Varoluşçuluk - Jean-Paul Sartre

154 Pages·2005·0.72 MB·Turkish

Varoluşçuluk

Jean-Paul Sartre
Gaéton Picon
Laffont Bompiani
P. Naville

Çeviren ve yayıma hazırlayan:
Asım Bezirci
Varoluşçuluk
Jean-Paul Sartre

Özgün Adı: L'existentialisme est un humanisme
L'existentialisme est un humanisme © Éditions Gallimard, 1996
Türkçe yayın hakları Onk Ajans aracılığıyla © Say Yayınları.

Çeviren ve Yayıma Hazırlayan: Asım Bezirci
Yayın Yönetmeni: Aslı Kurtsoy Hısım
Ön Kapak Resmi: Sanat Eleştirmeni, Raoul Hausmann, 1919/20
Arka Kapak Resmi: Jean-Paul Sartre (1970)

Say Yayınları
Ankara Cad. 54 / 12 • TR-34410 Sirkeci-İstanbul
Telefon: [phone] • Faks: (0212) 512 50 80
web: www.sayyayincilik.com
e-posta: [email protected]

Genel Dağıtım: Say Dağıtım Ltd. Şti.
Ankara Cad. 54 / 4 • TR-34410 Sirkeci-İstanbul
Telefon: [phone] • Faks: (0212) 512 50 80
e-posta: [email protected]
online satış: www.saykitap.com

Bu eserin tüm hakları saklıdır. Yayınevinden yazılı izin alınmaksızın kısmen
veya tamamen alıntı yapılamaz, hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve
yayımlanamaz.
VAROLUŞÇULUK
Jean-Paul Sartre
(d. 21 Haziran 1905, Paris – ö. 15 Nisan 1980, Paris)
Yirminci yüzyılın en etkin düşünür ve edebiyatçısı.
Einstein'ın "Özel Görelilik Kuramı"nın yayımlandığı ve
Rusya'da başarısız devrim girişiminin olduğu yıl doğdu. Bir
yıl sonra (1906) babasını kaybetti. 1917'de annesi ikinci kez
evlendi ve La Rochelle'e taşındılar. 1920'de IV. Henri
Lisesi'ne yatılı öğrenci olarak girdi. 1929'da Yüksek
Öğretmen Okulu'ndan mezun oldu. Felsefe doktorası yaptı.
1931-1945 arası La Havre, Laon ve Paris'in taşralarındaki
liselerde felsefe öğretmenliği yaptı. 1939'da askere çağrıldı.
Savaşta Almanlara esir düştü. Daha sonra kaçmayı başararak
direnme hareketinin öncülerinden biri oldu (Bir yıl sonra
serbest bırakıldığı da rivayet edilir). Savaştan sonra
zamanının tümünü yazmaya ve siyasal etkinliğe ayırdı.
1943'te en önemli eserlerinden biri olarak kabul edilen Varlık
ve Hiçlik yayımlandı. 1946'da, hâlâ yayımlanmakta olan
düşün ve yazın dergisi Les Temps Modernes'i çıkarmaya
başladı. 1964'te değer görüldüğü Nobel Edebiyat Ödülü'nü,
"Yazarlar, kurumların kendilerini bir kalıba sokmasına izin
vermemelidir," gerekçesiyle reddetti. Sartre, felsefi ve politik
yazıları için değil, çocukluk anılarını anlattığı Sözcükler (Les
Mots) adlı kitabıyla Nobel'e değer bulunmuştu.
Sartre'a göre modern dönemde üç felsefe vardı: a) Descartes
ve Locke'un felsefesi b) Hegel'e karşı Kant felsefesi c)
Marksizm felsefesi. 1952'de Marksist oldu ve şöyle dedi:
"Marksizm insanı tekrar düşüncenin içine çekti ve
varoluşçuluk, insan neredeyse onu orada aramaya başladı."
Bağımsızlık Savaşı boyunca sağduyulu ve olayları basite
indirgeyen tavırları sağcıları kışkırtmaya yetti.
Sömürgeciliğin devamını savunan gizli askeri örgüt
(Organisation de l'Armée Secrète) tarafından evi iki kez
bombalandı.
Rusların istilasının ardından Simone de Beauvoir'le birlikte
Prag'a giderek Fidel Castro'yla tanıştı.
Sağlığı iyice bozulduğu halde Les Temps Modernes
dergisinde günün olaylarıyla ilgili politik açıklamalarda
bulundu. Otoriteye karşı çıkan tüm sokak gösterilerinde öncü
oldu. Hakkında ceza davası açılmak istendi.
Edebiyatın, yazarın hayattan ayrı düşmesinden ötürü
hastalandığına inanan Sartre, bir anlaşma aracı olarak dilin
iyileştirilmesi gerektiğini savundu. Voltaire gibi o da
ikiyüzlülüğe, özellikle de edebi ikiyüzlülüğe karşı içinde
nefret besledi. Tanrıyı, her türlü kurulu düzeni, aileyi, klasik
anlamıyla edebiyatçıyı, filozofu, dostlukları, toplumun belirli
kesimlerini, kalıplaşmış düşünceleri yadsıdı. Fransız
demokrasisinin ancak Ulusal Kurtuluş Cephesi'nin (Front de
Libération Nationale) doğrudan desteklenmesiyle
kurtulabileceğine inandı.
Başlıca yapıtları şunlardır:
Bulantı (La Nausée, 1938), Duvar (Le Mur, 1939), Sinekler
(Les Mouches, 1943), Gizli Oturum (Huis Clos, 1944), Akıl
Çağı (L'Age de Raison, 1945), Varoluşçuluk Bir İnsancılıktır
(L'Existentialisme est un Humanisme, 1946), Mezarsız Ölüler
(Morts sans Sépulture, 1946), İş İşten Geçti (Les Jeux sont
Faits, 1947), Diyalektik Aklın Eleştirisi (Critique de la Raison
Dialectique, 1960), Altona Mahpusları (Les Séquestrés
d'Altona, 1960)