herbert verreth

112 Pages·2011·1.81 MB·Dutch

by  Herbert Verreth

HERBERT VERRETH

DE OUDHEID IN FILM. FILMOGRAFIE

LEUVEN
22.01.2011
Opgedragen aan mijn collega
Chris De Brabanter

Het manuscript van de eerste uitgave is voltooid op 13 oktober 1995.
Eerste oplage (50 ex.): 15 december 1995
Tweede oplage (met correcties, maar geen aanvullingen) (50 ex.): 16 februari 1996
Derde oplage (50 ex.): 5 december 1996
Vierde oplage (50 ex.): 10 augustus 1999
Vijfde oplage (50 ex.): 30 november 1999

Tweede uitgave met de filmografie alleen (te downloaden op Internet):
Eerste versie: 10 september 2003
Tweede versie: 24 september 2007
Derde versie: 8 september 2008
Vierde versie: 22 januari 2011

ISBN: 90-9009093-2
D/1995/Herbert Verreth, uitgever

Voor verdere suggesties, opmerkingen, aanvullingen, vragen, ...:

Verreth Herbert
K.U.Leuven - Faculteit Letteren privé:
Blijde-Inkomststraat 21 (06.34 - postbus 03316) Boulevardstraat 12
B-3000 Leuven B-3010 Kessel-Lo
0032 - 016/32.49.29 0032- 016/22.07.40
fax: 0032 - 016/32.49.09
E-mail: [email protected]

2 — —
Inhoudstafel

1. Inleiding 4
2. Films over meerdere perioden. Filmografie 21
3. De prehistorische mens. Filmografie 23
4. De oosterse wereld. Filmografie 25
5. De Griekse wereld. Filmografie 44
6. De Romeinse wereld. Filmografie 69
7. Een onduidelijk historisch kader. Filmografie 106
8. Verwijzingen naar de oudheid 112

— — 3
1. Inleiding

In de brochure 'De oudheid in film' heb ik in 1995 een 1061 films verzameld die een
directe band hebben met de oudheid. In 2003 telde mijn filmografie al 1732 titels en
ondertussen is dit aantal opgelopen tot niet minder dan 2412 films, terwijl de lijst zeker nog
niet exhaustief is. De verklaring van deze stijging heeft niet zozeer te maken met het feit dat
er de laatste jaren zovele nieuwe films zijn uitgebracht, dan wel met de stijgende
belangstelling die het onderwerp 'de oudheid in film' de laatste twee decennia kon genieten.
Steeds meer artikels en boeken verschijnen met nuttige filmografieën en overzichten, terwijl
ook de films van vóór 1930 - die 33 % van mijn bestand uitmaken - steeds meer aandacht
krijgen in de wetenschappelijke literatuur. Vooral de Internet Movie Database
(http://www.imdb.com/) is een onuitputtelijke bron van informatie, die nog maar gedeeltelijk
verwerkt is in mijn eigen bestand.
Regelmatig kreeg ik de vraag of er een tweede uitgave van mijn brochure zou
verschijnen, maar jammer genoeg ontbreekt mij vooralsnog de tijd om de volledige brochure
te herschrijven. Niet alleen dienen immers de 1400 nieuwe films verwerkt, maar voor heel
wat films heb ik ondertussen nieuwe informatie over de inhoud, of is de oorspronkelijke titel
achterhaald, terwijl een aantal 'ghost titles' zijn geëlimineerd of geïdentificeerd met andere
films. Ik kan voorlopig dan ook alleen mijn meest recente filmografie over de prehistorie, de
oosterse, de Griekse en de Romeinse wereld aanbieden. In 1995 was hoofdstuk 8 over de
terloopse verwijzingen naar de oudheid in allerhande films eerder een korte kennismaking
met het fenomeen, maar ondertussen bezit mijn databank zoveel gegevens van deze aard uit
niet minder dan 2973 verschillende films, dat ze elders een aparte behandeling verdienen.
Hoofdstuk 9 bevatte een overzicht van de documentaires die op video voorhanden waren in
de twee videotheken van de faculteit Letteren van de K.U.Leuven, maar vermits het medium
video ondertussen achterhaald is, schrap ik dit overzicht; mijn lijst van 647 documentaires is
beschikbaar op aanvraag.
De filmografie is alfabetisch geschikt en bevat voor elke film - indien gekend - de
oorspronkelijke titel; eventuele alternatieve of vertaalde titels (tussen rechte haakjes); de
datum van de eerste vertoning; het land van herkomst; kleur (zonder aanduiding) of zwart-
wit ('BW'); de lengte in minuten; een beoordeling (sc. het aantal sterren gegeven in de
Speelfilmencyclopedie, 1995, dus alleen voor de oudere films; films die ik recent gezien heb,
krijgen mijn persoonlijke beoordeling); de soort film (bv. televisiefilm of -reeks, theater- of
opera-registratie, tekenfilm, musical); de naam van de regisseur ('Dir.:'); de naam van de
producent ('Prod.:'); een selectie uit de acteurs ('Act.:'); het boek, de strip, het toneelstuk, de
musical, de opera of de film waarop een film gebaseerd is ('Adaptation of'); en
bibliografische verwijzingen naar gepubliceerde foto's ('Ill.:'). Om de lijst internationaal
bruikbaar te maken zijn de gegevens in het Engels gesteld.

Enkele interessante film-websites

'The Internet Movie Database' (http://www.imdb.com/)
'The Internet Movie Script Database' (http://www.imsdb.com/)
'Peplum. Images de l'antiquité. Cinéma et BD' (http://www.peplums.info/)
'The Ancient Egypt film site' (http://www.ancientegyptfilmsite.nl/)
1. INLEIDING
'Internet Ancient history sourcebook. Ancient history in the movies'
(http://www.fordham.edu/halsall/ancient/asbookmovies.html)
Ook de internet-encyclopedie 'Wikipedia' bevat meer en meer beschrijvingen van individuele
films, met de links soms gegroepeerd op handige webpagina's zoals
http://en.wikipedia.org/wiki/Sword_and_sandal en
http://en.wikipedia.org/wiki/Category:Films_based_on_Greco-Roman_mythology
Op 'Movies found online' (http://www.moviesfoundonline.com/index.php) zijn heel wat
(oudere) films gratis online te bekijken.

Bibliografie
Deze bibliografische lijst bevat een selectie van boeken en artikels die specifiek de oudheid
in film behandelen of waarin afbeeldingen van films rond de oudheid zijn opgenomen.

AKNIN, 1998a = Aknin, Laurent, "Divine Cléopâtre", in Aziza, Claude (ed.), Le péplum.
L'antiquité au cinéma (CinémAction, 89), Condé-sur-Noireau, 1998, p. 21-25
AKNIN, 1998b = Aknin, Laurent, Dicopéplum, in Aziza, Claude (ed.), Le péplum.
L'antiquité au cinéma (CinémAction, 89), Condé-sur-Noireau, 1998, p. 99-127
ALBU, 2008 = Albu, Emily, 'Gladiator' at the millennium, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 185-
204
AMODEO, 2002 = Amodeo, Immacolata, Das antike Rom im Kontext der fellinesken
Filmästhetik, in Korenjak, Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im Film
(Comparanda. Literaturwissenschaftliche Studien zu Antike und Moderne, 5), Innsbruck -
Wien - München e.a., 2002, p. 177-185
ATTOLINI, 1990 = Attolini, Vito, Il cinema, in Cavallo, Guglielmo e.a. (ed.), Lo spazio
letterario di Roma antica. IV. L'attualizzazione del testo, Roma, 1990, p. 431-493
AUBERT, 2002 = Aubert, Natacha, Die Antike im Kino oder das Kino der Antike: Die
Gründung Roms von Titus Livius bis Falena, in Korenjak, Martin - Töchterle, Karlheinz
(ed.), Pontes II. Antike im Film (Comparanda. Literaturwissenschaftliche Studien zu
Antike und Moderne, 5), Innsbruck - Wien - München e.a., 2002, p. 151-162
AZIZA, 1998 = Aziza, Claude (ed.), Le péplum. L'antiquité au cinéma (CinémAction, 89),
Condé-sur-Noireau, 1998
AZIZA, 1999 = Aziza, Claude, Un siècle de fiction romanesque autour de Néron (1895-
1996), in Croisille, Jean-Michel; Martin, René; Perrin, Yves (ed.), Neronia V. Néron:
histoire et légende. Actes du Ve colloque international de la SIEN (Clermont-Ferrand et
Saint-Étienne, 2-6 novembre 1994) (Latomus, 247), Bruxelles, 1999, p. 361-366
AZIZA, 2008 = Aziza, Claude, Guide de l'Antiquité imaginaire. Roman, cinéma, bande
dessinée, Paris, 2008
BAEHR, 2009 = Baehr, Ted, Jesus Christ in the movies, 2009
(http://www.movieguide.org/articles/1/296)
BAKEWELL, 2008 = Bakewell, Geoff, The one-eyed man is king: Oedipal vision in
Minority report, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 95-112
BARON, 2001 = Baron, James R., Tricksters and typists: '9 to 5' as Aristophanic comedy, in
Winkler, Martin M. (ed.), Classical myth & culture in the cinema. Second edition,
Oxford, 2001, p. 172-192
BARRACLOUGH, 1992 = Barraclough, David, Movie record breakers. The biggest, the
baddest and the best movies of all time!, Secaucus (New Jersey) - London, 1992
— 5 —
1. INLEIDING
BARTELINK, 1997 = Bartelink, Gerard J. M., De oudheid in klank. Mythologische en
historische motieven uit de antieke wereld als inspiratiebron voor componisten (na ca.
1600), Rotterdam, 1997
BAUMBACH, 2002 = Baumbach, Manuel, Ein Englischer Patient mit griechischer
Identität. Zur Herodotrezeption in Anthony Minghelles 'The English patient', in Korenjak,
Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im Film (Comparanda.
Literaturwissenschaftliche Studien zu Antike und Moderne, 5), Innsbruck - Wien -
München e.a., 2002, p. 136-150
BAWDEN, 1977 = Bawden, Liz-Anne - Tichy, Wolfram (ed.), Buchers Enzyklopädie des
Films, Luzern - Frankfurt, 1977
BENDER, 1996 = Bender, Henry V., Audio-visual materials in the classics. 1996 Survey, in
CW, 89, 4, 1996, p. 313-362
BERGER, 2002 = Berger, Michel, Odysseus en Nausikaä, in Kleio, 31, 2, 2002, p. 50-86
BERTI, 2008 = Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas on screen. Cinematic
receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45), Stuttgart, 2008
BERTI, 2008 = Berti, Irene - García Morcillo, Marta, Introduction: Does Greece - and the
cinema - need another Alexander?, in Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas
on screen. Cinematic receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45),
Stuttgart, 2008, p. 9-20
BERTI, 2008 = Berti, Irene, 'A rare ensample of friendship true': the story of Damon and
Pythias, in Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas on screen. Cinematic
receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45), Stuttgart, 2008, p. 131-
145
BERTIERI, 1997 = Bertieri, Claudio, Lisistrata tra schermi e ribalte, in Bertini, Ferruccio
(ed.), Il mito classico e il cinema (Pubblicazioni del D.AR.FI.CL.ET, N.S., 169), Genova,
1997, p. 11-17
BERTINI, 1997 = Bertini, Ferruccio (ed.), Il mito classico e il cinema (Pubblicazioni del
Dipartimento di archeologia, filologia classica e loro tradizioni, N.S., 169), Genova,
1997
BOGAERT, 2002 = Bogaert, Nele, Kleopatra van Ploutarchos tot Mankiewicz. Historische
analyse van de speelfilm 'Cleopatra' (1963) - Afbeeldingenbijlage, Gent, 2002
(unpublished thesis)
BOVOT, 1992 = Bovot, Jean-Luc, L'Égypte au cinéma. Le péplum en pagne. Filmographie,
in Aufrère, Sydney e.a. (ed.), Catalogue de l'exposition. Portes pour l'au-delà. L'Égypte,
le Nil et le 'Champ des Offrandes', Lattes, 1992, p. 246-254
BOVOT, 1993 = Bovot, Jean-Luc, Le décor des films 'égyptiens' ou l'art d'évoquer les
pharaons, in EgypteS. Histoires & cultures. La passion de l'Égypte. De la fascination à
l'évocation, 1993, p. 3, p. 30-40
BRIGGS, 2008 = Briggs, Ward, Latin in the movies and Rome, in Cyrino, Monica Silveira
(ed.), Rome, season one. History makes television, Malden, MA - Oxford - Victoria, 2008,
p. 193-206
BUIJS, 1990 = Buijs, Michel, Film. Alissa in concert, in Frons. Blad voor Leidse classici,
11, 2, 1990, p. 39-41
BURKARD, 2002 = Burkard, Thorsten, Die Rezeption von antikem Drama und Epos bei A.
Mann und S. Leone, in Korenjak, Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im
Film (Comparanda. Literaturwissenschaftliche Studien zu Antike und Moderne, 5),
Innsbruck - Wien - München e.a., 2002, p. 117-127
— 6 —
1. INLEIDING
CACOYANNIS, 2001 = Cacoyannis, Michael, Iphigenia: a visual essay, in Winkler, Martin
M. (ed.), Classical myth & culture in the cinema. Second edition, Oxford, 2001, p. 102-
117
CAMERON, 1973 = Cameron, Ian, Adventure and the cinema, London, 1973
CAMPANILE, 2009a = Campanile, Domitilla, Strenght and honor: Gladiator (R. Scott,
2000) e The ten commandments (C. B. DeMille, 1956), in Rivista di cultura classica e
medioevale, 51, 1, 2009, p. 187-189
CAMPANILE, 2009b = Campanile, Domitilla, Edipo in Louisiana. A proposito di Angel
Heart (Alan Parker, 1987), in La figura nel tappeto. Letteratura - spettacolo - traduzione,
2009, p. 199-212
CAMPANILE, 2010 = Campanile, Domitilla, Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.),
Hellas on screen, Heidelberg, 2008 (review), in Rivista di cultura classica e medioevale,
52, 2, 2010, p. 409-414
CAMPBELL, 1981 = Campbell, Richard H. - Pitts, Michael R., The bible of film. A checklist
1897-1980, London - Metuchen (N. J.), 1981
CANO, 1981 = Cano, Pedro Luis, Una versión cinematográfica de 'La Eneida', in Faventia,
3, 2, 1981, p. 171-183
CANO, 1985 = Cano, Pedro Luis, El ciclo troyano: Helena (1924), in Los géneros literarios.
Actes del VIIe simposi d'estudis classics 21-24 de març de 1983 (Estudis de literatura
comparada, 2), Bellaterra, 1985, p. 73-93
CANO, 1997a = Cano, Pedro Luis, Aspectos de tragedia griega en el cine. El 'Edipo re' di
Pasolini, in Bertini, Ferruccio (ed.), Il mito classico e il cinema (Pubblicazioni del
D.AR.FI.CL.ET, N.S., 169), Genova, 1997, p. 59-69
CANO, 1997b = Cano, Pedro Luis, Aspectos didácticos de la tradición clásica en el cine, in
Rocca, Silvana (ed.), Latina didaxis. XII. Presenze del mito. Atti del congresso Bogliasco,
22-23 marzo 1997 (Università di Genova. Facoltà di lettere. Pubblicazioni del
D.AR.FI.CL.ET. N. S., 172), Genova, 1997, p. 55-77
CANO, 1998 = Cano Alonso, Pedro Luis, Dos apuntes iberoamericanos a la tradición
cinematográfica de la cultura clásica: La vida íntima de Marco Antonio y Cleopatra y El
reñidero, in Cuad. Filol. Clás. Estudios Latinos, 15, 1998, p. 585-592
CARLA, 2008 = Carlà, Filippo, Pasolini, Aristotle and Freud: filmed drama between
psychoanalysis and 'Neoclassicism', in Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas
on screen. Cinematic receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45),
Stuttgart, 2008, p. 89-115
CARNES, 1996 = Carnes, Mark C. e.a. (ed.), Past imperfect. History according to the
movies, New York, 1996
CARY, 1974 = Cary, John - Kobal, John (ed.), Spectacular! The story of epic films, London
e.a., 1974
CAVALLINI, 2008 = Cavallini, Eleonora, Phryne: from Knidian Venus to movie star, in
Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas on screen. Cinematic receptions of
ancient history, literature and myth (HABES, 45), Stuttgart, 2008, p. 203-218
CHANIOTIS, 2008 = Chaniotis, Angelos, Making Alexander fit for the twenty-first century.
Oliver Stone's Alexander, in Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas on screen.
Cinematic receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45), Stuttgart,
2008, p. 185-201
CHERCHI, 1990 = Cherchi Usai, Paolo - Codelli, Lorenzo (ed.), Prima di Caligari. Cinema
tedesco, 1895-1920. Before Caligari. German cinema, 1895-1920, Pordenone, 1990
— 7 —
1. INLEIDING
CLAUSS, 1996 = Clauss, James J., A course on classical mythology in film, in CJ, 91, 3,
1996, p. 287-295
CLAUSS, 2008 = Clauss, James J., Hercules unchained: contaminatio, Nostos, Katabasis,
and the surreal, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 51-66
COLLAGNAT, 1994 = Collagnat, Annie, L'antiquité au cinéma, in BAGB, 1994, p. 332-351
COOK, 1990 = Cook, David A., A history of narrative film. Second edition, New York -
London, 1990
CYRINO, 2005a = Cyrino, Monica Silveira, Big screen Rome, Malden, MA - Oxford -
Victoria, 2005
CYRINO, 2005b = Cyrino, Monica Silveira, She'll always have Paris: Helen in Wolfgang
Petersen's Troy, in Amphora, 4, 1, 2005, p. 10-11.18
CYRINO, 2008 = Cyrino, Monica Silveira (ed.), Rome, season one. History makes
television, Malden, MA - Oxford - Victoria, 2008
DAISNE, 1971-1978, I-III = Daisne, Johan, Dictionnaire filmographique de la littérature
mondiale. I. A-K. II. L-Z. III. Suppl. (A-Z), Gand, 1971-1975-1978 (non)
DALHUISEN, 1983 = Dalhuisen, L. G., Film als historische bron in het
geschiedenisonderwijs, in Dalhuisen, L. G. - Toebes, Joop G. - Verhagen, D. H.,
Geschiedenis op school. 2. Werkvormen en media, Groningen - Leuven, 1983, p. 185-211
DANEK, 2002 = Danek, Georg, Die Odyssee der Coen-Brüder. Zitatebenen in O brother,
where art thou?, in Korenjak, Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im
Film (Comparanda. Literaturwissenschaftliche Studien zu Antike und Moderne, 5),
Innsbruck - Wien - München e.a., 2002, p. 84-94
DAY, 2008 = Day, Kirsten (ed.), Celluloid classics: New perspectives on classical antiquity
in modern cinema, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 1-233
DAY, 2008 = Day, Kirsten, "What makes a man to wander?": The searchers as a Western
Odyssey, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 11-49
DAYDE, 1994 = Daydé, Emmanuel, Youssef et ses frères, in Muséart, 37, 1994, p. 50-51
DE BRABANTER, 1992 = De Brabanter, Christian, Film en geschiedenis. Proeve van
onderzoek naar het gebruik van de historische speelfilm als bron voor de geschiedenis,
met name voor aspecten van het middeleeuws kerkbeeld. I. Gegevensverwerking en
synthese. II. Filmcontinuïteitsanalyses, Leuven, 1992 (unpublished thesis)
DE KEYSER, 1989 = De Keyser, Raphaël - Dehasque, Lieve, Seminarie-oefeningen
aggregatie geschiedenis. Het beeld in de geschiedenisles. Analyse en evaluatie van
(historische) documentaires en speelfilms. Academiejaar 1987-1988 en 1988-1989,
Leuven, 1989
DE MAESSCHALCK, 2007 = De Maesschalck, Edward, Geschiedenis op televisie. Canvas
in de herfst 2006 [immo: in het voorjaar 2007], in Tijdingen uit Leuven. Tijdschrift van
de vereniging Historici Lovanienses, 141, 2007, p. 6-10
DE ROOVER, 2003 = De Roover, Leen, De arena op het witte doek. Een analyse van de rol
van de gladiator in de speelfilm, Leuven, 2003 (unpublished thesis)
DE WEVER, 2000 = De Wever, Bruno, Speelfilm als medium in de geschiedenisles, in
Hermes, 4, 2 (14), 2000, p. 23-30
DECREUS, 1992 = Decreus, Freddy, Van 'Oedipus' naar 'Blindeman', van Seneca naar
Claus, in van der Paardt, Rudi - Decreus, Freddy, Dodelijke dikke wolken, Leiden, 1992,
p. 23-73
DEHRMANN, 2002 = Dehrmann, Mark-Georg, Rebellion in Hollywood. Die Genese des
Helden in Stanley Kubricks Spartacus und Howard Fasts Romanvorlage, in Korenjak,
— 8 —
1. INLEIDING
Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im Film (Comparanda.
Literaturwissenschaftliche Studien zu Antike und Moderne, 5), Innsbruck - Wien -
München e.a., 2002, p. 163-176
DILULLO, 2007 = DiLullo, Tara, 300. The art of the film. A Zack Snyder film, Milwaukie,
2007
DUMONT, 1998 = Dumont, Henri, Chronologie du film historique à l'antique, in Aziza,
Claude (ed.), Le péplum. L'antiquité au cinéma (CinémAction, 89), Condé-sur-Noireau,
1998, p. 129-180
DUMONT, 2009 = Dumont, Hervé, L'antiquité au cinéma. Vérités, légendes et
manipulations, Paris - Lausanne, 2009
ECTOR, 1973 = Ector, Jef, Moderne visies op het Oidipoes-thema, in Kleio, 3, 2, 1973, p. 1-
54
EGYPTOMANIA, 1994 = Humbert, Jean-Marcel - Pantazzi, Michael - Ziegler, Christiane,
Egyptomania. L'Égypte dans l'art occidental 1730-1930. Paris. Musée du Louvre, 20
janvier - 18 avril 1994, Paris, 1994
EIGLER, 2002 = Eigler, Ulrich (ed.), Bewegte Antike. Antike Themen im modernen Film
(Drama. Beiträge zum antiken Drama und seiner Rezeption. Beiheft, 17), Stuttgart -
Weimar, 2002
ELLEY, 1984 = Elley, Derek, The epic film. Myth and history, London e.a., 1984 (non vidi)
ÉLOY, 1987 = Éloy, Michel, L'Égypte au cinéma, in Thiébaut, Michel (ed.), Histoire et
bandes dessinées. Images de l'Égypte ancienne (Collèges Diderot et Proudhon),
Besançon, 1987, p. 73-95
ÉLOY, 1996 = Éloy, Michel, La vision critique du péplum, in Dossiers d'archéologie, 216,
p. 52-57
ÉLOY, 1996a = Éloy, Michel, Le Sénat en Technicolor... et en phylactères, in Gaillard,
Jacques (ed.), Rome Ier siècle av. J.-C. (Collection Mémoires, 42), Paris, 1996, p. 219-
235
ÉLOY, 1996b = Éloy, Michel, L'empire des vices, in Gaillard, Jacques (ed.), Rome Ier siècle
ap. J.-C. (Collection Mémoires, 43), Paris, 1996, p. 217-230
ENSER, 1975 = Enser, A. G. S., Filmed books and plays. A list of books and plays from
which films have been made, 1928-1974. Revised cumulated edition, Tonbridge, 1976 (=
1975)
EVENEPOEL, 2008 = Evenepoel, Willy, Over Ovidius' Pygmalion (Met. X 243-297) en de
receptie ervan in literatuur en kunst, in Kleio, 38, 1, 2008, p. 10-37
FILMJAARBOEK 1997 [1998] = Beerekamp, Hans - Peters, Harry - Tamsma, Gerwin,
Filmjaarboek 1997. Alle in 1997 in Nederland uitgebrachte bioscoopfilms, Amsterdam,
1998
FISSER, 1991 = Fisser, Caroline, 'Let all the poisons that lurk in the mud hatch out.' Robert
Graves' TV-serie 'I Claudius' didactisch bekeken, in Fisser, Caroline A. C. M. e.a. (ed.),
Receptie van de klassieken. IV. Vier voordrachten, Amsterdam, 1991, p. 71-87
FÖSSMEIER, 2001 = Fössmeier, Christine, "Ich bin Ägypten". Selbstinszenierung und
Fremdstilisierung der Kleopatra im Film, in Antike Welt, 32, 3, 2001, p. 285-288
FRANZERO, 1963 [1958] = Franzero, Carlo-Maria - Bauer, C. (transl.), Cleopatra,
Amsterdam - Brussel, 1963 [1958]
FREDERICK, 2008 = Frederick, David, Titus Androgynous: foul mouths and troubled
masculinity, in Arethusa, 41, 1, 2008, p. 205-233
— 9 —
1. INLEIDING
FUTRELL, 2001 = Futrell, Alison, Seeing red. Spartacus as domestic economist, in Joshel,
Sandra J. - Malamud, Margaret - McGuire, Donald T. Jr. (ed.), Imperial projections.
Ancient Rome in modern popular culture, Baltimore - London, 2001, p. 77-118
GAMEL, 2001 = Gamel, Mary-Kay, An American tragedy: 'Chinatown', in Winkler, Martin
M. (ed.), Classical myth & culture in the cinema. Second edition, Oxford, 2001, p. 148-
171
GARCIA MORCILLO, 2008 = Berti, Irene - García Morcillo, Marta, Graecia capta?
Depictions of Greeks and Hellas in 'Roman films', in Berti, Irene - García Morcillo, Marta
(ed.), Hellas on screen. Cinematic receptions of ancient history, literature and myth
(HABES, 45), Stuttgart, 2008, p. 219-235
GARCIA, 2008 = García, Nacho, Classic sceneries: setting ancient Greece in film
architecture, in Berti, Irene - García Morcillo, Marta (ed.), Hellas on screen. Cinematic
receptions of ancient history, literature and myth (HABES, 45), Stuttgart, 2008, p. 21-38
GIFFORD, 1973 = Gifford, Denis, The British film catalogue 1895-1970. A guide to
entertainment films, Newton Abbot, 1973
GIFFORD, 1991 = Gifford, Denis, Books and plays in films 1896-1915. Literary, theatrical
and artistic sources of the first twenty years of motion pictures, London - New York,
1991
GLADIATOR, 2000 = Filmbank (ed.), Package to Gladiator. Cast. Credits. Synopsis. Story.
Production notes. Filmografies. Reviews. Foto's, s.l., 2000
GLÜCKLICH, 2000a = Glücklich, Hans-Joachim, Die schöne Helena. Texte von Hyginus,
Ovid, Vergil und Seneca. Rezeptionsdokumente aus Musik und Film (Exempla.
Lateinische Texte, 19), Göttingen, 2000
GLÜCKLICH, 2000b = Glücklich, Hans-Joachim, Die schöne Helena. Von Sparta über
Troja nach Europa und Amerika (Consilia. Kommentare für den Unterricht, 19),
Göttingen, 2000
GRAITSON, 1993 = Graitson, Jean-Marie (ed.), Péplum. L'antiquité dans le roman, la BD
et le cinéma. Actes du 2e colloque international des paralittératures de Chaudfontaine
consacré à l'aventure (2e volume), 11-13 novembre 1988 (Les cahiers des
paralittératures, 5), Liège, 1993
GROSSEY, 1995 = Grossey, Ronald, Groot lexicon van de T.V. series uit de fabuleuze jaren
50-60 + Uitgebreid register, Antwerpen, 1995
GRUEN, 2003 = Gruen, Erich, Cleopatra in Rome. Facts and fantasies, in Baund, David -
Gill, Christopher (ed.), Myth, history and culture in Republican Rome. Studis in honour of
T. P. Wiseman, Exeter, 2003, p. 257-274
HARDWICK, 2003 = Hardwick, Lorna, Reception studies (Greece & Rome. New surveys in
the classics, 33), Oxford, 2003
HARDY, 1986 = Hardy, Phil (ed.) - Milne, Tom - Willemen, Paul e.a., The encyclopedia of
horror movies, New York e.a., 1986
HARK, 1993 = Hark, Ina Rae, Animals or Romans. Looking at masculinity in Spartacus, in
Cohan, Steven - Hark, Ina Rae (ed.), Screening the male. Exploring masculinities in
Hollywood cinema, London - New York, 1993, p. 151-172 (non vidi)
HECKEL, 2005 = Heckel, Hartwig, Odysseus am Mississippi. "O brother, where art thou?'
(USA 2000), in Der Altsprachliche Unterricht. Latein und Griechisch, 48, 1, 2005, p. 58-
62
HEILMANN, 2002 = Heilmann, Regina, Zur Rezeption des Alten Orients im Film, in
Korenjak, Martin - Töchterle, Karlheinz (ed.), Pontes II. Antike im Film (Comparanda.
— 10 —