5. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi Bildiriler Kitabı

608 Pages·2017·23.91 MB·Turkish

tmmob
makina mühendisleri odası

V. ULUSAL
TESİSAT MÜHENDİSLİĞİ
KONGRESİ VE SERGİSİ

BİLDİRİLER KİTABI

İZMİR
mmo yayın no : E/2001/269-1 EKİM 2001
tmmob
makina mühendisleri odası
Sümer Sok. No: 36/1-A Demirtepe, 06440 - ANKARA
Tel : [phone]
Fax : [phone]

ODA YAYIN NO: E/2001/269-1
ISBN 975-395-453-0

BU YAPITIN YAYIN HAKKI MMO’ NA AİTTİR.

KAPAK TASARIMI : Ferruh ERKEM - İZMİR Tel / Fax : [phone]
DİZGİ : TMMOB MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI İZMİR ŞUBESİ
Atatürk Cad. No:422 / 5 35220 Alsancak / İZMİR
Tel : [phone] Pbx
BASKI : ALTINDAĞ MATBAACILIK - İZMİR Tel : [phone]
KONGRE DÜZENLEME KURULU

Mehmet SOĞANCI MMO Başkanı
Ahmet ENİŞ MMO Yönetim Kurulu Üyesi
Cenk LİŞESİVDİN MMO Yönetim Kurulu Yedek Üyesi
Ali GÜNGÖR MMO İzmir Şube Temsilcisi
B. Zafer İLKEN MMO İzmir Şube Yönetim Kurulu Üyesi
Zeki ARSLAN MMO İstanbul Şube Sekreter Üyesi
Recep AKKOYUNLU MMO Ankara Şube Başkanı
Fikri DÜŞÜNCELİ MMO Bursa Şube Yönetim Kurulu Yedek Üyesi
Taner KAYA MMO Kocaeli Şube Temsilcisi
Mustafa KARAMAN MMO Antalya Şube Başkanı
Hakan SUBAŞI MMO Diyarbakır Şube Sekreter Üyesi
Servet TETİK MMO Denizli Şube Başkan Vekili
Nedim YANIÇ MMO Gaziantep Şube Sekreter Üyesi
R. Erhan KUTLU MMO Eskişehir Şube Sekreter Üyesi
Murat ALPARDA MMO Zonguldak Şube Başkan Vekili
Ümit KARAÇOR MMO Konya Şube Yönetim Kurulu Üyesi
Mustafa SAÇMACI MMO Kayseri Şube Yönetim Kurulu Üyesi
Ertan BAYDAR MMO Trabzon Şube Temsilcisi
Mahmut KURT MMO Samsun Şube Yönetim Kurulu Sayman Üyesi
A. Erdal ARSLAN MMO Edirne Şube Temsilcisi
Murat KAYA MMO İçel Şube Yönetim Kurulu Yedek Üyesi

KONGRE YÜRÜTME KURULU

B. Zafer İLKEN Yürütme Kurulu Başkanı
Nuray BOZOKALFA Yürütme Kurulu Üyesi
Hakan BULGUN Yürütme Kurulu Üyesi
Necdet KAHRAMAN Yürütme Kurulu Üyesi
Dilek KUMLUTAŞ Yürütme Kurulu Üyesi
Ener PELİN Yürütme Kurulu Üyesi
M. Barış ÖZERDEM Yürütme Kurulu Üyesi
Atila ÖZGENALP Yürütme Kurulu Üyesi
Melih YALÇIN Yürütme Kurulu Üyesi

III
KONGRE DANIŞMANLAR KURULU

AKARYILDIZ, Eyüp HİÇSÖNMEZ, Akdeniz
AKDAŞ, Metin IŞIKEL, Korhan
AKKOÇ, Hüseyin İŞBİLEN, İbrahim
AKTÜCCAR, Tarık KADEM, Füsun Doba
ARISOY, Ahmet KAMÇICI, Ümit
ARUN, Nuri KANTAROĞLU, Ömer
ASLAN, Devrim Erinç KARABACAK, Rasim
ATAER, Ö. Ercan KARAKOÇ, Hikmet
ATAKAR, Erdoğan KAVURMACIOĞLU, Levent
ATILGAN, Mehmet KEÇECİLER, Abdullah
AYKEN, Uğur KILIÇ, Abdurrahman
BAYER, C. Selçuk KILIÇARSLAN, İbrahim
BAYGAN, Mustafa KIRATLILAR, Önder
BAYGAN, Teoman KOPAÇ, Mehmet
BAYÜLKEN, Yavuz KORAMAZ, Emin
BECEREN, Kazım KORKMAZ, Kani
BEŞER, Erkut KORUN, Bedi
BİLGE, Düriye KÖKSAL, Yüksel
BİLGE, Mustafa KÖROĞLU, Ramazan
BİLGİN, Abdullah KUDUOĞLU, Ferruh
BOZ, Erdinç KUTLAR, A. İhsan
BÖLÜKBAŞIOĞLU, Sami KÜÇÜKA, Serhan
BULGUN, Ekrem KÜÇÜKÇALI, Rüknettin
BURKUT, Enis KÜÇÜKKARAMIKLI, Ertuğrul
CAN, Ahmet MARO, Osman Sırrı
CAN, İsmail MERTOĞLU, Orhan
CANSEVDİ, Bekir OĞULATA, R. Tuğrul
ÇALLI, Ümit OKUTAN, Celal
ÇİLİNGİROĞLU, Kevork ONUR, H. Şinasi
ÇÖLAŞAN, Fatma ÖNDER, Duran
DAĞSÖZ, Alpin Kemal ÖNEN, İhsan
DEMİREL, Ömer ÖZ, Etem Sait
DOĞAN, Veli ÖZBAKIR, Ethem
DURUK, Ali Metin ÖZBAŞ, Coşkun
EĞRİCAN, A. Nilüfer ÖZGÜR, Cahit
EMRE, Mithat ÖZGÜR, Doğan
ER, Mustafa ÖZKOL, Nuri
ERCAN, M. Selçuk PARMAKSIZOĞLU, Cem
ERDEM, Hami SAVAŞ, Sabri
ERDEM, Hüseyin SUNAÇ, Baycan
EREN, Mesut ŞAHİN, Numan
ERHAN, Mustafa ŞAHİN, Önder
EROĞLU, Vural TOKSOY, Macit
ERTAŞ, Erol TOSUN, Levent
ERTÖZ, Özden TURANLI, İsmail
GARİH, Üzeyir TÜRKYILMAZ, Oğuz
GENCELİ, Osman F. ULUTEPE, LaIe
GİRAY, Serper USKANER, Yusuf A.
GÜLTAY, Kemal UTKUTUĞ, Gönül
GÜRDAL, Ersin ÜLKÜ, Semra
GÜRDALLAR, Meftun ÜNLÜ, Cafer
GÜREL, Serdar ÜZER, Mehmet
GÜRSES, Ali Çetin VURAL, M. Bülent
HELVACI, Ali YAŞA, Erol
HEPERKAN, Hasan YILMAZ, Tuncay

IV
DESTEKLEYEN KURULUŞLAR

ANADOLU ÜNİVERSİTESİ
ASME INTERNATIONAL TÜRKİYE ŞUBESİ
CELAL BAYAR ÜNİVERSİTESİ
ÇUKUROVA ÜNİVERSİTESİ
DOĞAL GAZ CİHAZLARI SANAYİCİLERİ VE İŞ ADAMLARI DERNEĞİ
DOKUZ EYLÜL ÜNİVERSİTESİ
EGE SOĞUTMA SANAYİCİLERİ VE İŞ ADAMLARI DERNEĞİ
EGE ÜNİVERSİTESİ
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
GAZİANTEP ÜNİVERSİTESİ
ISI, SU VE SES İZOLASYONCULARI DERNEĞİ
ISITMA, SOĞUTMA, KLİMA ARAŞTIRMA VE EĞİTİM VAKFI
ISITMA, SOĞUTMA VE KLİMA İMALATÇILARI DERNEĞİ
İSTANBUL TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
İZMİR YÜKSEK TEKNOLOJİ ENSTİTÜSÜ
KARADENİZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
KOCAELİ ÜNİVERSİTESİ
KÜÇÜK VE ORTA ÖLÇEKLİ SANAYİ GELİŞTİRME VE DESTEKLEME İDARESİ BAŞKANLIĞI
PAMUKKALE ÜNİVERSİTESİ
POMPA SANAYİCİLERİ DERNEĞİ
TÜRK ISI BİLİMİ VE TEKNİĞİ DERNEĞİ
TÜRK MÜŞAVİR MÜHENDİSLER VE MİMARLAR BİRLİĞİ
TÜRK TESİSAT MÜHENDİSLERİ DERNEĞİ
TÜRKİYE YANGINDAN KORUNMA VAKFI
UYGULAMALI HAVUZ ENSTİTÜSÜ DERNEĞİ
YILDIZ TEKNİK ÜNİVERSİTESİ
ZONGULDAK KARAELMAS ÜNİVERSİTESİ

V
KONGRE SEKRETERİ

Necmi VARLIK

KONGRE SEKRETERYASI

Elif AYDOĞDU
Mustafa TAŞPINAR
Orhan ÖZCAN
Sungu KÖKSALÖZKAN
Önder SÖZEN
Selin ŞENGÜN

VI
SUNUŞ

Odamız, ülkemizdeki Tesisat Sektörünün hızlı gelişimine paralel olarak, yetişmiş eleman gücüne olan
gereksinimi ve bu eksikliğin tamamlanmasını, bu alandaki çalışmaların yoğunlaştırılmasını sürekli
gündeminde tutmaktadır. Odamız bu gündem doğrultusunda, yeni teknoloji ve uygulamalar ile doğru
ve yeterli bilgiye ulaşmak, bilgi ve deneyimin erişilebilir olmasını sağlamak, birikimin ve bilginin tüm
meslek alanlarımızda olduğu gibi Tesisat Mühendisliği alanında da yaygınlaşmasına katkıda bulunmak
hedefi ile çalışmalarını sürdürmektedir.

Özellikle yapı teknolojisinin gelişimi ve buna bağlı olarak tesisat mühendisliği uzmanlık alanındaki
gelişmeler her geçen gün daha sağlıklı ve konforlu yapıların oluşumunu olanaklı kılmaktadır.
Odamızın oluşturduğu platformlarda tartışılan ve aktarılan bu bilgiler aynı zamanda yapı
teknololojisindeki idari gelişmelerin de tartışılmasını sağlamaktadır. Gelişmiş yapı teknolojisini kullanan
ülkelerde uygulanan yapı standartları, yapı kotları bina yapım kuralları henüz ülkemize bütünüyle
yansımamış olsa bile bu kongrelerde uzman tesisat mühendislerimizce tartışılmakta ve buradan
çıkarılan sonuçlar başta devlet kurumları olmak üzere konuya taraf tüm kurumlara iletilmektedir. Bu
sonuçlar özellikle 17 Ağustos depreminden sonra hızlanan mevcut imar mevzuatının yenilenmesi
çalışmalarına önemli katkılar sağlamakta, yol göstermektedir.

Böylesi bir süreçte Tesisat Mühendisliğinin eğitim ve öğretimlerinin gerçekleştirildiği platformlar olan
kongre, sempozyum, konferans, seminer, kurs çalışmaları da artmıştır.

Makina Mühendisleri Odası olarak “sürekli eğitim” genel ilkemiz çerçevesinde üyelerimizin Meslek
İçi Eğitimlerine düzenlediğimiz etkinliklerle çok yönlü olarak katkıda bulunmaya çalışmaktayız. Bu
etkinliklerimiz içerisinde en önemlilerinden birisi de “Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisidir”.
İlk kez 1993 yılında İzmir’de düzenlenen Kongre ve Sergimiz olumlu tepkiler almıştır. Bunun üzerine iki
yılda bir düzenlenmesi kararlaştırılan Tesisat Mühendisliği Kongresinin ikincisi 1995, üçüncüsü 1997,
dördüncüsü ise 1999 yıllarında Ekim ve Kasım aylarında İzmir’de gerçekleştirilmiş ve büyük başarı
kazanarak gelişimini sürdürmüştür. Bugün bu birikim ve deneyimlerin ardından etkinliğimize yönelik
çalışmalar üçüncü kongrenin hemen ardından başlatılarak Odamızın Şube, İl/İlçe, İşyeri
Temsilciklerine kadar yaygınlaştırılarak ülkemiz geneline taşınmıştır.

V. Ulusal Tesisat Mühendisliği Kongresi ve Sergisi “birlikte üretme” anlayışıyla çok yönlü katılımı
amaç edinen ve bu amaçla ülke genelini kapsayacak modelde oluşturulan Düzenleme Kuruluyla,
Katkıda Bulunan Kurum ve Kuruluşlarıyla, Danışmanlarıyla, Yürütme Kuruluyla sürdürülen uzun erimli
çalışmaların bir ürünüdür.

Tesisat alanında ilgili tüm kurum ve kuruluşların çağrılı olduğu bu kongrenin bu özelliğiyle geçmişte
olduğu gibi bu günde üretken bir platform oluşturacağını düşünmekteyiz. Bunun yanı sıra tüm
katılımcıların bu platformun oluşturulmasına verdikleri katkı ve desteklerini Odamızın yarattığı,
yaratacağı diğer platformlarda da sürdüreceklerine inanıyoruz.

Odamız adına İzmir Şubemiz yürütücülüğünde gerçekleştirilen V. Ulusal Tesisat Mühendisliği
Kongresi ve Sergisi’nin gerçekleşmesini sağlayan Düzenleme Kurulu’na, Yürütme Kurulu’na,
Danışmanlar Kurulu’na, Destekleyen Kurum ve Kuruluşlara, İzmir Şubesi Yönetim Kurulu ve
çalışanlarına, bildiri sunan ve panelist olarak katılan meslektaşlarımıza, uzmanlara ve tüm delegelere
Sergiye katılarak Kongremize önemli destek sağlayan ülkemizde ürün ve hizmet üretiminde bulunan
değerli firmalara teşekkür ediyoruz.

Saygılarımızla

MAKİNA MÜHENDİSLERİ ODASI
YÖNETİM KURULU

3 Ekim 2001 - İZMİR

VII
ÖNSÖZ

teskon 2001’de sunulmak üzere toplam 38 adet bildiri iki paralel salonda sunulacaktır. teskon 2001
süresince Tesisat Mühendisliği’nin sorunlarının ortaya konulduğu değişik platformlar da
oluşturulacaktır. Bu kapsamda “Tesisat Mühendisliğinde Uzmanlık, Sertifikalandırma ve Meslek
İçi Eğitim”, “Yapı Denetim Mevzuatı ve Uygulamada Karşılaşılan Sorunlar“ konularında panellerle
tartışma ortamları yaratılacaktır.

Kongremiz ele alınan konularda, bir başvuru kitabı oluşturma doğrultusunda birikimleri içeren Bildiriler
Kitaplarını Tesisat Mühendisleri’nin kullanımına sunmaktadır. Kongre sonrasında da Bildiri
Kitapları’nın aranılır olması bu amaca ulaşıldığının en somut göstergelerinden biridir.

Kongre bildirileri kongre delegelerine ayrıca CD’de de sunulmuştur. Kongre tanıtım ve bildiri
hazırlama ve bilgi ulaştırma süreçlerinde de internet ortamından yararlanılmıştır.

teskon 2001’de gerçekleştirilecek kursların amacı da yeni bilgi ve teknolojilerin yaygınlaşması
yanında, tesisat mühendislerinin doğru ve tam bilgilerle eğitilmelerini de sağlamaktadır. teskon 99’da
ilk kez düzenlendiğinde kongre delegelerinin yoğun ilgisiyle gerçekleştirilen kursların bu yıl da ilgi
çekeceği kanısındayız.

Ayrıca bu yıl özellikle bölgemiz için önemli alternatif enerji kaynaklarından jeotermal enerji konusunda
düzenlenecek olan “Jeotermal Enerji Doğrudan Isıtma Sistemleri: Temelleri ve Tasarımı” konulu
seminerin de katılımcılara yararlı olacağı inancındayız.

teskon 2001 kapsamındaki bir başka yenilik ise ülkemizde sıkca tartışılan “Türkiye İklim Verileri”
konusunda bir atölye çalışması düzenlenmesidir. İlgili kurumların temsilcilerinin katılımıyla bu konuda
bugüne kadar yapılan çalışmaların toparlanması hedeflenmektedir.

Düzenleme ve Yürütme Kurulu olarak, ülkemizde tesisat mühendisliği alanında çağdaş bilgi ve
teknolojinin kullanılarak gelişmesi perspektifi ile tüm etkinliklere destek veren, öncülük eden Makina
Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu’na, Kongre çalışmalarının özgün bir çalışma ortamında
yapılmasını sağlayan, Kongre Sekretaryasını oluşturarak, hazırlık çalışmalarında her türlü desteği
esirgemeyen Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Yönetim Kurulu’na, Kongre hazırlık
çalışmalarının başlangıcından, sonuçlandırılmasına kadar geçen sürede özverili çalışmalarıyla
kongrenin gerçekleştirilmesinde yoğun emek veren, Kongre Programını oluşturan, Bildiriler Kitabının
elinize ulaşmasında editör olarak da iki yıla yakın bir süre boyunca periyodik toplantılarla görev yapan
Kongre Yürütme Kurulu’na, tüm sekreterlik ve hazırlık hizmetlerini yürüten Kongre Sekretaryası’na,
Makina Mühendisleri Odası İzmir Şubesi Çalışanlarına, özveriyle, gönüllü olarak kongrenin
yürütülmesinde görev alan Tesisat Mühendisi adayları İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Dokuz Eylül
Üniversitesi öğrencilerine, Kongrenin ülke genelinde etkinliğini artırmaya çaba göstererek Kongreyi
Destekleyen Kuruluşlar statüsünde yer alan; Anadolu Üniversitesi, ASME International Türkiye Şubesi,
Celal Bayar Üniversitesi, Çukurova Üniversitesi, Doğal Gaz Cihazları Sanayicileri ve İş Adamları
Derneği, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ege Soğutma Sanayi ve İş Adamları Derneği, Ege Üniversitesi,
Gazi Üniversitesi, Gaziantep Üniversitesi; Isı, Ses ve Su İzolasyoncuları Derneği; Isıtma, Soğutma ve
Klima İmalatçıları Derneği, Isıtma , Soğutma Klima Araştırma ve Eğitim Vakfı, İstanbul Teknik
Üniversitesi, İzmir Yüksek Teknoloji Enstitüsü, Karadeniz Teknik Üniversitesi, Kocaeli Üniversitesi,
Küçük ve Orta Ölçekli Sanayii Geliştirme ve Destekleme İdaresi Başkanlığı, Pamukkale Üniversitesi,
Pompa Sanayicileri Derneği, Türk Isı Bilimi ve Tekniği Derneği, Türk Müşavir Mühendisler ve Mimarlar
Birliği, Türk Tesisat Mühendisleri Derneği, Türkiye Yangından Korunma Vakfı, Uygulamalı Havuz
Enstitüsü , Yıldız Teknik Üniversitesi, Zonguldak Karaelmas Üniversitesine teşekkür ediyoruz.

Ayrıca Kongre oluşumuna görüş ve önerileri ile önemli katkıda bulunan Danışmanlar Kurulu
Üyelerine, sundukları bildirilerle kongreyi olanaklı kılan tüm uzmanlara ve öğretim üyelerine, “Kongre
Delegesi” olma bilincini taşıyan ve bu bilinçle çağdaş bilgi ve teknolojiye ulaşma çabası içinde olan
değerli tesisat mühendislerine, mimar ve teknik elemanlara, sergiye katılan tüm firmalara, sergiye
katılmanın yanı sıra üstlendikleri çok yönlü sponsorluklarla Kongrenin önemli destekleyicileri arasında
yer alan Ayvaz A.Ş., ECA, İzocam, Teba ISK A.Ş., Politeknik Ltd.Şti.’ne Kongrede görev alan tüm kişi
ve kuruluşlara teşekkürlerimizi sunarız.

KONGRE DÜZENLEME - YÜRÜTME KURULU
3 Ekim 2001 - İZMİR

VIII
PROGRAM BİLDİRİLERİ Sayfa No

1. ARISOY, Ahmet.
“Mekanik Tesisatın Sismik Korunması”
TESKON 2001 / TES-01 .................................................................................... 1

2. DAĞSÖZ, Alpin Kemal., BAYRAKTAR, Kemal Gani., ÜNVEREN, Hüseyin H.
”Isı Yalıtımı ve Kalorifer Tesisatı Standartları Üzerine Görüşler”
TESKON 2001 / ENE-02 ..................................................................................25

3. KÜÇÜKÇALI, Rüknettin.
“Isıtma Sistemlerinde Yenilikler”
TESKON 2001 / ENE-03 ................................................................................. 33

4. TİRYAKİ, C. Ziya.
“Radyant Isıtma Sistemlerinin Projelendirilmesi”
TESKON 2001 / ENE-04 ................................................................................. 43

5. ERİŞTİRENOĞLU, H. Cem., SANCAK, Levent., YILMAZ, Server Levent., ÖZGÜÇ, Feridun.
“Konvektör Bataryalarının Kapasitelerinin Teorik ve
Deneysel Olarak İncelenmesi”
TESKON 2001 / ENE-05 ..................................................................................57

6. CAN, Ahmet.
“Yapı Elemanlarının Isıl Aktive Edilmesinin Klima Sürecine Uygulanması”
TESKON 2001 / KLİ-06 ....................................................................................77

7. ESKİN, Nurdil.
“İklimlendirme Sistemlerinin ve İklim Şartlarının Ofis Binaları Enerji İhtiyacı
Üzerindeki Etkisi”
TESKON 2001 / KLİ-07 ....................................................................................87

8. AKDEMİR, Özay., GÜNGÖR, Ali.
“Absorpsiyonlu Soğutma Sistemleri;
Verimlerini Artırmak İçin Geliştirilen Çevrimler”
TESKON 2001 / KLİ-08 ................................................................................... 97

9. KÜÇÜKÇALI, Rüknettin.
“Lejyoner Hastalığına Karşı Mekanik Tesisatta Alınması Gereken Önlemler”
TESKON 2001 / GEN-09............................................................................... 113

10. BULGURCU, Hüseyin.
“Lokal Isı-Enerji Geri Kazanımlı Havalandırma Cihazlarının Tasarımı”
TESKON 2001 / ENE-10 ............................................................................... 139

11. GÜNGÖR, Ali., KURTULUŞ, Esra., AKDEMİR, Özay.
”Endüstriyel Proseslerde Enerji Geri Kazanımında
Isı Pompalarının Kullanımı”
TESKON 2001 / ENE-11 ............................................................................... 151

12. HEPBAŞLI, Arif., GÜNERHAN., Hüseyin., ÜLGEN, Koray.
“Enerji Yönetim Sistemlerinin Altın Anahtarları:
Enerji Denkliği ve Enerji Tasarrufu Etüdü”
TESKON 2001 / ENE-12 ............................................................................... 185

13. KOYUN, Ahmet., PAKKAN, Atakan Devrim.
“Tesisat Projeleri İçin Geliştirilen Bir Algoritma”
TESKON 2001 / TES-13 ............................................................................... 227

14. ÇİLİNGİROĞLU, Kevork.
“HVAC Sisteminde Kullanılan Fanların Gürültü Bölgeleri ve
Fan Seçiminde Gözönüne Alınacak Hususlar”
TESKON 2001 / TES-14 ............................................................................... 239

15. GÖKŞİN, H. Ahmet., STAN Aurel.
”Endüstride Oluşan Duman ve Tozların Kaynağından Emilmesi Teknikleri”
TESKON 2001 / KLİ-15 ................................................................................. 261

16. ÖZ, Etem Sait., MENLİK, Tayfun.
“Güneş Enerjisi İle Isıtılan Yüzme Havuzları”
TESKON 2001 / TES-16 ................................................................................273

IX