Tanrının Gözdesi Yok - Erich Maria Remarque

398 Pages·1996·1.34 MB·Turkish

by  Erich Maria Remarque

ÇAĞDAŞ DÜNYA YAZARLARI
ISBN 975-510-429-1
® 1961 by the Estate of the late Paulette Remarque /
Kesim Telif Hakları Ajansı / Can Yayınları Ltd. Şti. (1995)
Bu kitap, İstanbul’da Can Yayınları’nda dizildi,
Özal Basımevinde basıldı. (1997)
E Kitap : MERİTOKRASİ - 2015 - Y.S.
Erich Maria Remarque
TANRININ GÖZDESİ YOK
ROMAN
Almanca aslından çeviren
AYŞE SELEN
CAN YAYINLARI LTD. ŞTİ.
Hayriye Caddesi No. 2, 80060 Galasataray, İstanbul
Telefon: [phone] 59 88-252 59 89 Fax: 252 72
33
Özgün adı
Der Himmel kennt keine Günstlinge
Erich Maria Remarque (asıl adı Erich Paul Remark) 1878-
1970 yılları arasında yaşadı; dünyaca ünlü bir yazar olmadan
önce çeşitli işlerde çalıştı. 1929 yılında ‘Batı Cephesinde Yeni
Bir Şey Yok' adlı romanı yayımlandı ve Birinci Dünya
Savaşının acımasızlığını bütün çıplaklığıyla gözler önüne
seren bu roman büyük yankı uyandırdı. 1933 yılında
Almanya’da kitapları yakıldı. 1938 yılında Alman
vatandaşlığından çıkarıldı. Remarque 1939 yılında New
York’a gitti ve 1947 yılında Amerika Birleşik Devletleri
vatandaşı oldu. Çoğunlukla trajik bir hava taşıyan yapıtlarında
gerilim dolu olayları başarıyla betimlemiştir.
Remarque'Dönüş Yolu ve Yaşamak Zamanı ve Ölmek Zamanı
adlı kitapları da Can Yayınları arasında çıkacaktır.
1
Clerfayt arabasını bir benzin istasyonunda durdurdu, kornaya
bastı; istasyonun önündeki kar temizlenmişti. Kargalar telefon
direklerinin çevresinde çirkin sesler çıkarıyorlardı, arka
taraftaki küçük atölyeden çekiç sesleri geliyordu. Ses kesildi,
on altı yaşlarında bir çocuk dışarı çıktı, kırmızı bir kazak
giymişti, metal çerçeveli gözlüğü vardı.
Clerfayt, "Depoyu doldur, " dedi ve arabadan indi.
"Süper mi? "
"Evet. Buralarda yiyecek bir şeyler bulabilir miyim? " Çocuk
parmağıyla yolun karşısını gösterdi.
"Karşıda bir lokanta var. Günün yemeği Bern Tabağıydı.
Zincir takayım mı? "
"Neden? "
"Yolun yukarısı buradan daha buzlu. "
"Bütün geçit öyle mi? "
"Geçitten geçemezsiniz. Dün yine kapandı. Böyle altı alçak
bir spor arabayla oradan geçemezsiniz. "
"Öyle mi? " dedi Clerfayt. "Beni meraklandırıyorsun. "
"Siz de beni, " diye yanıt verdi çocuk.
Lokanta havasızdı, içeriye eski bira ve uzun süren kış
mevsiminin kokusu sinmişti. Clerfayt tütsülenmiş sığır
eti, ekmek, peynir ve bir şişe Aigle ısmarladı. Garson kıza
yemeğini terasa getirmesini söyledi. Dışarıda hava çok
soğuktu. Gökyüzü kızıl-mavi renkteydi.
Çocuk "Külüstürü yıkayayım mı? " diye seslendi karşıdan.
"Epey kirlenmiş. " "Hayır. Kelebek camını temizle o kadar. "
Gerçekten de araba uzun zamandır yıkanmamıştı. Aix’i
geçtikten sonra başlayan sağanak St. Raphaël kumsalının
kırmızı tozunu radyatör kapağıyla çamurluklarda batik
desenlerine dönüştürmüştü; Fransa’dan geçerken yollardaki
su birikintilerinden sıçrayan çamurla solladığı sayısız
kamyonun arka lastiklerinden bulaşan pislik de
bütün bunların üstüne tüy dikmişti. Ne diye buraya geldim
ki? diye düşündü Clerfayt. Kayak mevsimi bitmek
üzereydi. Ya merhamet? Merhamet iyi bir yol arkadaşı
değildi; yola çıkmak içinse bundan daha kötü bir neden
olamazdı. Niye Münih’e gitmiyorum? Ya da Milano’ya? Ama
Münih’te ne işim var? Ya da Milano’da? Ya da herhangi
başka bir yerde? Yorgunum, diye düşündü. Yaşananlardan ve
ayrılıklardan yorgun düşmüştü. Yoksa yalnızca karar
vermekten mi yorgunum? Ama karar vermem gereken ne var
ki? Şarabını bitirdi, lokantaya girdi.
Garson kız tezgâhın arkasında bardak yıkıyordu. Kızın
başının üstünde asılı duran doldurulmuş bir dağ keçisi kafası,
donuk gözlerini karşı duvardaki Zürih Birası reklamına
dikmişti. Clerfayt cebinden deri kaplı yassı bir şişe çıkardı.
"Buna konyak doldurur musunuz? ”
"Courvoisier mi, Rémy-Martin mi, Martell mi? ”
"Martell. ”
Garson kız konyağı bardak bardak ölçmeye başladı. İçeri bir
kedi girdi, Clerfayt’ın bacaklarına sürtündü. Clerfayt iki paket
sigarayla bir kutu kibrit aldı, hesabı ödedi.
Kırmızı kazaklı çocuk hız göstergesini kastederek ’’Kilometre
mi? ” diye sordu.
"Hayır, mil. ” Çocuk bir ıslık çaldı. ’’Alpler’de ne işiniz var?
Böyle bir arabayla otoyolda olmalıydınız. "
Clerfayt çocuğa baktı. Parlayan gözlük camları, şiş bir burun,
çilli bir yüz, yelken kulaklar; çocukluğun hüznü yerini
yeniyetmeliğin getirdiği kusurlara bırakmıştı. "İnsan her
zaman doğru olanı yapmaz evlat, ” dedi Clerfayt.
"Hem de yaptığının yanlış olduğunu bile bile. Yaşamın
çekiciliği de burada. Çaktın mı? "
Çocuk, "Hayır, " dedi ve burnunu çekti. "Ama geçit boyunca
imdat telefonları var. Yolda kalırsanız bizi aramanız yeterli.
Gelir sizi alırız. İşte numara. "
"Boynunda şnaps şişesi taşıyan St. Bernhard köpekleriniz yok
mu artık? "
"Yok. Şnaps çok pahalı, köpekler de fazla kurnazlaştı. Şnapsı
kendileri içiyorlar. Onların yerine şimdi öküzlerimiz var.
Araba çeken sağlıklı öküzler. "
Clerfayt ona dik dik baktı; çocuğun gözlük camları
parlıyordu. Sonunda "Bugün başımda bir sen eksiktin, " dedi.
"Bin iki yüz metre yükseklikte açıkgöz bir Alpli! Yoksa
soyadın Pestalozzi ya da Lavater falan mı? "
"Hayır. Göring. "
"Ne? "
"Göring. " Çocuk sırıttı, ön dişlerinden biri eksikti.
"Adım Hubert. "
"Şeyle bir akrabalığınız var mı? "
"Hayır, " diye sözünü kesti Hubert. "Biz Basel’li Göring’leriz.
Ötekilerle bir akrabalığımız olsaydı, benzincide çalışıyor
olmazdım. Dolgun bir emekli maaşımız olurdu. "
Clerfayt bir an sustu. Sonra "Tuhaf bir gün, " dedi. "İnsanın
başına beklenmedik şeyler geliyor. Bundan sonraki
yaşamında her şey gönlünce olsun, evlat. "
"Araba yarışçısısınız öyle değil mi? "
"Nereden anladın? "
Hubert Göring radyatör kapağının altındaki pislikle kaplanmış
rakamı gösterdi.
"Demek aynı zamanda dedektiflik de yapıyorsun! " Clerfayt
arabaya bindi. "İnsanlığı yeni bir felaketten korumak için
belki de seni bir an önce bir yere kapatmak gerekiyor.
Başbakan olursan, iş işten geçer. "
Motoru çalıştırdı. "Para vermeyi unuttunuz, " dedi Hubert.
"Kırk iki frankçık. "
Clerfayt parayı verdi. "Frankçık ha! Bak şimdi içim rahat etti
Hubert. Paradan sevgiyle söz edilen bir ülkede, diktatörlük
asla söz konusu olamaz. "
Bir saat sonra araba yolda kaldı. Yamaçtaki birkaç kar
bariyeri kırılmış, kar yolu kapatmıştı. Clerfayt gerisin geriye
gidebilirdi; ama Hubert Göring’in ölü balık bakışlarıyla bu
kadar kısa bir zaman sonra yine karşılaşmak istemiyordu.
Ayrıca geri dönmekten hoşlanmazdı. Arabasında sabırla
oturdu, sigara ve konyak içti, kargaların sesini dinledi ve
Tanrıyı bekledi.
Tanrı bir süre sonra küçük bir kar temizleme makinesi
biçiminde gözüktü. Clerfayt kalan konyağını sürücüyle
paylaştı. Sonra adam öne geçti, karı kaldırıp yan tarafa
atmaya başladı. Sanki devrilmiş büyük beyaz bir ağacı
kesiyordu; güneş ışığı altında gökkuşağının bütün
renklerine bürünen kar taneleri pırıl pırıl parlıyordu.
İki yüz metre sonra yol yine açıldı. Kar temizleme makinesi
kenara çekildi, Clerfayt’ın arabası yanından geçti gitti. Sürücü
ardından el salladı. O da, aynı Hubert gibi, kırmızı kazak
giymiş,, gözlük takmıştı. Bu nedenle de Clerfayt onunla kar
ve şnaps dışında bir şey konuşmamaya özen göstermişti; bir
günde iki Göring’e dayanacak gücü yoktu.
Hubert yalan söylemişti, geçidin yukarısı kapalı değildi.
Araba hızla yokuş yukarı çıktı, birdenbire aşağıda vadide,
akşamın mavi, yumuşak alacasında beyaz damları, kilisenin
eğri kulesi, buz pateni sahaları ve birkaç oteliyle oyuncak gibi
bir köy çıktı Clerfayt’ın karşısına; evlerde yakılan ilk ışıklar
seçiliyordu. Arabayı bir an için durdurdu, aşağı baktı. Sonra
arabayı dönemeçlerden aşağı yavaş yavaş sürdü. Köydeki bir
sanatoryumda yardımcı pilotu Hollmann kalıyordu, bir yıl
önce hastalanmıştı. Doktor verem tanısı koymuş, Hollmann
ise buna gülüp geçmişti; antibiyotiklerin ve mucize yaratan
bitkilerin bulunduğu bir çağda böyle bir şey olamazdı, olsa
bile insan bir avuç ilaç içer, bir dizi iğne olur iyileşirdi. Ama
mucize ilaçlar insanların sandıkları kadar etkili ve kusursuz
değildi, özellikle savaş sırasında büyümüş ve kötü beslenmiş
insanlara bir yararı dokunmuyordu. İtalya’daki Bin Mil