Oltadaki Balık Türkiye - M. Emin Değer

443 Pages·2010·1.51 MB·Turkish

by  M. Emin Değer

«OLTADAKİ BALIK TÜRKİYE»
"Biz askeri paktlarımızı kurmayı ve sağlamlaştırmayı hedef
alan tedbirlere devam etmeliyiz... Büyük ölçüde politik ve
askeri nüfuz garantileyecek genişlikte bir ekonomik yayılma
planını Asya, Afrika ve diğer az gelişmiş bölgelerde
uygulamak zorundayız... -Yardımda- birinci gruba, bizimle
dost olan ve bize uzun süreli askeri paktlarla bağlanmış
olan ülkeler girer. Bu ülkelere yapılacak yardımlar ve açılacak
krediler öncelikle askeri nitelikte olmalıdır. OLTAYA
YAKALANMIŞ BALIĞIN YEME İHTİYACI YOKTUR. Bu
noktada Dışişleri Bakanlığı ile aynı fikirdeyim, genişletilmiş
iktisadi yardım, -örneğin TÜRKİYE'YE- bazı hallerde
düşünülenin tersi sonuçlar verebilir. Yani BAĞIMSIZLIK
eğilimini artırıp, mevcut askeri paktları zayıflatabilir. Bu tip
ülkelere -TÜRKİYE gibi - doğrudan doğruya iktisadi
yardım da yapılabilir, ama bu bize uygun ve bağlı
hükümetleri iktidarda tutacak ve bize düşman muhalifleri
zararsız bırakacak biçim ve miktarda olmalıdır.
Bunlarla bağlantılı olarak özel sermaye yatırımlarım da
ayarlamak gereklidir. Hükümet, özel sermaye yatırımlarını
cesaretlendirmeli ve onlardan akıllıca
yararlanmasını bilmelidir. Bu yatırımlar yardımıyla birçok
politik amaca ulaşılabilir.
Bu tip özel sermaye yatırımları zamanla bütün gayrı meşru
muhalefeti ve politikamıza karşı mukavemeti ortadan
kaldırabilmen veya nötralize edebilmelidir.
Ayrıca bizi desteklemekte kararsız ve sallantılı olan bütün
şahsi teşebbüs ve menfaat çevrelerini etkilemelidir.
Aynı zamanda ABD ile işbirliğine hazır yerli işadamlarına
yardımı artırmalı ve böylece bu işadamlarının, İLGİLİ
ÜLKENİN EKONOMİSİNDE kilit noktalarını ele
geçirmeleri, buna dayanarak politik etkilerinin artması
sağlanmalıdır."
Nelson A. ROCKEFELLER’İN
Başkan Eisenhower’a yazdığı mektup'tan
DAVET*'*1
Dört nala gelip uzak asya'dan Akdeniz'e bir kısrak başı gibi
uzanan bu memleket bizim!
Bilekler kan içinde
Dişler kenetli, ayaklar çıplak
ve ipek bir halıya benzeyen toprak,
bu cehennem, bu cennet bizim
Kapansın el kapılan
bir daha açılmasın
Yok edin insanın insana kulluğunu
Bu davet bizim
Yaşamak bir ağaç gibi tek ve hür Ve bir orman gibi
kardeşçesine bu hasret bizim.
Nâzım Hikmet ŞEHİTLER***
Şehitler, Kuvvayı Milliye şehitleri, mezardan çıkmanın
vaktidir!
Şehitler, Kuvvayı Milliye şehitleri Sakarya'da, İnönü’nde,
Afyon'dakiler Dumlupınar'dakiler de elbet ve de Aydın'da,
Antep'te vurulup düşenler, siz toprak altında ulu
köklerimizsiniz yatarsınız al kanlar içinde.
Şehitler, Kuvvayı Milliye şehitleri, siz toprak altında derin
uykudayken düşmanı çağırdılar, satıldık, uyanın!
Biz toprak üstünde derin uykulardayız, kalkıp uyandırın
bizi, uyandırın bizi!
Şehitler, Kuvvayı Milliye şehitleri, mezardan çıkmanın
vaktidir!
Nâzım Hikmet 1959
* (*) Kuvvayı Milliye Destanı'ndan
* (**) Nâzım Hikmet, Bütün Eserleri-Şiirleri, cilt 2,
s.242, -Sofya Baskısı- 1967.
GİRİŞ
"Çekiç güç köklü bir çıban gibi!.. Çıbanın başını keskin bir
bıçakla kesebilirsiniz, ama kökünü çıkaramazsınız.
Çıkarmaya kalktığınızda nelerle karşılaşacağınız bilinmez!"1 2
22 Ocak 1993 günü TV-1'de haberleri izlerken işittiğim bu
sözleri, Türkiye Cumhuriyeti'nin Başbakanı söylüyordu. Önce
bir şaşkınlık geçirdim. Acaba, gerçek miydi? Evet gerçekti ve
DYP Meclis Grubu'nda Demirel, düşünceli ama kararlı bir
yüzle konuşuyordu. Hemen Demirel'in birkaç gün önce, 18
Ocak günü ABD, İngiliz ve Fransız Büyükelçilerinin olağan
Dışı ziyaretlerinde, Çekiç Güç'ün faaliyetleri ile ilgili
toplantı çıkışındaki yüz ifadesini anımsadım. Deyim
yerindeyse, zıpkın yemiş gibiydi. Ve hırslıydı... Soruları
yanıtlarken söyledikleri, geçmişte yapılan bir yanlışa işaret
ediyordu.
O toplantıda neler konuşuldu bilinmiyor, ama apar topar
gelen büyükelçilerin, Türkiye'nin egemenlik haklarını incitici
sözler söyledikleri düşünülebilir. Konu, İncirlik Üssü'nün,
bizim iznimiz dışında kullanılmasının yarattığı tepki
olmalıydı.
Son birkaç ay içinde ve özellikle son günlerde, Çekiç Güç
sözleşmelere aykırı olarak, Türkiye'nin bilgisi Dışındaki
uçuşlarla kamuoyunun ilgi odağı oluyordu. 3 4 Demirel, o
gün Genelkurmay Başkanıyla da konuştu. İncirlik Üssü'nün
Türkiye'nin iradesi ve bilgisi Dışında kullanılması da ilk kez
olmuyordu. 1958'de Lübnan olayları sırasında, ABD
Deniz Piyadeleri'nin İncirlik üzerinden Lübnan'a aktarılması,
zamanın muhalefeti CHP'nin lideri İsmet Paşa tarafından
eleştirilmişti. Türkiye kamuoyu, Birinci Dünya Savaşı'na
istemimiz dışında girmemize ve Sevr'e kadar uzanan olaylara,
Göben ve Breslaw adlı iki Alman kruvazörünün, bayrağımızı
asıp Karadeniz'e açılarak Sivastopol'ü bombalamasının
neden olduğunu bilmektedir. Türk kamuoyu işte bu bilinç
içinde ve kendi topraklarından başka ülkelere yapılan saldırıyı
ulusal istence karşı saygısızlık saydığı, hoş görmediği için, bu
gibi konularda çok duyarlıdır. Daha sonra U-2 casus uçakları
olayı, Körfez Savaşı sırasında da ABD uçaklarının İncirlik
Üssü'nü kullanmaları gibi olaylara karşı, kamuoyundaki aşırı
duyarlık, doğal olarak siyasal iktidarları güç durumda
bırakmıştır.
Hemen Demirel'in, büyükelçilerle yapılan toplantıdan
çıkıştaki sözlerini anımsadım.
"Çekiç Güç korkuluk değil ya! Oraya getirildiğine göre,
geliş amacına uygun çalışacaktır, ne yapacağını biliyorsunuz
demektir. Buna baştan izin vermişsiniz! Biz izin vermezdik."
[*] Bu sözler, elbet bir yandan da ANAP Genel Başkanı
Mesut Yılmaz'a yanıttı.
Ve anlamı şu olmalıydı. Çekiç Güç'ün ABD'li komutanı, ne
kural, ne de Türk hükümetini dinliyor... İşte Demirel'in
bardağını taşıran bu olmalı. Kürsüdeki Demirel, bu sözleri
bilinçle ve kararlılık içinde söylediğini anlatmak için olsa
gerek, sözlerinin altını çizercesine konuşmasını şöyle
sürdürdü:
"...Demirel, Çekiç Güç'e çıban dedi, diyeceksiniz..." TV'de
gerisi gelmedi bu sözlerin. Önce düşündüm ki, Demirel, her
zamanki konuşma biçemi ile, "Demirel, Çekiç Güç'e
çıban dedi diyeceksiniz, bakın bunu yanlış anlamayın..." diye
sürdürür ve enfes bir Aristo mantığı ile sözlerinin etkisini bir
başka yöne çevirebilirdi. Bekledim, gerisi gelmedi...
Daha doğrusu TV'deki bölüm burada kesildi!.. Basından
izlediğimde öğrendim ki, Demirel, "Evet Çekiç Güç, çıban
başıdır" diye yinelemiş! [3][**]
DÖNÜM NOKTASI MI?
Acaba Demirel, bu olayı örnekleyerek, Türk-ABD
ilişkilerinde bir dönüm noktası olacak mesaj mı vermişti?
Çünkü, Çekiç Güç'ü, yalnız şu kadar personel ve uçak,
helikopter olarak görmek ve onun devinimlerini önlemek
sorunu çözmez. Çünkü, gerçekte Çekiç Güç, Türkiye'deki
ABD varlığının çıban başıdır. Aslolan o çıbanı kurutmaktır.
Türkiye eğer, değişen dünya koşullarını da değerlendirerek
Türk-ABD ilişkilerini baştan ele alabilirse, düze çıkışın yollan
bulunabilir!..
Demirel'in, Karadeniz İşbirliği Toplantısı'nda söyledikleri
daha da ilginçtir:
"Ülkeler" diyor Demirel, "tek başlarına kavgasını
veremedikleri bir dünyaya karşı güçlerini birleştirerek
mücadeleye yönelmelidirler." 5 6 7
Bu sözler, yeni bir döneme açılır mı bilemiyorum? 1964
yılının benzer bir olayını anımsadım. 22-23 Aralık 1963'te
Rumların, EOKA destekli girişimleriyle başlayan,
Kıbrıs Türklerine yönelik soykırım saldırıları, zaman zaman
sürüyor ve ABD'nin oyalayıcı arabuluculukları da sonuç
vermiyordu. İsmet İnönü başbakandı ve soruna çözüm
arayan Londra Konferansı sonuçsuz kalmıştı. Türkiye,
1964'ün Haziran ayı başlarında Kıbrıs'a çıkmaya karar verdi.
Metin Toker, "Demokrasimizin İsmet Paşalı Yılları"nda der
ki: "Benim bildiğim kadarı, biz Kıbrıs'a çıkmaya ciddi olarak
ilk defa 1964 yazında azmettik. O teşebbüsümüz de,
Johnson’un ünlü mektubuyla durdurulmuştu... Türkiye'de
yıllarca hissedilecek Amerikan aleyhtarlığının duygusal
temeli budur."8
Toker'in, Türkiye'deki Amerikan karşıtlığına koyduğu tanı,
ABD'ye bir tür arka çıkmak mı bilemiyorum?
Toker'in, son değerlendirmesine katılmak için, ABD'nin
emperyalist emellerini bilmemek, dünyanın öteki
ülkelerindeki ve bizdeki oyunlarını gözardı etmek gerekir.
Oysa Toker, bu kanısını yazdıktan 15 sayfa sonra şöyle
diyecektir:
"...Kısa zamanda anlaşıldı ki, Johnson da, İsmet Paşa'ya
teşhis koymuştu. Bu teşhisin gereği, Amerika'nın Türkiye'de
İsmet Paşa'nın yerini alacak bir başbakan aramaya
başlaması oldu. "...General Porter diye bir Amerikalı general
geldi. General Ankara'ya bizzat Başkan Johnson tarafından
gönderilmişti. Görevi, İsmet Paşa'nın 'hayır' dediği birtakım
teklifleri, Türkiye adına kabul edebilecek bir başbakan
aramaktı... General Porter'in gelişi günlerinde
ClA ajanları da Türkiye'de bir anket yapıyorlardı..." 9
Toker'e göre aranan, ABD'ye "evet" diyecek bir adaydı!
Başbakan adayı!
Toker, aile ilişkileriyle birlikte, 1950'lerden sonra
deneyimli ve başarılı bir gazeteci olarak olayların iç yüzünü
çok iyi bilmesi gereken biridir. Bilir de...
Türkiye'de ABD karşıtı görüşlerin duygusal temele
dayanmadığını da bilir elbet!
Kaldı ki, İnönü gibi bir ulusal kahramanın düşürülmesi ve
yerine ABD'ye 'evet' diyecek bir başbakan adayının, ClA
ajanlarınca aranması olayına karşı olmak, duygusallık diye
mi nitelenmeliydi? Yine İnönü, o tarihlerde açıklanmayan
ama, açıklandığında toplumun genel tepkisini çeken
Johnson’un, o ulusal benliğimizi yaralayan mektubunu hemen
(mektup kamuoyuna açıklanmadan) Time Dergisi'ndeki bir
demeci ile yanıtlamıştı.
"ABD'nin sorumluluğuna inanıyordum, bunun cezasını
çekiyorum demektir... Batı ittifakı yıkılır, yeni bir dünya
kurulur, Türkiye bu dünyada yerini bulur." 10
Bu sözler de mi duygusallık taşıyordu? İsmet Paşa ve
duygusallık, öyle mi?..
Türkiye, ABD'nin gerçek yüzünü o zaman görmüştü.
Görmüştü ve Türkiye'deki Amerika artık kamuoyunda
tartışılmaya başlanmıştı... ABD işte buna izin vermezdi.
General Porter ve ClA'nin öteki ajanları aradıklarını buldular.
Bu, Süleyman Demirel'di. 1965'lerden bu yana, Türkiye'nin
kaderi teslim edilmiş olan Demirel'i bulmuştu General
Porter...
Ve işte 22 Ocak 1993 akşamı, Çekiç Güç'e, "Çıban Başı"
diyen de bu Demirel'di. Demirel'in ABD'nin buna benzer
başka davranışlarına geçmişte de tepki gösterdiğini sonradan
öğrendik. Ve her tepkisinde de cezalandırıldığını... 12 Mart'lar
ve 12 Eylül'ler de... Demirel, işte bu deneylerden geçtiği için
büyükelçilerle konuşmasından sonra söylüyordu bu sözleri.
Geç de olsa, gerçekleri ancak halka anlatarak, halkla birlikte
umar aranacağının bilinciyle... Biz en azından böyle
yorumlamak istiyoruz. Bu yorumu haklı çıkaracak
olaylar vardır. Türkiye'nin Ortadoğu politikasında, Arap'larla
ilişkilerin sıcaklaştırılması, O'nun zamanında atılan adımlarla
başlatılmıştır. U-2 casus uçaklarına karşı çıkması, haşhaş
ekimi konusundaki tutumu, koşullar gerektirdiğinde ABD'nin
çıkarlarına karşı gelebileceği izlenimi yaratmıştır. 12 Mart ve
12 Eylül'lerdeki düşürülmesinde bu tutumlarının payı
olduğu kuşkusuzdur. Demirel, öyle anlaşılıyor ki, Türkiye için
büyük sakıncalar doğuracak konularda, ABD'nin etkilerini
geçiştirmeyi yeğleyen bir tutum izlemiştir. Prof. Dr. İdris
Küçükömer, 15 Şubat 1970 tarihli Milliyet Gazetesindeki bir
yazısında der ki: «Demirel, kendine özgü deneyleriyle yeni
bir denge kurmaya çalıştığında, emperyalizmin bazı
sahalardaki oyunlarıyla uyuşmaz bir pratiğe girmiştir. Şimdi
Demirel'in ayağının altındaki toprak kaymaktadır.»
ABD oyunun, ancak kendi koyduğu kurallara göre
oynanmasını ister. Kural Dışına çıkan oyundan atılır. Demirel
iki kez atılmıştır oyundan.
Başka olaylar da var, Türkiye-ABD ilişkileri tarihinde.
1974 Kıbrıs Barış Harekatı sonunda ambargo ile
cezalandırıldık. Ama halkımız o tarihlerde, ABD varlığını her
noktada tartışıyordu. 12 Mart Muhtırası'nın imzacılarından
Org. Tağmaç'ın deyimi ile; "Sosyal gelişme, ekonomik
gelişmeyi geçmişti." Ve halk ABD yanlılarını satılmış,
kendine yabancı kişiler olarak görüyordu.
Ama nedendir bilinmez, toplumsal tartışmalar, toplumsal
tepkiye dönüştü ve toplum öteden beri içinde çırpındığı sağ-
sol ayırımcılığına eklenen alevi-sünni