2001 Uygarlığı

106 Pages·1991·6.47 MB·Turkish

by  Jean Fourastie

C E P Ü N i V E R 1 ST E iS
2001
Uygarlığı
JEANF OURASTIE
tletiYşaiymı nl•a PnR E·SE UsN IVERSITDAEIF RREASN CE
C E 1' 0 N 1 r E R S 1 T E S 1
200l U ygarlığı
La dvilisdae2t 0i0on1
]EAN FOURASTIE
KonservatuvvePa ra risÜ niversSiityeassIian lc elemEenlsetri tüs�üe'tnidm e Ü yesi
Çeviren
MEHMSEETLA MŞİA KiROCW
IletişYiamy ınle aPnRE SSUNfi/ERSEIS TAIRDESEF RANCE
IletiYşaiymı nları•UPNRIEVSESRESS/ TDAEFT RRAENSC E
C E 1' ÜNiVERSiTESi
lıelYlafrlımn Ac.ıŞAl.dı ıkSn aah iMbuira:Bt e lge
GenYealy Yıönn etmFeanhAriri:a l
YayYıönn etmEernkiaKn:a y ılı
Yar�ıann ıfmAahnmıel:tn seı
YarKıunr ulu:
FahrAir aMlu,r aBte lgTea,n Bıo!r aM.u raGtü ltekingil,
Ahmeltn seElr,k aKna yıÜlmıi,Kt ı vanç,
TuğrPualş aoğMleut,e 'Tunçay.
GörsTeals arÜımimKt:ı vanç
Dlzgl: MOairzatgoine vi
SayDfüaz eHnüis:nA üb bas
BaskŞeıf:Mi akt ba(ais1çıA) y haMna tba(aksaıp ak)
• DaQıtHıümrB: a sıDna QıtAı.mŞ .
llelYiaşyıinmAc .ıŞl·Cı .epk Ü niver37s· Ii StBe9Ns7 i5· 470·143·1
1.B asım · iletYiaşyıinmAl Oaursı1,t9 o9s1 .
Şub1a9t8 t2a r1i1hb.la sik ısçıendvarni lmiştir.
e Oues ais·Pjree?s,sU ensl versidteFa riarnec1se9 ,4 7
108B,ou levSaaridn t·Ge7r5m0a0iPn6a,r, i s·France
© ilişeitmY ayıncAı.lŞ1ı.,k9 91
KlodfCaardeI.rl etHiaşniN.mo :374 400
Cağaloğlu·ITSeTl5A:N1 B26U2 6L 0,· 61· 6 2
YAZARDlIN AEESRE RI
Lac omptabiPlUiFt.e ,
L' econotmriaen çadiasnels e m onddee sa nnee1s9 8P0U,F .
Histodiurc eo nfoPrUtF,.
Lap roductiPvUiFt.e ,
Leg raneds podiur2 0s.i ecPlreo.g rteesc hnipqruoeg,r eecso nomique,
progrseosc iPaUlF,1, 949.
Machiniestbm iee Mnr eE,d .d eM inult.
Histodierd ee maiPnU,F .
Pourqunooui st ravailPlUFo .n s,
Lap lanification eecnFo rnaonmciPeqU,uF e.
Lesı! crivatiı!nmso idnusp euplDei,t is-Fiam1m9ar6vi4eo1 n9,8 0.
Lesq uaranteh emuirle/Osee, n oe1l9,7 2.
Leec onditdieo/ n'se spsrciite ntiGfailqluiem,a rd.
ldeemsa jeurDeesn,o ei-Gonthier.
Essadiesm oraplreo specDteinvoee,i -Go.n thier
.L ' evoludteispo rni axl ontge rmPeU,F 1,9 69.
Lettoruev era.t .eq. u atmriel lida'rhdosm meAsl,b iMni chel.
Lar ealeictoen omiqRuoeb,e Lratff ont1,9 78.
Lel oncgh emidne sh ommesR,o beLratf font
Less trengtleosr ieuFsaeysa,r d.
Lej arddiunv oisttenis,n egaleintF ersa ncLeel, i vrdeeP oche1,9 80.
Ceq uej ec roiGsr,a ss1e9t,8 1.
Önsôz
Günümbüizbldigeyri a ndeanön n edm�leihr a lgienlei rken
diOyearn ddaaan r tbaihnrı gzleal içşeişyiotrAl,me kana ity·ö r.
lanabrüayküb yieülnrg eit imindeönz eylaglrüiankr·ll ea nmak,
delyiakşk aamy gıblaasrakılıntsııızn no dral,aH şeşırey yoer .
raQmbeinlu gliayşçema ab assüırndıü irçedineinl m ekrA nlar
pefka zdleaö il. ·
Ayröızceal,Tl üirkgkliiüebyl eik eblikeror ndkueed ang dei·n i
liştyiadr asm ıe·rkmf e rgaikdıenirıçmh ieenkr hbaiknrog niu yu
ööreinsmteeky ençloeakrzÜ i.nn i vşearnsstiıot pelluemrui·m iz,
muzyuent ibşökliüknma ütnbkeuı lduain çmgiaenkr iemkklAin ·
larydoakns un.
CeÜpn ivekristiaitpşebltsuoaei lr uım osrtuazme dval,e rinde
kendiyleetriişonttiio rbmvüeaskpt,uet r,rd eahn,ad rec zaan·a n
mandkaenn diiçlyieanrr ia rilsatnemyasekun nlueülrzmeea rke
hazırlandı.
20y.ü zyılk üFlhrtaaüynraes tnıöı znn eıümnrl üin loelrainn,d en
bugyüank l3a0ş0k0ıi kt daepbvlid ırik z i olusşatiusr·a n "Que
je(N" e B iliy)do irzuIimls?ei _tnYiiaş yiTımün rlkakçraeız' ayne· .
dıriılyeotrCi.eş Üpin mi'vienbr usb iütydeüiskzi si,ed çeinl miş,
Türkoikyueirlçlöiiaz nre lillçigekikol ileca ib eisleercyleaek·r in
nısAıvrrau,pb aa'şynkaıayn ı nebvelnbezirçerier nr içnye av·ed e
yımlkaidtıaödpıail çaerrıi yor.
Ayrtıücrak,i syiey'aknsüielenttk ,üo rnh,oa myiai tlıkgyoil·la i
nulaörzodelala bruda ikiz çiyi anz ıtleemlsıieşf"r ülneirv ersi·
te""nöiOnr pernoigmr taammıanmıl"a yacak.
CeÜpn iverhseirt eaksliiat'nöanınbindınıe ngb eiulrze mna nı
tarafyıanzdKıailntd aıhp.el kmao rn,ui ylkakee zO iklieşni lere
hedmeb ilgdeirsiinnliie sştteiysreemnselikea rnbeeik brai pl·e cek
savmed eriBnilligykietntevie.eanr n lliao şlımlatıserımk ,eıl s ·
taCse.Üp n ivekristiatpelvsaeüir n ıinvıöe örlrsieisnytecae ir l·e ri
dırndceıkr ist oalbakıru alkl anöaObrielte()mcöeernküel;yte eir·m,
levreai r aştıbrukm iatcaıplklaaaryr ndaakyn a orlaarrlaakn abi·
lecgeakz;e tyeocOiiutşlne e mrp ioçsiçuna dbbeui kl giilhe·n ma
tiyaCçelÜpan riıvneır skiatreşsıil'açnyadalebımnişe ltseılcöeeıkk ;
dalbıinldgagi esliinşiits itreemyveeikknn e,dn epd,ri o gramlaya·
bilebci.mere Osile eOkiiitm ikma knaıvnuaşa cahke;r haaynrgıic a,
binre denleb ikhroe nrmuheyarunea gdkieh ne rkkoelsoa,ky u ·
nukro,l taayş uıcnuıbzrik ,ra ynCaeOÜpın iverstiet·e si'nden
miend ebilecek.
CeÜpn ivekristiastpıealksra iar lıyı akylıamrllbaaen nd·ı kça,
zerbsigirez nk eüllk tiütrao plluışOtıiu nrsaHacanak kl.a rı'ndan
GeneKtainks'eeOr,r' tPdaaekzn aA rl'kao,l iKazpmi'tdaelni zm'e,
istatCiisntsiekkl'aldduieazknra ' ngeae nnb iibşri allgain ınd�
hezma hmheetvmse irzbi igmrel ziii çniitdnie" amlekCaenp: ·.
Üniversitesi.
lletişim
Yayınlan
içindekiler
GIR.I...Ş.. ........·.··.·.·.·.· ··································-··················· ··········.··..· ·.· ···7··· ··
BIRIKNiCSII M
Bugüdne Ö ngörüleb...i...l.,. e.n.l..e.r.. ................ ....... .... ......1..o. .. .. ..
1B.OI. ÜM
YaşaBmi çimEivnriinm i . ,. ................................1. .3.. .............
..................
ÇalıSşümrae. ...s....i...... .............................:... ..........................1..4. ................
Meslek 20
...................................................................................................... .......
TemivzelS iakO. i..ı.....k...... ........................................................................ 26
llB.Ö LÜM
YaşaDmü zeyi�nvirni. .m..i... ...............................................................2 9
YaşaQmü zey!iyniilneO şlmgeussiu 29
........................................ .......
GerçUeckr eEtvirn.i. ...m....i..... ............................................................... 31
llBlÖ.L ÜM
in�aMnaıdnd Diu rumunDuünz elmeNseidneinn.l ....e...r..i...4. .6
Uret...i....m..... ...........................................................................:... ..... ..4.8. ..........
Üretk..e....n....l...i....k...... .............................................................................5..3
IKIKNlCSIl M
YüzyıYlaırna ttDıüğşık ırık.l..ı..ğ... ı .. ..... . .......... .......6...2 .. .. ..
......
OrtaKdaalnk maKseısGniöanz üByalkeı lan
EtkenSiüerrmi..e.n..s. ..i.. .. ... ......................:............64... .. ..............
ÖngörülmKeamreşGsıeinrn çee kl..e. ş..e.n.l... e...r.... .. .6.9. ....
ÜÇÜNKClÜS lM
Bilimsel Düşünce Uy.g...a. ..r. l. ı..ğ..ı..n..a.. . 9 D1o ğru
Toplvuemi an saYnaışna Omrat amiılniaş kin
BirDküaşçü vnecS eo r...u . . ............. ... .... ..... .... ...9.5
Bilimev eDI alhiaş kiG�e nel ÇOelvarrealke yIenns anı
GerçeIklnesı:raainrn a fTıanndıannm asına
IliSşokriun,n vlIean rs aVnaırnoK louşşu .l..l .a.r.ı ...9.9. .......
InsOalnm alyilgSaio lriu nl....a...r... .............................................1..04
GiRiŞ
Buk itkaupş kusbuuzg,üg ne leckeeğsit içram­e
bala(np rospedcityiaevd el)a ndınlan, ekonomik,
toplumvsesa ily açsaağld öanşe rmdee nemelerinin
ens ıyke nidbeans ılanıdır.
İlbka skılanreırneddaes yasdeed cüen yaneıkno ­
nomigke leceiğşilneiby uek ni tab.. .ıU nyg arl1ı ğı
başlıtğaışnıım şausa ın dyaa nlgıöşr üleGbeirl­ir.
çektdeen,o kuyucuinzulne syaeynf alaaçrıdkaç a
görecgeiğbeiik ,o noemtikke niienrsiann lkıoğşıunl ­
lannduay,g arltıüğmıünn büune tkentlaerra fından
belirlieznldeinğiivm eirneick eakd aarğ ırlığı vardı.
Bugüdne b,u e tkeniveeör zienl lIiIkD.lü en ySaa ­
vaşı'snoınnu ndbauyn a nBaa tı'vneıd nü nyanın
tanoılkd ueğuk onombiüky ümvee" Eiglişmdeü"n,y a
çapınsdoarkuin ltaünmnü nyea,nç ia gduayşgr alığa
kendiönzegb üi çimvienrvide iv eriyor.
Demekik,e konoemtikke iıolneusrnoe en,v rimine,
güncel eğivlegi emlleecreiyknötende ekğii şetlier­m
rinsea ğlgaömn.d ermyealpemra dgaünnü müziünn­
sanldıükn yavsebı u güonn uinç inbduel undkuoğ­u
şullhaibrçi bri çimadnel aşılBaumnauzn.l a birlikte,
ekonomik etiknesnainelrıkiğonış nu llayraınniı ,
toplumysaaşla msıi,y aysaaşla mkıü�l tüyraeşla mı,
uygartleıbkğa ış ıbneal irlebmuegdüianğr itd ıakh a
daa çıbkih ra lgee l-dbihu e zra maanç ıkt1ı97.4'. d.e
veb ue konoemtikke niaeğrıirn bsaüstrbıeoğ yıu nca
bunlıva urrgulavmeba ukn lainnns anitaanrni hinin
1llbkas1k9ı47'1d9e6 0Uayrgllğbıa şlıy{laıylyıalnnamOıdşötın.emde
'60'ço1kau rz agkö rünüvyeor" dgue leceçakl ışmapleaaknl "ı şıimam ış
bikra varmdBıu.n edenlbea şblüuınv kie rseiğtietg iömrim çüeşv ·
raleşradşek ınklaırıkşllaanD daıhs.ao nrbaaksik ıölnagrö,r ülenler
gerçeklveeşg teilkeceiçkçe g ienç erlkioldruiuğ{lsiuün rie scerı aısyla
1975. ,. .1 985. ,. .1 995. .. başlıklgaerrıçyelkall deiş.t iri
7
bud önemüiz erinbdeelkiir leyiciulliakşlteırğiın in
noktavyeıd oğasını açıkçak uşgköusstuezr mek
doğruyAmdau '.6 8-'y7ı5l'llbaiir rllati akrtiey heinni
biarş ;:ımabsaış laBduıgn.üe konomeitkk enlçeorki n,
önembliiar ğ ırlsıağhaio pl masyüır dürsdeeil,ne ­r
sanlıeğvırni mibnuignün kaüş amasöıznganü i te­
likletreikbn aiş larbıenlai rleyebiblaeşcteaknl eri
·
söylenemez.
Bun edenbluke ü çükki tabbüıt ünüyyelnei den
yazdım.
1947'idlebkka is kıydear almaent noinnunbcaus ­
kıykaa dayra,n2 i5y ıblo yundceağ işmekdaelnm ası
olağanüsGteürdçüerk.dt e,e" ng electeağşiıny ıcısı"
ekonomeitkk enlerloel asbnıum n eıtrilnıdd ielg ee ­
tirilyeınblle ey rıg le rçekvleeo şltgiu ltaarmıanm ­
lanmasdıoyğlrau laYnadşıad.mü zevyeiy aşabmi ­
çim1i9,4 7ö'ndgeö rülomlüaeşnğ ilimgiöervreeye i ne
öngörülomlüaeşnt kenlüerreİnt,t iemk niklerinin
gÜ
gelişmesüirneitnke,n vleiç ğailnı şmöarnmt len­
mesineitnk iaslit ıenvdrai gmö sterdi. Gelişme "mo­
del(ib"u günakdül andırgmöarygeae) ç erlih ekra ldı;
baskısyaad evcaer saoylıamr saukn ulanslüarreık li
olardaakh yao ğubni çimddoeğ rulagyeaçney nı lın
sayılabriöırnn cıe kinin eükzleermyieenkte e orll­i
du.2
"Modeblu"g üdne g eçerlislüirğdiünrim ektedir.
Bunue konobmiil imiaz nbiunl ungaünv neiluinr­
surlarından ebliaerl ia boillAaimrraaib,kzi y.ra n­
danm ode"lb aşaortıulzıl (a91r4:6·- 1a9r7a5s bıo)­
yunca olgdiubağiru t dıokğ ruysüakls elmöityeo r;
yandabni,rö anzc dei lgee tirdigğiibömizi,ez l ldiek le
bue konomeivkr i"mm odeliinnisna"n lığın koşulla­
rıngıünn ümüzdeevkrii mitneimne ltienbkia şına
belirlediğis üarrütlıekm eizl.e ri
2K itatpetmaoe lla realkae l ınvaebn u güden b un itelkioğriunyia n
etke1n4l9T edrek laoslimka kçotkau nz akBtuçı a.ğ vıenö ncesinin
ekonobmiily iamziı layraışnaddmüa z,e ayliıg,mü caük,tn iüff usun
dağıl"ıümçıü,n cü),t kekegnseiilkmi "şça mleı,ş maünrıent k.e.n.li ği
kavraarmılanrıa mabnoışnu çanbaa laakmo lacgaeğnıkç u şaklara
çoşka rştıgıeclıe bilir.
8
Bu olgaurl,b ug eleckeeğis tirdmeen emesinin
planbıenlıi rlBiiyroikrn.ıc siı mddaah 1a9 47'ödne­
görüleboillamnilşba üryıü,ök l çügdeer çekleşenleri
ve2 1y.üz yılbıanş ıknaad aörn görülkeablialnilra n
inceleyeBcuenğilzea.kr o nomeitkk enİlkeirn..ck iı ­
sımda öngörhüallmdoeerd tiağyia vçeçı ıkkamna ya
devaemd e"n2 0y.ü zybıüly üukm utlaryıa"nnsııı n­
rau,m utsuzdleuğkib lisleee na, z ınddaünkş ı rlııkğı
veya y2ü0z.y ıylaınnı lsamalasröızneddaenc eğiz.
·
Sono larak üçüncüg üknıüsmıügmzed raç,e ğinin
karmaşıikçliınğudıye g arlığbıumnıazlıındm iıy e
adlandırgıelrmeaksbeıin kr a çt emeelt kegnöiz ö-
·
nünael acağız.
9
BIRINCIKISIM
BUGÜDNE Ö NGÖRÜLERiLENLER
Buk itabiılbnka skıloarnt,a laFmraa nsızlar'a
yadsıdıtkalnaıntg,mi ar işimklaerrşbiınuneg üdne
yadsımsaüyrıd ürdüökzleelr io,dl aai rdaakrs eıc­i
nıflairşal,e tmyeölneertirinic niyelük,es edkü zeydeki
memurlaürnai,v erösğirteetg iömr evliol deör­ine
nemdkee sinlyiakdlseı dıakmlaay ne,ny ie ntia nı­
mayab aşladıbkulgaürdnıa ,hi ay i tamdıkları top­
lumsvaele konomiilke rlemgeenriçenet kk enlerini
tanıtammaakc ıgnüıd üyoNredo ul.u roslas ubnu
kitaabmıanc kıa,v ranmakeskıoznıonmg,ie kl işme­
ninn ea nlaşılabniedl eeg ceerğçie,k leştirilmesine
katkbıuduian ulabiklaevcrevağemiy öntemalçeırğia
çıkarmBaukgtüıdn.eb ua maaçy nkıa ldı.
1974y ılında, çalışmaankıtnni üfüf ruest,k enliği,
nüfusuünçk esime, biikriinvnceciü ilçl ü,n cküe)­
simlgeörred ea ğıltıemkın,ii lke rlbeimürer ;ü nün
üretiiçmiign e reiksltii hd(İab)mu ıü rüntüünk eti­
min(�T v)e a ynüır etim_dçeakliı şümraentıkne nliği­
ne( Ub)a ğlaeyşaint İl=iTkIUü ;c retibiiiürer rüinne
görbeuü, r ünöez güür etkenliilketrelvkeetim e ek nik
gelişmeetnkiiansl it ıbnudü ar ünün ümraeltiiyme ­
tinin düşüşsüa tayılonml gauü yclüana ürnt masının
analiytöinkt emvi..bF..r. a,n Gseal işvmeÇe a ğdaş­
laşmBai riPnlcain ıi'lnskıa nt ıonlnuış tuJreaann,
Monnetk'anlienam led ıvğedı ü şünceltearmbi iyrl e
uyumluglöuskt ebrume ens aFjr,a neskıozn omisinin
sorumluliaşnlneat,m eylöenreitni cisleenrdiinkea,­
cılairşaç,i lyeörnee,t icpiolleirtei,k Farcaınldsaaar 'a
önembliiir l erloelmaes ılvıağrılnııvğnebı unnıu n
yollagröısntıe raımnaeçylia r.
Biröanzc seö züentüt igğiibmüi l kenkienn deiv ­
rimibniilni nvcairnmea sını soalğalbnaum y ea-cak
lO