Amerikan Masalları

16 Pages·2017·0.93 MB·Turkish

Amerikan
Masalları
Maya Kitap: 181, Edebiyat: 9
1. Baskı, İstanbul Ağustos 2018
ISBN: 978-605-9902-92-2
Orijinal Adı: American Fairy Tales
Copyright © Amerikan Masalları. Türkçe yayın hakları Maya Kitap’a
aittir. Telif hakları sahibinin izni olmaksızın, hiçbir yolla çoğaltılamaz,
kopyalanamaz, dağıtılamaz.
Yayın Yönetmeni: Tahir Malkoç
Editör: Selin Saraçoğlu
Redaksiyon: Çiğdem Artık
Mizanpaj: Mehmet Büyükturna
Kapak: Gülay Tunç
Maya Kitap Sertifika: 14079
Merkez Mah. Kocamansur Sok. No: 6/4 Şişli / İstanbul Tel: [phone]
e-posta: [email protected] / www.mayayayinlari.com
Deren Matbaacılık Ambalaj Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi Sertifika: 34011
Beylikdüzü Osb Mah. Orkide Cad. 9 Z Merkez Köyü / Merkez Bucağı
Beylikdüzü / İstanbul Tel: [phone]
Amerikan
Masalları
Derleyen
Lyman Frank Baum
Çevirmen
Macidegül Batmaz

İçindekiler
Önsöz 7
Yazar Hakkında 9
Haydutlar Sandığı 13
Cam Köpek 28
Quok Kraliçesi 42
Ayı Sahibi Kız 55
Büyülü Harfler 67
Gülen Suaygırı 78
Sihirli Bonbon Şekerler 94
Zaman Baba’nın Yakalanması 106
Mucizevi Tulumba 120
Canlanan Vitrin Mankeni 135
Kutup Ayılarının Kralı 147
Mandarin ve Kelebek 156
5

Önsöz
Yayımlayacağımız kitapları seçerken göz önüne
aldığı mız pek çok ölçüt var: Söz konusu kitabın yayın
ilkelerimi ze ve çizgimize uygunluğu, daha önce dilimize
çevrilmemiş olması, yayın dünyasında bir boşluğu dol-
duracak olması ve elbette ki bizi heyecanlandırması.
2018 yılı için yayın programımızı şekillendirirken
bir Japon masalları seçkisiyle karşılaştığımızda ölçütle-
rimizin hepsine ziyadesiyle uyduğunu fark ettik ve he-
men bir masal dizisi çalışmalarına başladık.
Dizi için öncelikle üç ülke seçtik: “Güneşin Doğdu-
ğu Ülke*” Japonya, rengârenk kültüründen beslenen
rengârenk masallarıyla Hindistan, uzun ve karanlık
kış gecelerini zen gin masal geleneğiyle aydınlatan Rus-
ya. Ardından, Doğu ve Batı’yı birleştiren geniş coğ-
rafyamızda, nesillerdir sürdürdüğümüz sözlü geleneği
kâğıda taşıdık ve masal dizimize ülkemizle devam ettik.
Kızılderililerin kadim ve renkli kültürlerinden beslenen
masalları da okurlarımıza sunduktan sonra aynı kıta-
* Japonlar kendi ülkelerini Nippon diye adlandırırlar ve sözcüğün
anla mı “Güneşin Doğduğu Ülke”dir.
7
dan bir başka seçkiyi, Oz Büyücüsü’nün yazarı Frank L.
Baum’un derlediği Amerikan Masalları’nı sizlere sun-
manın mutluluğunu yaşıyoruz.
Yayımlayacağımız versiyonu bulmaya çalışırken
pek çok masal seçkisini inceledik ve en sonunda içimize
en çok sinen, okurken en çok keyif aldığımız ve oku-
yuculara ulaştırmayı en çok istediklerimizi belirledik.
Bolca araştırma içeren çe viri ve düzelti sürecinin ardın-
dan bu kez “Bu masalları en iyi yansıtan kapak nasıl
olmalı?” sorusunun peşine düştük. Bu kültürlerin en
önemli figürlerinin kapakta bulunmasını iste dik. Uzun
bir hazırlık süreci ve pek çok denemenin ardından ha-
yalimizdeki kapaklara ulaştık.
Masal, sözlü anonim halk edebiyatıdır. Anlatı yo-
luyla nesilden nesle ulaşmış, nihayetinde de bir yazar
tarafından yazıya dökülerek kalıcı hâle gelmiştir. Her
ne kadar masal kahramanları ve yaratıkları doğaüstü,
masallardaki olaylar ise gerçekdışı olsa da, masalların o
toplumun bir yansıması olduğu yadsınamaz bir gerçek-
tir. Öyle ki her ülkenin ma salları tıpkı kültürleri gibi
diğerlerinden tamamen farklıdır. Bizim seçkimizdeki
ülkelerde olduğu gibi. Kimisinin ana te ması dostlukken
diğerininki korku ve ölüm olabiliyor. Fakat bir zaman-
lar hiçbir teknolojik ürünün olmadığını düşünür sek,
masalların toplumların sosyal hayatlarında ne kadar
önemli bir boşluğu doldurduğunu tahmin etmek zor
değil.
8
Yazar Hakkında
Lyman Frank Baum, 1856 yılında New York’ta dün-
yaya geldi. Varlıklı bir ailenin oğlu olan Baum, öğrenim
hayatına evde başlamasının ardından 12 yaşında askeri
okula gitti. Askeri okulda geçen iki yılın sonrasında bir
kalp hastalığı olduğu ortaya çıkınca eğitimini yarıda bı-
rakıp eve döndü ve liseyi tamamlamadı.
Baum, gençlik yıllarını oyunculuk ve yazarlıkla ge-
çirdi. Aile işiyle uğraşmasının yanı sıra gazetecilik de
yapan Baum, çocuk kitapları yazmaya kırklı yaşlarında
başladı.
Süfrajet* hareketinin bilinen destekçilerinden olan
Matilda Joslyn Gage’in kızı Maud Gage ile evlenmesi-
nin ardından dört çocukları oldu ve Baum, çocuklarına
hikâyeler ve masallar anlatırken bu konuda gerçekten
yetenekli olduğunu fark etti. İlk kitabı olan Mother Go-
ose in Prose 1897 yılında yayımlandı. Bu kitabı yayımlan-
dıktan sonra herkes tarafından okunan ve en çok satan
çocuk kitabı olan Father Goose, His Book kitabı geldi.
* 20. yüzyılın başlarında ABD ve Birleşik Krallık’ta kadınların
seçme ve seçilme hakları için çeşitli eylemler yapan kadın hakları
savunucuları.
9
L. Frank Baum, yarattığı karakterlerle.
1900 yılına gelindiğinde Baum okurlarına cadılar,
şirin ufaklıklar ve Kansas’tan Dorothy isimli bir kızın
hikâyesini anlattığı The Wonderful Wizard of Oz (Muh-
teşem Oz Büyücüsü) kitabını tanıttı. Yazar bu kitabı ne-
den yazdığını, kitabın önsözünde şöyle açıklamıştı:
“The Wonderful Wizard of Oz kitabının tek bir ya-
zılma amacı var, o da çocukları eğlendirmek. Merak ve
mutluluk duygularını içinde muhafaza eden, kalp kırık-
lıklarını ve kâbusları görmezden gelen bu hikâye, modern-
leştirilmiş bir masal.”
Yayımlandıktan iki yıl sonra Baum, kitabını bir
Broadway müzikaline dönüştürdü ve 1904 yılında The
Wonderful Land of Oz kitabıyla yarattığı dünyaya geri
döndü. Ölümüne kadar on dört Oz Büyücüsü kitabı
yazan Baum, kitaplarına yazdığı önsözlerde kitapları
yazmaya devam etmesinin sebebinin çocuklardan gelen
10