Antik Bilim ve Modern Uygarlık - George Sarton

282 Pages·1995·1.26 MB·Turkish

by  George Sarton

George SARTON
ANTİK BİLİM VE
MODERN UYGARLIK
(Ancient Science and
Modern Civilazation)

Çevirenler:
Prof. Dr. Melek Dosay
Prof. Dr. Remzi Demir

GÜNDOĞAN YAYINLARI
George Sarton
Antik Bilim ve Modern Uygarlık
Kitabın Özgün Adı: Ancient Science and Modern Civilazation

Yayıncı : Eren Gündoğan
Düzelti: Nurten Sıcakyüz / Döndü Salman
Teknik hazırlık: Gündoğan Yayınları (Tuğba Tuğçe Gündoğan )
Kapak Düzenleme: Mehmet Cemal ARPACI
© Gündoğan Yayınları

Gündoğan Yayınları / www.gundogan.com
Ticarethane Sok. T.Kuşoğlu işhanı No.:41/30
Cağaloğlu / İSTANBUL - 0 535 542 27 07
Tel: [phone] - Belgegeçer: 212. 519 94 83
e-mail : [email protected]
© Bu kitabın tüm hakları saklıdır. Kaynak gösterilmeksizin kitabın tamamı veya
bir kısmı hiçbir yöntemle kopya edilemez, çoğaltılamaz ve yayınlanamaz.
Bizi Yetiştirenlere...
ÇEVİRENLERİN ÖNSÖZÜ
Türk okuyucuları, yayımcıların (veya yayın piyasasının)
makul bir tercüme politikası olmadığı için, bir takım
tuhaflıklara kurban gitmiş, daha rakamları tanımadan
karmaşık denklemleri çözmek zorunda bırakılmıştır. Örneğin
bilim tarihi sahasında, henüz temel bir eser tercüme
edilmemiş olduğu halde, Thomas S. Kuhn ve Paul
Feyerabend gibi bilim tarihinden yararlanarak bilim felsefesi
yapan filozofların eserleriyle tanışmış ve bilimin ne olduğunu
doğru dürüst bilmezken, onlarla birlikte bilimsel gelişim
süreci üzerinde düşünmeye veya bilimin tenkidine
kalkışmıştır.
Bilim tarihi disiplininin kurucusu olan George Sarton'ın
Antik Bilim ve Modern Uygarlık adlı eserini Türkçeye
tercüme ederken iki maksadımız vardı: Bunlardan birisi, Türk
aydınlarına, bilim felsefesinden önce bilim tarihine
ihtiyacımız olduğunu göstermek, diğeri ise ustayı tanıtmak ve
sevdirmekti.
George Sarton kimdir? Bu soruyu kısaca cevaplandırmadan
eserin tercümesini vermek istemedik; tercümenin başına,
Sarton'ın hayatını, önemli eserlerini, bilim tarihi anlayışını ve
Türk bilim tarihçiliğine etkisini anlatan bir giriş ekledik.
Biliyoruz ki, bu giriş okuyucuya çok yararlı bilgiler verecektir
ama yine de onu tatmin etmeyecektir. Tatmin olmak ve
ustanın tuttuğu ışıkla daha fazla aydınlanmak isteyenler onun
diğer eserlerini de bulup okumak zorundadır.
GEORGE SARTON
(1884-1956)
a) Hayatı ve Şahsiyeti
George Sarton, 31 Ağustos 1884'de Belçika'nın Ghent
şehrinde doğdu. Babası Alfred Sarton, Belçika Demir
Yolları'nda müdür ve başmühendisti; bir evkadını olan annesi
Léonie van Halmé ise, onu dünyaya getirdikten iki ay sonra
ölmüştü.
Sarton, başlangıçta, Ghent Üniversitesinde felsefe okumaya
heveslenmişti; fakat bir süre sonra felsefeyi bırakmış ve
bilimlere yönelmiştir. Kimya ve matematik sahalarında
kendisini yetiştirmiş ve "Newton Mekaniğinin Prensipleri"
adlı incelemesi ile 1911 yılında doktorasını tamamlamıştır.[1]
Öğrenciliği sırasında, Auguste Comte (1798-1857), Paul
Tannery (1843-1904), Henri Poincaré (1854-1912) ve Pierre
Duhem (1861-1916) gibi bilim tarihçilerinin ve bilim
felsefecilerinin eserlerini okumuş ve bunların etkisiyle bilim
tarihi araştırmalarına başlamıştır.[2]
Sarton'a göre, bilim, bir takım yaratıcı araştırmalarla ilerler,
ama bilimin ihmal edilmiş başka bir yönü, beşerî bir yönü
daha vardır. Bilimsel bilgiyi yaratan ve yaşamlarıyla onu
süsleyen insanlar çoğu zaman unutulmuştur. Bilginleri
hatırlamanın ve onların uğraşlarını anlamanın en iyi yolu
bilim tarihine bakmaktır.