARAŞTIRMALARI DERGİSİ
DOKUZ EYLUL UNIVERSITY
INSTITUTE OF ATATURK’S PRINCIPLES AND TURKISH REVOLUTION HISTORY
JOURNAL OF MODERN TURKISH HISTORY STUDIES
Sahibi / Owner
Dokuz Eylül Üniversitesi, Atatürk İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü
Prof. Dr. Kemal ARI
Yayın Kurulu / Editorial Board
Prof. Dr. Kemal ARI
Yrd. Doç. Dr. Türkan BAŞYİĞİT
Yrd. Doç. Dr. Kenan KIRKPINAR
Yrd. Doç. Dr. Ahmet MEHMETEFENDİOĞLU
Sayı Editörü / Issue Editor
Yrd. Doç. Dr. Alev GÖZCÜ
Sekretarya / Secretary
Araş. Gör. Ferah AYYILMAZ Okt. Gurbet GÖKGÖZ
Araş. Gör. Mustafa KIRIŞMAN Okt. Ahmet YILMAZ
Araş. Gör. Aymelek ŞENEL
Hakem Kurulu / Referees Board
Prof. Dr. Fatma ACUN Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Feroz AHMAD Yeditepe Üniversitesi
Prof. Dr. Seçil AKGÜN Ortadoğu Teknik Üniversitesi
Prof. Dr. Yonca ANZERLİOĞLU Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Kemal ARI Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Zeki ARIKAN Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Ahmet ARSLAN Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Ergün AYBARS Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Tülay Alim BARAN Yeditepe Üniversitesi
Prof. Dr. Şakir BATMAZ Erciyes Üniversitesi
Prof. Dr. Bayram BAYRAKTAR Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Engin BERBER Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Mevlüt ÇELEBİ Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa DAŞ Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Esin DAYI Atatürk Üniversitesi
Prof. Dr. Fevzi DEMİR Mersin Üniversitesi
Prof. Dr. Yasemin DOĞANER Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Yavuz ERCAN Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Nurettin GÜLMEZ Celal Bayar Üniversitesi
Prof. Dr. İhsan GÜNEŞ Anadolu Üniversitesi
Prof. Dr. Kezban ACAR KAPLAN Celal Bayar Üniversitesi
Prof. Dr. Ulvi KESER Atılım Üniversitesi
Prof. Dr. Dimitri KITSIKIS Sorbonne Üniversitesi
Prof. Dr. Timur KOCAOĞLU Michigan State Üniversitesi
Prof. Dr. Osman KÖSE Ondokuz Mayıs Üniversitesi
Prof. Dr. Raoul MOTIKA Hamburg University
Prof. Dr. Mustafa ÖZATEŞLER Dokuz Eylül Üniversitesi
Prof. Dr. Neşe ÖZDEN Ankara Üniversitesi
Prof. Dr. Ali SARIKOYUNLU Osmangazi Üniversitesi
Prof. Dr. Sabri SÜRGEVİL Ege Üniversitesi
Prof. Dr. Muzaffer TEPEKAYA Celal Bayar Üniversitesi
Prof. Dr. Mete TUNÇOKU Onsekiz Mart Üniversitesi
Prof. Dr. Ünsal YAVUZ Başkent Üniversitesi
Prof. Dr. Mustafa YILMAZ Hacettepe Üniversitesi
Prof. Dr. Şerife YORULMAZ Mersin Üniversitesi
Prof. Dr. Saime YÜCEER Uludağ Üniversitesi
Doç. Dr. Mithat AYDIN Pamukkale Üniversitesi
Doç. Dr. Tanju DEMİR Adnan Menderes Üniversitesi
Doç. Dr. Kutan KAHRAMANTÜRK Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Hasan MERT Ege Üniversitesi
Doç. Dr. Barış ÖZDAL Uludağ Üniversitesi
Doç. Dr. Ayten SEZER ARIĞ Hacettepe Üniversitesi
Doç. Dr. Mustafa ŞAHİN Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Serap TABAK Celal Bayar Üniversitesi
Doç. Dr. Melih TINAL Dokuz Eylül Üniversitesi
Doç. Dr. Sadiye TUTSAK Uşak Üniversitesi
Doç. Dr. Şayan ULUSAN Celal Bayar Üniversitesi
Doç. Dr. Hakan UZUN Ankara Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Necdet AYSAL Ankara Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Mehmet BAŞARAN Adnan Menderes Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Türkan BAŞYİĞİT Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Nejdet BİLGİ Celal Bayar Üniversitesi
Yrd. Doç. Fevzi ÇAKMAK Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Bülent ÇELİK Adnan Menderes Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Esra ÇOKER Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Doğan DUMAN Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Emin ELMACI Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Salhadin GÖK Adıyaman Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Alev GÖZCÜ Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Günver GÜNEŞ Adnan Menderes Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Fabio L. GRASSI Yıldız Teknik Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Umut KARABULUT Pamukkale Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Murat KORALTÜRK Marmara Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Murat KILIÇ Isparta Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Kenan KIRKPINAR Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Leyla KIRKPINAR Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Ahmet MEHMETEFENDİOĞLU Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Nuray ÖNDER Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Tuncay Ercan SEPETÇİOĞLU Adnan Menderes Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Türkmen TÖRELİ Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Hasan TÜRKER Dokuz Eylül Üniversitesi
Yrd. Doç. Dr. Özgür YILMAZ Gümüşhane Üniversitesi
Dr. Bülent DURGUN
Dr.Nilüfer ERDEM İstanbul Üniversitesi
Dr. Sadık ERDAŞ Hacettepe Üniversitesi
Dr. Hasan Taner KERİMOĞLU Dokuz Eylül Üniversitesi
Dr. Mustafa ÖZDEMİR Dokuz Eylül Üniversitesi
Dr. Cihan ÖZGÜN Ege Üniversitesi
Dr. Alexandre TOUMARKINE Orient Institut
Dr. Süleyman TÜZÜN Hacettepe Üniversitesi
Dr. Mithat Kadri VURAL Dokuz Eylül Üniversitesi
Dr. Olcay PULLUKÇUOĞLU YAPUCU Ege Üniversitesi
Dr. Gürhan YELLİCE Dokuz Eylül Üniversitesi
Cilt / Volume: XI V Sayı / I s s u e : 28 Yıl / Y e a r : 2014
İÇİNDEKİLER / CONTENTS
Sayfa / Page
Editörden
Editor’s Note 1
MAKALELER / ARTICLES:
Özgür YILMAZ
An Italian Physician In The Caucasian Migration Of 1864:
The Mission Of Dr. Barozzi In Trabzon And Samsun 5
1864 Kafkas Göçü’nde Bir İtalyan Hekim:
Dr. Barozzi’nin Trabzon Ve Samsun’daki Misyonu
Durmuş AKALIN
II. Abdülhamid Döneminde Osmanlı-Mısır Sınır Tartışmaları
ve Hafir Kasabası 45
Ottoman-Egypt Boundary Debates In Abdulhamid II.
And Hafır Dıstrıct
Neşe TOZKOPARAN
Sivas Amerikan Hastanesi 81
West Memorıal Hospıtal
Yücel YİĞİT
İttihat ve Terakki Fırkası İçinde Parti İçi Muhalefet:
Hizb-İ Cedit Hareketi 103
Internal Opposıtıon In The Commıttee Of Unıon And Progress:
Hizb-İ Cedid Movement
Bülent DURGUN
Italian Spark On Balkan Arsenal: Italian-Turkish War (1911-1912) 127
Balkanları Tutuşturan İtalyan Ateşi: Türk-İtalyan Harbi (1911-1912)
Volkan PAYASLI
Tek Parti İktidarı’ndan Doğmuş Bir Denetim Organı:
Müstakil Grup (1939-1946) 149
Auditing Body Born From Single-Party State:
Independent Group (1939-1946)
Umut KARABULUT
Davetsiz Misafiri Beklerken İkinci Dünya Savaşı Türkiye’sinde
Pasif Güvenlik Önlemleri (1939-1940)
Waiting For Intruder: Passive Security Measures İn Turkey During 173
The World War II (1939-1940)
Nurettin GÜLMEZ - Bülent TAHANCI
Soğuk Savaş Dönemi Çekişmelerinden Bir Örnek: U-2 Uçak Krizi 199
The Cold War Era Polıcy Mıght An Instance: U-2 Aircraft Attack
Vefa KURBAN
1950-1960 Yıllarında Türkiye İle Sovyetler Birliği Arasındaki İlişkiler
Relations Between Turkey And The Soviet Union In The 1950s And 1960s In 227
The Turkish And Soviet Press
Meltem ÖNDER
1960 Darbesi Sürecinde Akis Dergisi
Akıs Journal During The Coup Of 1960 257
Mustafa ŞAHİN
Türkiye’de Öğretmen Örgütlenmelerine Bir Örnek:
Ege Bölgesi Köy Öğretmenleri Derneği
An Example Of Teacher Organization In Turkey: 281
Aegean Region Association Of Village Teachers
Ulvi KESER - Barış ÖZDAL
Gayri Nizami Harp Bağlamında Posta Faaliyetlerinde 303
Rum Propagandası (1960–2014)
Greek Cyprıot Propaganda In The Postal Actıvıtıes In The Lıght Of Irregular
Warfare (1960–2014)
Rüştü YILMAZ
Kıbrıs Kara Sınır Kapılarının Açılışının Toplumsal Müzakerelere
Etkisi Ve Kktc’de Devletleşme Olgusu (2003-2013) 343
The Effect Of Openıng Cyprus Land Borders To Intercommunal Negotıatıons
And Trcn’s State-Makıng Phenomenon (2003-2013)
Alev GÖZCÜ
Şerafettin Turan’ın Tarihçiliği 367
Historiography Of Serafettin Turan

ÇAĞDAŞ TÜRKİYE TARİHİ
ARAŞTIRMALARI
DERGİSİ
CİLT: X IV S A Y I : 2 8 Y I L : 2014/Bahar
EDİTÖRDEN
Çağdaş Türkiye Tarihi Araştırmaları Dergisi (ÇTTAD) elinizdeki 28.
sayısı ile yeni bir evreye ulaşmış bulunuyor: O artık, uluslararası hakemli
bir dergi... Bu yeni evre, onun geçmişten günümüze ne denli yol aldığının,
olgunlaşıp geliştiğinin de bir göstergesi. 1991 yılında başlayan yolculuğu,
böyle bir dönemece ulaştığı için, elbette bu yeni niteliği ona yeni sorumluluklar
yüklüyor...
Bu yeni evre kuşkusuz, geçmişten baktığımızda ulaşılan en üst düzeyi ve
gelinen noktayı gösteriyor. Ancak bir şey daha var: Her sonuç, bir yeni başlangıç
olduğuna göre, dergimiz de bundan sonraki yayınlarında bu motivasyonla yeni
bir heyecan ve güçle yolunda ilerlemeyi sürdürecektir.
Dergimiz ağırlıklı olarak son yüz elli yıllık siyasal, toplumsal, ekonomik
ve kültürel dönüşüm evrelerini ele alan makalelere yer verdi; araştırma
sonuçlarını yayınladı. Bunu yaparken, genel tarih olaylarına olabildiği kadar
mikro ölçekten bakmak için çaba harcadı. Dokuz Eylül Üniversitesi Atatürk
İlkeleri ve İnkılâp Tarihi Enstitüsü’nün doktora ve yüksek lisans programlarında
yetişen yeni araştırıcılar bu çabalara destek verdiler. Böylece hem araştırıcı hem
de araştırma sayısında önemli artışlar oldu. Dergimiz, bu kaynaktan güçlü
biçimde yararlanarak, tarihin daha ayrıntılı konularında yapılan çalışmaların
yayınlandığı bir yayın organı durumuna geldi. Bu özelliği onu, benzerlerinden
farklı kılan en önemli boyuttu. Bu da doğaldı; çünkü İzmir’in de içinde
bulunduğu Batı Anadolu, son yüz elli yıllık köklü değişimlerin en önemli
mekanı olmuştu. Büyük değişim ve dönüşüm çabalarının etkileri en yoğun
biçimde bu coğrafyada hissediliyordu. Bu özellik de İzmir’de tarihçilik yapmak
durumunda olanlara farklı olanaklar sunuyordu.
1
Dergimiz bu yöndeki çalışmalarını sürdürecektir. Yeni araştırmalarla
bölge ve genel Türkiye Tarihi’nin bilinmeyen, karanlıkta kalmış ya da karmaşık
tarih konularını aydınlatmak için çaba harcayacaktır.
Umarız; gelecekte daha nice yeni boyutlara ulaşılır ve ulaşılan noktalarda
yeni başlangıçlar kurgulanır...
Yrd. Doç. Dr. Alev GÖZCÜ
2