Binbir Hayalet - Alexandre Dumas

270 Pages·2011·0.84 MB·Turkish

by  Alexandre Dumas

ALEXANDRE DUMAS
BİNBİR HAYALET

FRANSIZCA ASLINDAN ÇEVİREN:
ALEV ÖZGÜNER

TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
özgün adı
LES MILLE ET UN FANTÔMES
fransızca aslından çeviren
ALEV ÖZGÜNER
© türkiye iş bankası kültür yayınları, 2008
editör
ALİ ALKAN İNAL
görsel yönetmen
BİROL BAYRAM
redaksiyon
PELİN ÖZER
grafik tasarım ve uygulama
TÜRKİYE İŞ BANKASI KÜLTÜR YAYINLARI
istiklal caddesi, no: 144/4 beyoğlu 34430 istanbul
Tel. [phone]
Fax. [phone]
www.iskultur.com.tr
Genel Yayın: 1438
Hümanizma ruhunun ilk anlayış ve duyuş merhalesi, insan
varlığının en müşahhas şekilde ifadesi olan sanat eserlerinin
benimsenmesiyle başlar. Sanat şubeleri içinde edebiyat, bu
ifadenin zihin unsurları en zengin olanıdır. Bunun içindir ki
bir milletin, diğer milletler edebiyatını kendi dilinde, daha
doğrusu kendi idrakinde tekrar etmesi; zekâ ve anlama
kudretini o eserler nispetinde artırması, canlandırması ve
yeniden yaratmasıdır. İşte tercüme faaliyetini, biz, bu
bakımdan ehemmiyetli ve medeniyet dâvamız için müessir
bellemekteyiz. Zekâsının her cephesini bu türlü eserlerin her
türlüsüne tevcih edebilmiş milletlerde düşüncenin en silinmez
vasıtası olan yazı ve onun mimarisi demek olan edebiyat,
bütün kütlenin ruhuna kadar işliyen ve sinen bir tesire
sahiptir. Bu tesirdeki fert ve cemiyet ittisali, zamanda ve
mekânda bütün hudutları delip aşacak bir sağlamlık ve
yaygınlığı gösterir. Hangi milletin kütüpanesi bu yönden
zenginse o millet, medeniyet âleminde daha yüksek bir idrak
seviyesinde demektir. Bu itibarla tercüme hareketini sistemli
ve dikkatli bir surette idare etmek, Türk irfanının en önemli
bir cephesini kuvvetlendirmek, onun genişlemesine,
ilerlemesine hizmet etmektir. Bu yolda bilgi ve emeklerini
esirgemiyen Türk münevverlerine şükranla duyguluyum.
Onların himmetleri ile beş sene içinde, hiç değilse, devlet eli
ile yüz ciltlik, hususi teşebbüslerin gayreti ve gene devletin
yardımı ile, onun dört beş misli fazla olmak üzere zengin bir
tercüme kütüpanemiz olacaktır. Bilhassa Türk dilinin, bu
emeklerden elde edeceği büyük faydayı düşünüp de şimdiden
tercüme faaliyetine yakın ilgi ve sevgi duymamak, hiçbir
Türk okuru için mümkün olamıyacaktır.
23 Haziran 1941
Maarif Vekili
Hasan Âli Yücel
Gerçeğin Hayaletleri, Hayaletlerin Gerçeği
Alexandre Dumas Binbir Hayalet'i 1849 yılında yazmış.
Romanın girişinde Fransa'da 1830'lardan başlayan yeni
politik çalkantı dönemini ve sosyal olayları yer yer bir önceki
yüzyıla göndermeler yaparak anıyor. Politik tavrı edebi
ustalığının arkasında duran Alexandre Dumas, tarihi olayları
da, bu olaylara dair görüş ve yorumları da kahramanlarının
ağzından aktarıyor. Kendi ifadesiyle romanında "ilgi duyduğu
bir konuya başkalarının da ilgisini çekmek umuduyla farklı
kişilere ait öyküleri bir araya getiriyor" ve bunların hepsi
"hayalet öyküleri".
Binbir Hayalet'in kahramanlarının çoğu ise burada yazdığı
mektupla dertleştiği aziz dostu Louis-Désiré Véron kadar
gerçek. Varlıklı bir doktor olan L.D. Véron 1831'de Revue de
Paris'yi kurmuş, 1844'te Le Constitutionnel'in sahibi olmuştur.
Le Constitutionnel 1815'te kurulduğunda liberal muhalefetin
gazetesidir. Dük d'Orléans'ı destekleyerek 1830 Devrimi'nde
önemli bir rol oynamış, sonraları daha muhafazakâr bir yayın
organı haline gelmiştir. Alexandre Dumas, 1845 tarihli bir
sözleşmeyle ona ve aynı şekilde La Presse'in yayıncısı Emile
Girardin'e beş yıl içinde dokuz cilt teslim etmeyi üstlenir.
Yazarın girişte söz ettiği Bourges Davası 1848'de Ulusal
Meclis'i basan bir grup devrimcinin yargılandığı davadır.
Bourges'da görülen bu davanın sanıkları arasında Barbès,
Blanqui, Louis Blanc ve Raspail da vardı. Mayıs Seçimleri
ise, Louis Napoléon Bonaparte'ın Cumhuriyet'in başına
gelmesinden sonra 1849'da gerçekleşen Yasama Meclisi
seçimleridir. Alexandre Dumas'nın "kibar ve zarif yaşamı
doğuran toplumun buharlaşıp gitmesi" karşısında duyduğu
endişeleri dile getirirken cümlelerine başvurduğu, büyük
başarı kazanan Anılar'ın yazarı Marki d'Argenson 1744'ten
1747'ye kadar dışişleri bakanlığı yapmıştır.
Romanın birinci bölümünde adı geçen Elzéar Blaze 1839'da
Le Chasseur au chien d'arrêt'yi, 1840'ta Le Chasseur conteur'ü
(1840) kaleme alan ve avcılığıyla ünlü bir edebiyatçıdır.
Mocquet ise birçok hikâye ve söyleşinin kahramanı Villers
Cotterêts'nin av bekçisi değil, Mes Mémoires, XLI.
Bölüm'den anlaşıldığı üzere Brassoire'a komşu bir köydeki bir
çiftçidir. Montrouge çayırları anlatılırken sözü geçen
Montenvers, Samuel Birmann'ın Buz Denizi tablosuyla ün
kazanan, Chamonix'in üzerindeki tepedir.
Cinayetin işlendiği eve gidilen ikinci bölümde okuyucunun
karşısına çıkan belediye başkanı Ledru, Tıp Akademisi üyesi
bir doktordur. Fizik deneyleriyle tüm Avrupa'da ünlenen,
Comus olarak tanınan kralın fizikçisi Nicolas Philippe
Ledru'nün oğludur. 1848 Devrimi'nde ve II. Cumhuriyet'in
başlarında önemli bir rol oynayan siyaset adamı Alexandre
Ledru-Rollin'in de amcasıdır.
Üçüncü bölümde anılan Jean-Louis Alliette'in asıl adı