H z. PEYGAMBER

96 Pages·2008·0.87 MB·Turkish

by  Sungar Acun

KONEVİ YAYINLARI
No: 3



HZ. PEYGAMBER’İN İZİNDE

H z. P E Y G A M B E R ’ İ N

İ Z İ N D E

KONYA 2008

Tashih ve düzenleme:

M.A. ALKAN

İmam Suyûtî’nin ‘Câmiu’s-Sağîr’
Adlı Eserinden Derleyen 2.Baskı

Mehmet ALİOĞLU

Dizgi:
Birikimkitap
Bu hadis kitabı, İmam Suyûtî’nin ‘Camiu’s‐Sağîr’ adlı 

kitabından derlenmiştir. Bu yüzden râvi zincirleri ve hadis‐

lerin kaynakları ayrı ayrı zikredilmemiştir. İlgililerin ve da‐

ha fazla bilgi sahibi olmak isteyenlerin bu kitaba bakmala‐

rını tavsiye ederiz.  

Bilindiği gibi hadisler senet ve metinden oluşan ay‐
ÖNSÖZ 
rılmaz bir bütündür. Metinsiz bir hadis düşünülmeyeceği 

gibi, senetsiz bir metin de düşünülemez. Bununla beraber 
Yaratan, yol gösteren, bizi hidâyetiyle şereflendiren 
pratik  bazı faydalarından  dolayı  senetler  çıkarılmış,  ravi 
Allah’a hamdolsun. 
olarak da sadece sahabi isimleri belirtilmiştir. 
Yol  aydınlığımız,  kutlu  sözlerine  tutunduğumuz, 
Görüleceği üzere hadislerde kimi kelimeler gündelik 
izinden gitmekten kıvanç duyduğumuz, anlam dünyamızı 
dilde sıkça kullandığımız kelimeler değildir. Bunların bazı‐
şekillendiren Nesiller Güzeline salât ve selâm olsun. 
larının olduğu gibi bırakılması din dilinin nazik yapısından 
Mübarek Kur’an’ın ifadesiyle “O içimizden biri”dir.  kaynaklandığına  inanmaktayız.  Bu,  o  kelimenin  yerine 
İnanan  ve  inanmayan,  seven  ve  sevmeyen  herkes  O’nu  hangisini koyarsak koyalım aynı zenginliği çağrıştırmaya‐
kendi oğulları gibi tanır. Yaşadığı çağda gözleriyle görenle‐ cağına  dair  duyduğumuz  endişeden  kaynaklanmaktadır. 
re ne mutlu! Yaşadığımız çağda görenlerin gözüyle Onu ta‐ Yine de çağrışımı güçlendirmek için kimi kelimeler açık‐
nımak ne sevindirici!  lanmış, kimileri de benzerleriyle yan yana konulmuştur. 
Okuduğumuz her bir hadis O’na dokunmak, O’na  Son  olarak  Peygamberimize  dua  kalıbı  olan 
bakmak, O’nunla yaşamak için iyi bir fırsat. Her hadis esen‐ ‘Sallallahu aleyhi vesellem’ ifadesini (sav), sahabilere yaptı‐
liğe bir çağrıdır, O’na bir çağrıdır, dünyaya bir çağrıdır,  ğımız hürmet ifadesi olan ‘radiyallahu anh’ı (ra) şeklinde 
zamana bir çağrıdır. Okuduğumuz her bir hadisle bu çağrı‐ kısalttık. 
nın sesini duymak ümidiyle sizleri kitapla baş başa bırakı‐
Doğru yalnız Allah katındadır. Hatalar ise biz kullara 
yoruz. 
aittir. 
Bu çalışmanın hitap ettiği kitle, İlköğretim ve Ortaöğ‐
retim seviyesindeki öğrencilerdir. Amacı ise Hz. Peygam‐
ber’in  ve  onun  öğretilerinin  daha  yakından  tanınmasını 
sağlamaktır. Bu nedenle kitabın orijinalindeki bazı terimler, 
hedef kitlenin durumu gözetilerek çalışmaya ilave edilme‐
sine gerek görülmemiştir. İhtiyaç hissedenler, kaynağın as‐
lından ayrıntılı bir inceleme ve okuma gerçekleştirebilirler.
İmam Suyuti’nin Hayatı Eser Hakkında
İslam  âlimlerinin  büyüklerindendir.  Asıl  adı  Suyûti yetmiş bir hadis kitabını Cem’u’l‐Cevâmi’ adıy‐
Abdurrahman’dır.  1445  yılında  Mısır’ın  Asyut  şehrinde  la bir araya toplamaya başlamış, fakat buna ömrü yetme‐
doğdu. Henüz altı yaşında iken babası vefat etti. Babasının  miştir. el‐Câmiu’s‐Sağîr, tamamlanamayan bu büyük eserin 
sadık  dostlarından  Kadı  İzzeddin  Ahmed  bin  İbrahim  bir çeşit muhtasarıdır. Müellifin 28 Rebilevvel 907’de (11 
Kinanî himayesinde yetişti. Bu hocası tarafından kendisine  Ekim 1501) bitirdiği ve el‐Câmiu’s‐Sağîr min hadîsi’l‐beşîri’n‐
Ebuʹl‐Fazl künyesi verildi. Genç yaşta tefsir, hadis, fıkıh,  nezîr adını verdiği eser alfabetik olup hadisler genellikle ke‐
nahv, meâni, beyan, bediî, lügat ve daha birçok dalda ihti‐ limenin ilk iki harfine göre sıralanmış ve takip edilen meto‐
sas sahibi oldu. İlk eserini on yedi yaşında yazdı. Hadis ve  dun gereği olarak senedler alınmamıştır. Eserde kavlî ha‐
Arapça ilimler alanında zamanın önemli âlimlerinden kabul  disler bulunmakla beraber fiilî hadislere de küçük bir bö‐
edilen Takiyüddin Şibli el‐Hanefî’den dört yıl boyunca ders  lüm ayrılmıştır. Hz. Peygamber’in yasakladığı şeylere ayrı‐
aldı. Yine Muhyiddin Kafiyecî’nin yanında on dört yıl kal‐ lan bir bölümde ise “nehâ” fiiliyle başlayan hadisler nakle‐
dı. Hocasından, tefsir, usûl, Arapça, meâni ve diğer alan‐ dilmiştir. Umumiyetle bir veya birkaç cümlelik kısa hadis‐
larda dersler alarak icazet (diploma) aldı. İki yüz bin hadis  lerden meydana gelen eser daha çok akaid, âdâb, tıp, tergîb 
ezberledi. Genç yaşta Şam, Hicaz, Yemen, Hindistan ve Su‐ ve terhîb, ilim, dua ve zikir, tövbe ve istiğfar, şemâil ve 
dan’ı gezdi. Hac farizası için gittiği Mekke’de bir süre kaldı.  fezâil konularına dairdir. Ahkâm hadisleri yok denecek ka‐
Bunların dışında Dimyat, Feyyun ve İskenderiye gibi Mı‐ dar azdır. Hadislerin kimler tarafından rivayet edildiği ve 
sır’ın bazı bölgelerini de dolaştı.  hangi kaynaklarda yer aldığı, hadislerin sonuna konan bazı 
Ömrünün sonuna kadar eser yazmaya devam etti. Bu  rumuzlarla belirtilmiştir. 
maksatla Nil Nehri adacıklarından biri olan er‐Ravza’daki  el‐Câmiu’s‐Sağîr ilk defa 1286’da Kahire’de basılmış, 
evinde adeta inziva hayatı yaşayarak eser yazdı. Celaleddin  daha  sonra  baskısı  birçok  defa  tekrarlanmıştır.  Ayrıca 
Süyutî, muhtelif ilim dallarında altı yüze yakın eser yazdı.  Feyzu’l‐Kadîr ile birlikte yapılan Kahire baskısı da güvenilir 
Suyûtî, ilmi kariyerinin yanında örnek ahlâkı ile de herke‐ bir neşirdir. Hadis metinlerinin kısa ve eserin alfabetik olu‐
sin sevgisini kazandı. Kimseden ihsan ve hediye talep et‐ şu, kaynaklarının rumuzlarla kısaca zikredilmesi ve diğer 
mediği gibi kabul de etmedi. Çok büyük geçim sıkıntısı çek‐ bazı özellikleri eseri çok kullanışlı hale getirmiştir. Osmanlı 
tiği zaman, çok zengin olan kütüphanesinden bazı kitapları  âlimleri bu esere büyük önem vermişler, yaptıkları hadis 
satma pahasına da olsa hediye kabul etmemeyi tercih etti.  derlemelerinde onu belli başlı kaynaklar arasına almışlar‐
1505  yılında  Mısır’da  vefat  etti,  kabri  Kahire’de  Babü’l‐ dır. Nitekim Mehmed Ârif Bey 1001 Hadis adlı eserinin bir 
Karafe civarındadır.  tanesi hariç bütün hadislerini el‐Câmiu’s‐Sağîr’den seçmiştir.
8 Hz. Peygamber’in İzinde

6. Hazreti Ömer’den (ra); 
İMAN/MÜ’MİN 
“İman, Allah’a, meleklerine, kitaplarına, peygamber‐
1. İbni Ömer’den (ra); 
lerine inanmandır. Cennete, Cehenneme, amellerin tartıla‐
“En üstün iman, insanların senden emin olmasıdır. 
cağına, öldükten sonra dirilişe inanmandır. Hayrı ve şerri 
En üstün müslümanlık, dilinden ve elinden insanların em‐
ile kadere inanmandır.”
niyette olmasıdır. En üstün hicret, günahlardan kaçınmadır. 
*** 
En üstün cihad, Allah yolunda şehid edilmen ve atının da 
boğazlanmasıdır. En üstün zühd, kalbinin sana verilenle  7. Hazreti Ali’den (ra); 
huzur  bulmasıdır.  Allah’tan  istenebileceklerin  en  güzeli,  “Mükemmel  iman,  inanılacak  şeylere  kalben  inan‐
din ve dünya hakkında huzur ve sıhhattir.”  mak, inandığını dil ile ifade etmek ve organlarla gereğini 
***  yerine getirmektir.” 
2. Ümeyr el‐Leysî’den (ra);  *** 
“İmanın en üstünü sabırlı ve hoşgörülü cömert ol‐ 8. Ebû Hureyre’den (ra); 
maktır.”  “İman, yetmiş küsur bölümdür. En üstünü ‘lâ ilâhe il‐
***  lallah’ (=Allah’tan başka ilâh yoktur) sözüdür. En aşağısı ise 
insanların gelip geçtiği yoldan sıkıntı verici şeyleri kaldır‐
3. İbni Amr’dan (ra); 
maktır. Hayâ da imandan bir bölümdür.” 
“İman bakımından mü’minlerin en üstünü, bir şey is‐
*** 
tediğinde kendisine verilen, verilmediği zaman da istemek‐
te ısrar etmeyendir.”  9. Ebû Hureyre’den (ra); 
***  “İman,  verilen  sözden  dönmemek  için  bir  bağdır. 
Mü’min, sözünden dönmez.” 
4. Abdullah bin Amr’dan (ra); 
*** 
“Birinizin, elbisesi eskidiği gibi göğsündeki imanı da 
eskir. Öyle ise Allah’tan kalbinizdeki imanı tazelemesini di‐ 10. Cabir’den (ra); 
leyiniz.”  “İman, sabır ve maddî‐manevî fedakârlıktır.” 
***  *** 
5. İbni Abbas’tan (ra);  11. Muhammed bin Nadr el‐Harîsi’den (ra); 
“İman ve hayâ/utanma beraber bulunur. Birisi alındı‐ “İman, haramlardan ve açgözlülükten uzaktır.” 
ğında diğeri de peşinden gider.” 
*** 
***
Hz. Peygamber’in İzinde 9 10 Hz. Peygamber’in İzinde

12. Muhammed bin Ali’den (ra);  takvâ ve câhillerin kabalığına aldırış ettirmeyen bir ağırbaş‐
“İman ve amel iki arkadaştır. Her biri ancak diğeriyle  lılık.” 
ayakta durur.”  *** 
***  18. Abbas’tan (ra); 
13. Enes’ten (ra);  “Allah’ı Rab, İslâmı din, Muhammed’i Rasûl olarak 
“İman iki bölümdür. Yarısı sabır, yarısı şükürdür.”  kabul eden, imanın tadını almıştır.” 
***  *** 
14. İbni Abbas’tan (ra);  19. İbni Abbas’tan (ra); 
“İman  açısından  kişinin  şöyle  demesi  kişiye  yeter:  “Her şeyin bir temeli vardır. İmanın temeli, haram ve 
Rab olarak Allah’ı, peygamber olarak Muhammed’i (sav),  şüpheli şeylerden titizlikle kaçınmaktır. Her şeyin bir dalı 
din olarak İslâmı kabul ettim.”  vardır. İmanın dalı da sabırdır.” 
***  *** 
15. Hazreti Âişe’den (ra);  20. Enes’ten (ra);  
“Mü’minlerin iman bakımından en üstünlerinden biri  “İman, temenni ve dış görünüşle değildir. O, kalpte 
de ahlâkı en güzel olan ve aile fertlerine en iyi davranan‐ yer eden ve davranışların doğruladığı şeydir.” 
dır.”  [Temenni: Arzu etmek, istemek.] 
***  *** 
16. Enes’ten (ra);  21. Ebû Ümâme’den (ra); 
“Şu üç şey kimde bulunursa o kişi imanın tadına erer:  “İyiliklerin seni sevindirir, kötülüklerin de seni üzer‐
Allah ve Rasûlü’nün (sav) kendisine her şeyden daha se‐ se, sen olgun mü’minsin.” 
vimli olması, sevdiğini sırf Allah için sevmesi, Allah kendi‐ *** 
sini küfürden kurtardıktan sonra, tekrar küfre dönmekten 
22. Ubeyd bin Ümeyr’den (ra); 
ateşe atılacakmışçasına nefret etmesi.” 
“Mü’mini gücü yettiği hayırlı işte gayretli, gücü yet‐
*** 
mediği şeyde ise ‘yapamadım’ diye özlem çeken olarak gö‐
17. Enes’ten (ra);  rürsün.” 
“Üç şey vardır ki, onlar kimde bulunursa o kişi seva‐ *** 
bı hak eder ve imanını olgunlaştırır: İnsanlarla hoş geçine‐

ceği bir ahlâk, kendisini Allah’ın yasaklarından alıkoyan bir
Hz. Peygamber’in İzinde 11 12 Hz. Peygamber’in İzinde

23. Ebû Hureyre’den (ra);  KELİME‐İ ŞEHÂDET 
“Mü’minlerin  iman  bakımından  en  olgun  olanları,  28. Ebû Mûsâ’dan (ra); 
ahlâkı en güzel olanlarıdır. En hayırlılarınız, kadınlarına en  “Size müjde veriyorum. Siz de sonra gelenlere müjde 
hayırlı olanlarınızdır.”  verin ki, Allah’tan başka ilâh olmadığına samimi olarak şâ‐
***  hitlik eden kimse cennete girecektir.” 
24. Ebû Hureyre’den (ra);  *** 
“Mü’minlerin en hayırlıları kanaatkâr olanlar, en şer‐ 29. Ebû Hureyre’den (ra); 
lileri ise açgözlü olanlardır.” 
“Sizi onu söylemekten alıkoyacak bir engel çıkmadan 
***  önce kelime‐i şehâdeti çok söyleyiniz. Ve onu ölmek üzere 
25. Ebû Hureyre’den (ra);  olan hastalarınıza da telkin ediniz.” 
[Telkin: Aşılamak, zihnine sokmak, hatırlatmak] 
“Mü’minin  dört  düşmanı  vardır:  Kendisine  haset 
eden mü’min, ona kin duyan münâfık, yoldan saptıran şey‐ *** 
tan ve onunla savaşan kâfir.”  30. Itban bin Mâlik’ten (ra); 
***  “Allah sadece Kendi rızasını gözeterek ‘Lâ ilâhe illal‐
26. İbni Mes’ud’dan (ra);  lah’ (= Allah’tan başka ilâh yoktur) diyenleri ateşe haram 
kılmıştır.” 
“Gerçek  mü’min,  asla  insanlara  dil  uzatan,  lânet 
eden, kötü davranışlarda bulunan ve hayâsızca konuşan ki‐ *** 
şi değildir.”  31. Ebû Hureyre’den (ra); 
***  “İmanınızı  yenileyiniz.  ‘Lâ  ilâhe  illallah’  (Allah’tan 
27. Ebû Saîd’den (ra);  başka ilâh yoktur) kelime‐i tevhidini çokça söyleyiniz.” 
“İki özellik vardır ki, mü’minde bir araya gelmez:  *** 
Cimrilik ve kötü ahlâk.”  32. Ebû Hureyre’den (ra); 
***  “İçerisinde kelime‐i şehâdet bulunmayan her hutbe 
  çolak el gibidir.” 
  Açıklama: Çolak el deyişiyle anlatılmak istenen tam olanı ku‐
surlu bir hale getirmeye vurgu içindir.  

***
Hz. Peygamber’in İzinde 13 14 Hz. Peygamber’in İzinde

33. Hazreti Ebû Bekir’den (ra);  39. Ebû Mâlik el‐Eş’caî’den (ra); 
“Kelime‐i tevhidden sonra size âfiyetten daha kıy‐ “Allah sizi şu üç felaketten korudu: 
metli bir şey verilmemiştir.”  1. Peygamberinizin size beddua edip topyekûn helâk 
  olmanızdan, 
ALLAH   2. Bâtıl ehlinin hak ehline galip gelmesinden, 
34. Enes’ten (ra);  3. Dalâlet üzere ittifak etmekten.” 
“Allah bir kulunu sevdiğinde onun sevgisini melekle‐ [Bâtıl ehli: Gerçekleri olduğundan farklı gösteren. 
rin kalbine kor. Bir kuluna da buğz/düşmanlık ederse nefre‐ Dalâlet: Doğru yoldan ayrılma.] 
tini meleklerin kalbine kor. Sonra sevgisini de, nefretini de  *** 
insanların kalplerine atar.” 
40. Ebû Saîd’den (ra); 
*** 
“Allah, bir kuldan razı olduğu zaman o kişi işlemedi‐
35. Ebû Hureyre’den (ra);  ği yedi çeşit güzel huyla övülür. Bir kula kızdığı zaman da, 
“Allah bir kul hakkında hayır dilerse gönlünü zengin kılar  o kul işlemediği yedi çeşit kötülükle yerilir.” 
ve kalbine Allah korkusu koyar. Allah bir kul hakkında şer  *** 
dilerse, onu açgözlü kılar.” 
41. Şurahbil bin Sımt’tan (ra); 
*** 
“Allah bir kulu hakkında bir şey takdir etmişse, bu 
36. Ebû Saîd’den (ra);  takdirini hiçbir şey geri çeviremez.” 
“Allah bir şeyi yaratmak istediğinde hiçbir şey O’na  *** 
engel olamaz.” 
42. Hazreti Ali’den (ra); 
*** 
“Allah, bir millete gazap ettiğinde yere batırma ve 
37. Câbir bin Semûre’den (ra);  suret değiştirme azabını vermese de, pahalılık onları ezer. 
“Allah birinize bir servet bağışladığında önce kendi‐ Yağmurları yağmaz olur. Kötüleri idareyi ele geçirir.” 
sinin ve aile efradının ihtiyaçlarına harcasın.”  *** 
***  43. İmran bin Husayn’dan (ra); 
38. Ebû Ümâme’den (ra);  “Allah, bu dini kendisi için özel olarak seçmiştir. Di‐
“Allah Hazreti İbrahim’i dost edindiği gibi beni de  ninize ancak cömertlik ve güzel ahlâk yakışır. Dikkat edin, 
dost edinmiştir. Benim dostum da Ebû Bekir’dir.”  dindarlığınızı bu iki hasletle süsleyin.” 
***
Hz. Peygamber’in İzinde 15 16 Hz. Peygamber’in İzinde

44. Ebû Said’den (ra);  49. Ebû Zer’den (ra); 
“Allah,  dört  sözü  diğer  sözlere  üstün  kıldı:  “Allah, benim için ümmetimin hata ile unutarak ve 
Sübhanallah  (Her  türlü  eksiklikten  Allah’ı  tenzih  ederek  zor karşısında işlemiş olduğu günahlarını bağışlamıştır.” 
tesbih ederim), Elhamdülillah (Hamd, Allah’a aittir), Lâ ilâ‐ *** 
he illallah (Allah’tan başka ilâh yoktur) ve Allah‐u ekber 
50. Ebû Said’den (ra); 
(Allah en büyüktür). Kim Sübhanallah derse ona on sevap 
“Allah, iyilik için bazı kimseleri yaratmıştır. Onlara 
yazılır, on günahı da silinir. Allah‐u ekber diyen de aynısını 
iyiliği ve iyilik yapmayı sevdirmiş, iyilik isteyenlerin yönü‐
alır. Kim Lâ ilâhe illallah derse yine aynısını alır. Kim bir 
nü de onlara çevirmiştir. Tıpkı kuru araziye yağmuru ko‐
nimete karşılık olmasa dahi Elhamdülillah derse otuz sevap 
layca gönderip onunla o yere ve canlılarına hayat verdiği 
yazılır, otuz günahı da silinir.” 
gibi bu kimselere iyilik yapmayı kolaylaştırmıştır. 
*** 
Allah bazılarını da iyiliğe düşman olarak yaratmıştır, 
45. Ebû Derdâ’dan (ra); 
onlara iyiliği ve iyilik yapmayı düşman olarak göstermiştir. 
“Allah, derdi de dermanı da yaratmıştır. Ve her der‐
Tıpkı kuru araziye yağmurun yağmasını engelleyip orayı 
din devâsını vermiştir. O halde tedavi olunuz. Fakat haram‐
ve canlılarını helâk ettiği gibi bunların iyilik yapmasını da 
la tedavi olmayınız.” 
güçleştirmiştir. 
***  Allah’ın bu duruma düşürmeyip affettikleri ise daha 
46. İyad bin Himar’dan (ra);  çoktur.” 
“Allah, birbirinize karşı alçakgönüllü davranmanızı  *** 
bana  vahiyle  emretti.  Öyle  ki,  hiç  kimse  kimseye  karşı  51. Abdullah bin Büsr’den (ra); 
övünmeyecek ve hiç kimse kimseye zulmetmeyecek.” 
“Allah, beni cömert ve alçakgönüllü bir kul olarak 
*** 
yarattı. Beni kibirli, inatçı ve hakkı bile bile çiğneyen bir 
47. Enes’ten (ra);  kimse yapmadı.” 
“Allah, Firdevs cennetini bizzat kudret eliyle yarattı.  *** 
Ve onu her müşrike ve her içki bağımlısı sarhoşa yasakla‐ 52. Ebû Saîd’den (ra); 
dı.” 
“Allah güzeldir, güzelliği sever. Cömerttir, cömertliği 
***  sever. Temizdir, temizliği sever.” 
48. Ebû Hureyre’den (ra);  *** 
“Allah dilleriyle söylemedikçe ve fiilen yapmadıkça, ,   
ümmetimin kalbinden geçirdiği şeyleri onlar için bağışla‐

mıştır.”
Hz. Peygamber’in İzinde 17 18 Hz. Peygamber’in İzinde

53. İbni Abbas’tan (ra);  58. Selman’dan (ra); 
“ Allah cömerttir, cömertliği sever. Yüce huyları da  “Allah, çok hayâlı ve kerem sahibidir. Kişi, O’na doğ‐
sever. Alçaklıktan/kötü ahlâktan ise hoşlanmaz.”  ru elini kaldırdığında o kulun ellerini boş ve istediğini ala‐
***  madan çevirmesinden hayâ eder.” 
54. Hazreti Ali’den (ra);  *** 
“Allah,  nesep/akrabalık  sebebiyle  evlenilmesini  ha‐ 59. Ebû Hureyre’den (ra); 
ram kıldıklarını, sütkardeş akrabalığı ile de haram kılmış‐ “Allah, rahmeti yarattığı gün onu yüz parçaya böl‐
tır.”  müştür. Doksan dokuzunu kendi katında tutmuş, birini de 
Açıklama: Süt emenin kendisi; süt emzirenin nesli haram kı‐ bütün yarattıkları arasına yaymıştır. Eğer kâfirler Allah ka‐
lınmıştır.  tındaki rahmeti bilselerdi, cennetten ümitlerini kesmezlerdi. 
***  Eğer mü’minler de Allah katındaki azabı bilselerdi, cehen‐
nemden emin olmazlardı.” 
55. Ebû Said’den (ra); 
*** 
“ Allah, cenneti, gösteriş yapan herkese haram kıldı.” 
60. Mihcen bin Edra’dan (ra); 
*** 
“Allah, bu ümmet için kolaylıktan hoşlanmış, güçlü‐
56. Mugîre bin Şu’be’den (ra); 
ğü ise çirkin görmüştür.” 
“Allah, size annelere sıkıntı vermeyi, kız çocuklarını 
*** 
diri diri gömmeyi, vermeyip istemeyi haram kıldı. Ve dedi‐
koduyu, yerli yersiz çok soru sormayı ve malı boş yere har‐ 61. Enes’ten (ra); 
camayı da çirkin gördü.”  “Allah yumuşaktır, yumuşaklığı sever ve yumuşaklık 
***  karşılığında verdiğini, sertlik/kabalık durumunda vermez.” 
57. Ya’la bin Ümeyre’den (ra);  *** 
“Allah,  çok  hayâlı  ve  çok  ayıp  örtücüdür.  Hayâ‐ 62. Enes’ten (ra); 
yı/utanmayı ve örtünmeyi sever. Öyle ise biriniz yıkandı‐ “Allah, her idareciyi idare ettikleri hakkında sorguya 
ğında avret yerini örtsün.”  çekecektir. Haklarını gözetmiş mi, yoksa ihmal mi etmiş? 
[Avret: Bakılması haram olan yerler, edeb yerleri]  Öyle ki, kişiyi aile fertleri hakkında bile sorguya çeker.” 
***  ***
Hz. Peygamber’in İzinde 19 20 Hz. Peygamber’in İzinde

63. Sa’d’dan (ra);  se, Allah, kendi katında on katından yedi yüz katına kadar 
“Allah  eksikliklerden  münezzehtir/tam  ve  mükem‐ hatta daha fazla sevap yazar. Eğer bir kötülüğü düşünür de 
meldir, eksiksiz yapılan güzel şeyi sever. Temizdir, temizli‐ yapmazsa, Allah kendi katında tam bir sevap yazar. Eğer o 
ği sever. Kerem sahibidir, keremi sever. Cömerttir, cömert‐ kötülüğü düşünür de yaparsa, Allah sadece bir günah ya‐
liği sever. Öyle ise oturduğunuz yerin çevresini temizleyi‐ zar. Allah ancak kendi eliyle helâka gidenleri helâk eder.” 
niz ve Yahudilere benzemeyiniz.”  *** 
***  69. Cerir bin Abdullah’tan (ra); 
64. İbni Mes’ûd’dan (ra);  “Allah, gökleri ve yeri yaratmadan önce Levh‐i Mah‐
fuz’a şöyle yazmıştır: 
“Allah çok affedicidir, affetmeyi sever.” 
***  “Ben  Rahmanım.  Sıla‐i  rahmi  [akrabalık  haklarını] 
yarattım. Ve ondan kendime bir isim türettim. Kim sılâ‐i 
65. İbni Abbas’tan (ra); 
rahmi devam ettirirse, Ben de ona iyilik ve ihsanımı sürdü‐
“Allah her konuşanın yanındadır. Öyle ise kul Al‐
rürüm. Kim de onu koparırsa, Ben de ona olan iyilik ve ih‐
lah’tan korksun ve ne söylediğine iyi baksın.” 
sanımı keserim.” 
*** 
[Levh‐i Mahfuz: Allah’ın takdir ettiği, olmuş ve olacak bütün 
66. Hârice bin Huzâfe’den (ra);  şeylerin üzerinde yazıldığı korunmuş levha anlamına gelir.] 
“Allah size kırmızı koyunlardan daha hayırlı olan bir  *** 
namaz ile yardım etmiştir: Vitir namazı. Allah, onun vaktini  70. İbni Abbas’tan (ra); 
yatsı namazından itibaren fecir doğuncaya/sabah namazı‐
“ Allah, size salih amel işlemeyi farz kılmıştır. O hal‐
nın vakti girinceye kadarki zaman arasına yerleştirmiştir.” 
de bunun için çalışınız.” 
*** 
*** 
67. Enes’ten (ra); 
71. Yahya bin Ebî Kesîr’den (ra); 
“Allah ümmetimi dalâlet/sapıklık üzere birleşmekten 
“Allah şu üç özelliği size çirkin görür: 
korumuştur.” 
1. Kur’ân okunurken boş laf etmek, 
*** 
2. Duâda sesi yükseltmek, 
68. İbni Abbas’tan (ra); 
3. Namazda eli böğürlere dayamak.” 
“ Allah iyilikleri de, kötülükleri de takdir etmiştir. 
*** 
Sonra bunu meleklerine açıklamıştır. Kim bir iyilik yapmayı 

düşünür, sonra da yapamazsa Allah ona tam bir sevap ya‐
zar. Eğer o iyiliği düşünür de düşündüğünü gerçekleştirir‐