ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ ΠόΛΙΣ τεύχος 60

2017·33.5 MB·Greek

by  ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ ΒΟΡΕΙΟΥ ΕΛΛΑΔΟΣ

Το παρόν τεύχος
υλοποιείται
με τπν ευγενική
υποστήριξα
τπς εταιρείας
a Η P V ■ ■
in

ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ
Πολιτιστική Εταιρεία Επιχειρηματιών Β. Ελλάδος
ΕΚΔΟΤΗΣ
Σταύρος Ανδρεάδης
ΓΕΝΙΚΟΣ ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ
Κώστας Δ. Μπλιάτκας
ΣΥΝΤΑΚΤΙΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ
Γιώργος Αναστασιάδης Σοφία Καρακώστα,
Κώστας Δ. Μπλιάτκας Γιώργος Σκαμπαρδώνης
Ελευθερία Στόικου, ΣτέλλιναΤρωιάνου, Αλίκη Τσιρλιάγκου
Έργο εξωφύλλου: Κίρρα-Σοφία ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ ΤΕΥΧΟΥΣ
Κυδώνη, Πειραματικό Δημοτικό Πολυξένη Αδάμ -Βελένη, Γιώργος Αναστασιάδης Γιάννης Βανίδης
Ελένη Βράκα, Αρις Γεωργίου, Γιάννης Γκροσδάνης
Σχολείο ΑΠΘ
Δημήτρης Καλοκύρης Δήμητρα Καμαράκη, Σοφία Καρακώστα,
Γιάννης Κεσσόπουλος Γιώργος Κορδομενίδης Ηλίας Κουτσούκος
Το βραβευμένο έργο του
Διονύσης Μεταξάς, Κώστας Μπλιάτκας Λίνα Μυλωνάκη,
διαγωνισμού ζωγραφικής με τίτλο «η
Λέων Α. Ναρ, Πρόδρομος Νικηφορίδης Ηρακλής Παπαΐωάννου,
πόλη... το οπίτι μας» για παιδιά Ντίνος Παπασπύρου, Γιώτα Ρουμελιώτη, Σάκης Σερέφας,
δημοτικών σχολείων της Γιώργος Σκαμπαρδώνης Ελευθερία Στόικου, Αννίτα Στυλοπούλου,
Θεσσαλονίκης, που διοργάνωσε ο ΑλεξίαΤζιώνα, ΜικέλεΤροϊάνι, ΣτέλλιναΤρωιάνου, ΟρχάνΤσολάκ,
σύλλογος «Οι Φίλοι της Νέας ΣτέργιοςΤσιούμας Ευάγγελος Χεκίμογλου
Παραλίας».
Εικοσιπέντε σχολεία της πόλης με
εξακόσιες συμμετοχές παιδιών 6-12
χρονών, έδωσαν το παρών στον ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ Αρις Γεωργίου, Ελένη Τσιτσιμπίκου
διαγωνισμό, ζωγραφίζοντας με ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ / PRE-PRESS ΒαλεριάνοΤροίάνι
ελεύθερο τρόπο τον ουρανό, τον ΓΡΑΜΜΑΤΕΙΑ / ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ Ανθή Καλταπανίδου 2310 551754
ΔΙΟΡΘΩΣΕΙΣ / ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ Γιώργος Κορδομενίδης
αστικό ιστό, το πράσινο, τους
ΕΚΤΥΠΩΣΗ Σκορδόπουλος
δρόμους τη θάλασσα από την πόλη ή
την πόλη από τη θάλασσα. ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΔΙΑΘΕΣΗ
Κέντρο του βιβλίου
Λασσάνη 3,546 22 Θεσσαλονίκη 2310 237463
ΣΥΝΔΡΟΜΕΣ ΚΑΙ ΔΙΑΘΕΣΗ ΠΑΛΑΙΩΝ ΤΟΜΩΝ
Παραγγελίες 2310 551754
www.peebe.gr
Τιμή τεύχους 8 €
Ετήσια συνδρομή: εσωτερικού 30 €
Ευρώπης 50 € / λοιπών χωρών 60 €
ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΕΩΝ ΠΟΛΙΣ
ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ ΕΤΑΙΡΕΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΗΜΑΤΙΩΝ Β. ΕΛΛΑΔΟΣ
Φράγκων 6-8,546 26 Θεσσαλονίκη
Τηλέφωνο επικοινωνίας: 2310 551754
Fax: [phone]
e-mai: [email protected]
www.peebe.gr
t ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗ
ΕΤΑΙΡΕΙΑ
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ Πό 20ί7| 3
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ ΠόΛΙΣ
ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ ΤΕΥΧΟΥΣ 60
E D I T O R I A L
5 Αθωότητα
ΕΝ Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η
του Σταύρου Ανδρεάδη
70 Πάρε το λεωφορείο 10: Στάση Καμάρα
Ο Σ Α Δ Ε Ν Λ Ε Ε Ι του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
Η Φ Ω Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α 74 Οδός Μόλχο, Ραγιά με Μπαρπουνάκη γωνία
6 Σχολιάζουν οι Σ. Σερέφας, Σταύρος Ανδρεάδης, του Λέων Ναρ
76 Μέρες του '77
Ε. Βράκα, Γ. Σκαμπαρδώνης
του Γιώργου Αναστασιάδη
Τ Ο Τ Ε Κ Α Ι Τ Ω Ρ Α Φωτογραφίες: ΣτέργιοςΤσιούμας
ΙΟ FotoVardis 82 Νίκος Πλασταράς
του Αρι Γεωργίου Αυθεντικός, ξεχωριστός, τελευταίος
αρχοντορεμπέτης της Σαλονίκης
Θ Ε Μ Α του Ντίνου Παπασπύρου
12 GRAFFITI: Μεταξύ τέχνης και βανδαλισμού
Μ Ο Υ Σ Ε Ι Α
Σοφία Καρακώστα
14 Ζω-γραφίζοντας ή Ζω-βανδαλίζοντας 84 Αρχαιολογικό Μουσείο Θεσσαλονίκης:
τη Θεσσαλονίκη Βιωματική εκπαίδευση για μια καλύτερη
Πρόδρομος Νικηφορίδης κοινωνία
18 Λίγες σκέψεις με αφορμή τη φωτογράφιση της Πολυξένης Αδάμ-Βελένη
έργων γκράφιτι στη Θεσσαλονίκη
Κ Ι Ν Η Μ Α Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ο Σ
Ελένη Βράκα
20 Τοπίο και γραφή 90 Το διεθνές ταξίδι των ελληνικών ντοκιμαντέρ
ΜικέλεΤροϊάνι του Γιάννη Γκροσδάνη
96 «Το σινεμά είναι ένα παιχνίδι που απευθύνεται
Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Κ Α Κ Α Ι στον καθένα μας». Μιλά ο εκπαιδευτικός -
Κ Α Λ Λ Ι Τ Ε Χ Ν Ι Κ Α συγγραφέας Δημήτρης Γουλής
Π Ο Ρ Τ Ρ Ε Τ Α της Λίνας Μυλωνάκη
22 ΜΑΤΣΗ ΧΑΤΖΗΛΑΖΑΡΟΥ
Θ Ε Α Τ Ρ Ο
Η Μάτση των ονείρων
100 Η "άγνωστη"πινακοθήκη του ΚΘΒΕ. Σπουδαίες
του Γιώργου Σκαμπαρδώνη
υπογραφές εικαστικών καλλιτεχνών σε σπάνιες
Σ Υ Ν Ε Ν Τ Ε Υ Ξ Ε Ι Σ αφίσες
26 Η μοναδικότητα της πανεπιστημιούπολης και η του Γιάννη Κεσσόπουλου
αρχιτεκτονική της ταυτότητα
Ε Ι Κ Α Σ Τ Ι Κ Α
Συνέντευξη του Νίκου Καλογήρου
στον Κώστα Μπλιάτκα 104 Δήμητρα Καμαράκη: Το φως μέσα από τις
ψηφίδες
Ι Σ Τ Ο Ρ Ι Α Συνέντευξη της Δήμητρας Καμαράκη
36 Η γηραιό έφηβος Τσιμισκή στη Γιώτα Ρουμελιώτη
του Ευάγγελου Χεκίμογλου
Ε Ν Τ Ο Σ Σ Χ Ε Δ Ι Ο Υ
Θ Ε Σ Σ Α Λ Ο Ν Ι Κ Η : Π Ο Λ Ε Ω Σ
Α Ν Τ Ι Γ Ρ Α Φ Η - 109 του Ηρακλή Παπαϊωάννου
Ε Π Ι Κ Ο Λ Λ Η Σ Η 3
46 Ελύτης και Θεσσαλονίκη Γ Ρ Α Μ Μ Α Τ Α
110 Απάντηση των κοζάκων Zaporogues στον
του Δημήτρη Καλοκύρη
σουλτάνο της Κωνσταντινούπολης
Κ Λ Ε Ι Σ Τ Ε Σ Σ Τ Ρ Ο Φ Ε Σ του Guillaume Apollinaire, μετ: Σάκης Σερέφας
52 Καλοκαίρι 112 Το δύσκολο θέατρο
του Στέργιου Τσιούμα του Ηλία Κουτσούκου
114 Τέλλος Φίλης
Ν Ε Α Ε Κ Φ Ρ Α Σ Η του Γιώργου Κορδομενίδη
56 Loopo studio Αρχιτέκτονες...
Β Ι Β Λ Ι Α
στο στόμα του λύκου!
Επιμέλεια: Ελευθερία Στόικου 116 Επιλογές
62 Πολύμουσος, πολύτροπος... του Γιώργου Αναστασιάδη
Ο ερμηνευτής, συνθέτης, αυτοσχεδιαστής
Παναγιώτης Δημόπουλος
Συνέντευξη του Παναγιώτη Δημόπουλου
στην Αλεξία Τζιώνα
66 Μόδα η ανακύκλωση στη Νέα Παραλία
της Στελλίνας Τρωιάνου
4 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ Πό 2οη\
Ε D Τ 0 R I A L
του ΣΤΑΥΡΟΥ ΑΝΔΡΕΑΔΗ
Αθωότητα
Στις παρυφές παλιών επαρχιακών δρόμων πολύ συχνά
υπάρχουν θάμνοι και μικρά δένδρα που είτε φύτρωσαν μόνα
τους εκεί, είτε φυτεύτηκαν από ανθρώπινο χέρι, που στη
συνέχεια τα ξέχασε αφήνοντάς τα στην τύχη τους.
Η όψη τους είναι θλιβερά καθώς στέκουν εκεί
μισοξεραμένα και γεμάτα αγκάθια γκρίζα από τα σύννεφα της
σκόνης και τις ριπές της λάσπης που όλο τον χρόνο κάθονται
πάνω τους.
Θαρρε ίς πως ε ίναι έτοιμα να ξεραθούν, κι όμως πεισματικά
επιβιώνουν. Και μια φορά τον χρόνο κάθε άνοιξα γίνεται ένα
θαύμα Οι θλιβερο ί θάμνοι γεμ ίζουν με ολόφρεσκα λαμπερά
πράσινα φύλλα και υπέροχα λουλούδια εμφανίζονται, που
ανο ίγουν τα πλούσια πέταλά τους στο φως του ήλιου Ε ίναι
εκθαμβωτικό το εύθραυστο μεγαλε ο αυτών των νέων
δημιουργημάτων που δεν ξέρουν ( ίσως και να μη θέλουν να
ξέρουν... σε ποια βάση στηρ ίζονται, αλλά ταυτόχρονα και τόσο
ευάλωτα Γιατ ί δυστυχώς πολύ σύντομα θα έρθει το πρώτο
σύννεφο της σκόνης και η πρώτη ριπή της λάσπης...
Στις δυτικές συνοικίες της πόλης μέσα σε δρόμους φθαρμένους
και ανθρώπους που η ζωή τούς έκανε σκυφτούς και γκρ ίζους,
με σπασμένα έρημα μαγαζιά και κουρέλια που κρέμονται στους
στύλους υπάρχει ένα Δημοτικό σχολε ίο.
Στο γυμνό τσιμέντο της αυλής του ε ναι η ώρα της πρωινής
συγκέντρωσης Ένα ζωντανό λιβάδι από υπέροχα ανθρώπινα
λουλούδια γεμ ίζει τον χώρο Ε ίναι τόσο συγκλονιστική η
ομορφιά της εύθραυστης αθωότητάς τους που σου έρχεται να
δακρύσεις Ένα αγόρι με μαύρα λαμπερά βοστρυχωτά μαλλιά
και γαλάζια μάτια μου χαμογελάει θαρραλέα «Θα γίνω
γιατρός» απαντάει χωρ ίς κανέναν δισταγμό Δίπλα του ένα
λεπτό ξανθό κοριτσάκι —μαντόνα του Μποτιτσέλλι— με τη
βαριά του πλεξούδα σκύβει ντροπαλά το κεφάλι.
Θα μπορούσα να στέκομαι εκε ί για ώρες άφωνος μπροστά
σε αυτό το μεγαλείο δυστυχώς όμως η διαδικασία δεν κρατάει
πολύ Με ένα σφύριγμα του διευθυντή τα ανθρώπινα
λουλούδια ορμούν τρέχοντας στις τάξεις τους Σε ένα λεπτό η
τσιμεντένια αυλή μένει πάλι γυμνή και άδεια.
Βγαίνω αργά από την πόρτα του σχολε ίου Γύρω μου πάλι οι
σκυφτο ί, γκρ ίζοι άνθρωποι και η αδυσώπητη φθαρμένη πόλη,
που τρ ίζει τα πέτρινα δόντια της και περιμένει. ■
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ Πό ιοη\ 5
Ο Σ Α Δ Ε Ν Λ Ε Ε Ι Η Φ Ω Τ Ο Γ Ρ Α Φ Ι Α
Κάτι λείπει
(εμμονή στο ίδιο θέμα, κι ίσως επανελθεί στο ίδιο ο συγγραφέας)
Κ
οιτάζω την εικόνα Μέσα της δεκαετίας του εξήντα Και τι βλέπω; Το ιερά της
Αγίας Σοφίας στην εκβολή της Σβώλου Κάτι λείπει από αυτήν την εικόνα σήμερα
Όχι το πευκάκι (μήπως κυπαρισσάκι;) στα αριστερά (τώρα σταλίζει νεραντζιά στη
θέση του κατακαμένη από τον παγετό του περασμένου χειμώνα)· Όχι η πινακ ίδα
της στάσης του λεωφορε ίου (είναι τέτοια;) στα δεξιά (άλλη νεραντζιά αποχυμώ-
νεται εκε ί). Ούτε η πινακ ίδα της ΙΟΝ στην ταράτσα της πολυκατοικ ίας παραδεξιά
(εξαίσια χτιστά πλυσταριά· Μήπως λε ίπει η διαβάτισσα που παραλίγο να το σκά­
σει από το πλάνο (το νιώθει ότι βλέπεται;)· Α, νάτα Το αιχμηρό κιγκλίδωμα πάνω
στο εικονιζόμενο πορτάκι λε ίπει. Μάλλον τοποθετήθηκε λίγα χρόνια μετά Στις
λόγχες του ξεψύχησε τον Σεπτέμβριο του 1968 ένα δωδεκάχρονο κοριτσάκι. Καρ­
φώθηκε προσπαθώντας να μπει στον αυλόγυρο Κάθε φορά που περνούσα για να
πάω στο σχολείο της Ικτ ίνου (ήδη από την επομένη του θανατικού), τη σκεφτό­
μουν την Αννούλα (έτσι τη λέγαν). Μισό αιώνα μετά κάθε φορά που περνάω πη-
(Η φωτογραφία αναρτήθηκε γα ίνοντας για τους λικουρ ίνους της Μοδιάνο τη σκέφτομαι. Την έκανα πο ίημα
στη διαδικτυακή σελίδα
https://www.facebook.com/ σε βιβλίο μου (τι άλλο να κάνω;). Μα εξακολουθε ί να λε ίπει. Όλο λε ίπει.
groups/oldthessaloniki/της
ομάδας «Παλιές φωτογραφίες Σάκης Σερέφας
της Θεσσαλονίκης».)
6 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ Πό 2οη\
Το "σάλι"
Π
ολλές φορές η αναδρομή στο παρελθόν είναι πραγματικά ιλιγγιώδης.
Η φωτογραφία αυτή είναι του
Τότε στην Ποτίδαια δεν υπήρχε γέφυρα αλλά μια σιδερένια σχεδία, το “σάλι”, που —δεμένη
με συρματόσχοινα στις δύο όχθες— κουβαλούσε ένα ένα λεωφορε ία, κάρα ανθρώπους και πραμά­
τειες.
Αντε να εξηγήσεις τώρα σε έναν σημερινό εικοσάρη που γκαζώνει τρελαμένος για τα beach
bar Umbrellas nas, και δεν συμμαζεύεται, ότι, μόλις πενήντα χρόνια πριν ο παππούς του κα-
βαλούσε τη σχεδ ία για να περάσει απέναντι σε μ ία έρημη πάμφτωχη ονειρική Κασσάνδρα.
(— Και τι με νοιάζουν εμένα όλα αυτά ρε μεγάλε;)
Σταύρος Ανδρεάδης
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ Πό 2οη\ 7
Στιγμή
Φωτογραφία: Ορχάνϊσολάκ
Ν έα παραλία, απομεσήμερο, και η καλλιτέχνης του δρόμου, σαν άλλη
μαέστρος, ξετυλίγει τις σαπουνόφουσκές της που ρέουν σαν νότες
μουσικής και δημιουργούν μία εικόνα μαγική και άλλο τόσο φευγαλέα.
Σαν τη στιγμή Που πριν τη ζήσουμε περνάει.
Ελένη Βράκα
8 ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΝ Πό 2οη\
Το ψάρεμα
Φωτογραφία: Γιάννης Βανίδης
Τ ο ψάρεμα είναι προσευχή. Και δεν ξέρεις αν, μέσα στην καταχνιά της
νύχτας και στη μοναξιά της αναμονής ο παράξενος άντρας αλιεύει στον Ανω
ή στον Κάτω βυθό. Προσηλωμένος για να νιώσει και το παραμικρά τρέμισμα
της πετονιάς υπομονετικός φαίνεται να βυθίζεται ο ίδιος ως δόλωμα για να
προσελκύσει τον Ιχθύ, να αγγιχτούν για λίγο για ελάχιστα — κάποια φευγαλέα
επαφή με μια διαφεύγουσα ύπαρξη που το ασήμι της θα σπαθ ίσει για
κλάσματα στα νυχτερινά φώτα ακυρώνοντας την ορφάνια της ύπαρξης στο
τσ ίμπημα-σπινθ ίρισμα του συνανήκειν σε κάτι μεγαλειώδες σκοτεινό φονικό
κι ακατανόητο.
Γιώργος Σκαμπαρδώνης
ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚέΩΝ Πό ιοη\ 9