Table Of ContentV-İ. Lenin
Emperyalizm
Kapitalizmin En Yüksek Aşaması
Çeviren: Cemal Süreya
SOL YAYINLARI
V. İ. Lenin'in
"İmperyalizm kak noveşıy etap kapitalizma (1916)"
adlı yapıtını, Cemal Süreya Fransızcasından (L'Imperialisme, stade suprême
du capitalisme, Editions Sociales, Paris, ve Editions du Progrès, Moscou
1962) dilimize çevirdi ve kitap,Emperyalizm, Kapitalizmin En Yüksek
Aşaması adı ile Sol Yayınları tarafından; Temmuz 2009 tarihnde Ankara'da
Kuban Matbaacılıkta bastırıldı.
(Birinci Baskı: Mayıs 1969; İkinci Baskı: Eylül 1974; Üçüncü Baskı: Eylül
1975; Dördüncü Baskı: Nisan 1977; Beşinci Baskı: Ocak 1978; Altıncı Baskı:
Ekim 1978; Yedinci Baskı: Haziran 1979; Sekizinci Baskı: Eylül
1989; Dokuzuncu Baskı: Kasım 1992; Onuncu Baskı: Ağustos
1998; Onbirinci Baskı: Ekim 2006)
ISBN 978-975-7399-14-8
ePub düzenleme: Meritokrasi
Birinci Sürüm: 2014
İçindekiler
ÖNSÖZ
FRANSIZCA VE ALMANCA BASKILARA ÖNSÖZLER
EMPERYALİZM: KAPİTALİZMİN EN YÜKSEK
AŞAMASI
I.ÜRETİMİN YOĞUNLAŞMASI VE TEKELLER
II: BANKALAR VE YENİ ROLLERİ
III. MALİ-SERMAYE VE MALİ-OLİGARŞİ
IV. SERMAYE İHRACI
V. KAPİTALİST GRUPLAR ARASINDA DÜNYANIN
PAYLAŞILMASI
VI. BÜYÜK GÜÇLER ARASINDA DÜNYANIN
PAYLAŞILMASI
VII. EMPERYALİZM, KAPİTALİZMİN ÖZEL AŞAMASI
VIII. KAPİTALİZMİN ASALAKLIĞI VE ÇÜRÜMESİ
IX. EMPERYALİZMİN ELEŞTİRİSİ
X. TARİHTE EMPERYALİZMİN YERİ
EKLER
ENTERNASYONAL BİLDİRİSİ (Sosyalist
Enternasyonal Kongresi, Bâle 1912)
İŞÇİ VE SOSYALİST OYBİRLİĞİ
BALKAN SOSYALİSTLERİNE
ARNAVUTLUK VE SIRBISTAN'IN ÖZERKLİĞİ
ÇARLIĞA KARŞI
FRANSA, ALMANYA VE İNGİLTERE
EMEKÇİLERİNE
HÜKÜMETLERE UYARI
ULUSLARARASI PROLETARYANIN TARİHSEL
GÖREVİ
DİPNOTLAR
AÇIKLAYICI NOTLAR
ÖNSÖZ
OKURA sunduğum bu broşür, 1916 ilkyazında, Zürich'te
yazılmıştı. Orada, içinde bulunduğum çalışma
koşullarından ötürü, doğal olarak, Fransız ve İngiliz
kaynaklarının bir kısmı ile büyük ölçüde Rus
kaynaklarından yoksun durumdaydım. Bununla birlikte,
emperyalizm üzerine İngilizce yazılmış başlıca yapıt
olan J. A. Hobson'un kitabından, bence, gereken bütün
dikkati göstererek yararlandım kanısındayım.
Bu broşür, çarlık sansürü hesaba katılarak yazılmıştı.
Dolayısıyla, yalnızca teorik —özellikle iktisadi— bir
tahlille yetinmek, çok gerekli birkaç siyasal gözlemi de,
çarlığın, devrimcileri, kalemi her ele alışlarında "yasal"
bir yapıt ortaya koymak zorunda bırakışından ötürü,
imalarla, Esop'un o lânetli diliyle ve çok büyük
[sayfa 7]
ihtiyatla belirtmek zorunda kalmıştım.
Şimdi, şu özgürlükle dolu günlerde, çarlık sansürünün
kaygılarıyla sakatlanmış, demir bir mengene içinde
sıkılmış, bir komprime duruma getirilmiş bu satırları
yeniden okumak bana zor geliyor. Emperyalizmin,
sosyalist devrimin hemen arifesi olduğunu, sosyal-
şovenizmin (sözde sosyalist, gerçekte şoven olmanın),
sosyalizme karşı tam bir ihanet ve burjuvaziye tam bir
kaçış olduğunu, işçi hareketindeki bu bölünmenin
emperyalizmin nesnel koşullarıyla ilgili olduğunu vb.
ortaya koymak için gerçekten bir "köle" dili kullanmam
gerekmiş; bu konuya ilgi duyan okura, yeni bir baskısı
yakında çıkacak olan, 1914-1917 arasında yurtdışında
yazdığım makalelere başvurmasını salık veririm. Bu
broşürde, özellikle 119-120'nci* sayfalarda,
kapitalistlerin arsız yalanını, (ve Kautsky'nin çok
tutarsız bir biçimde karşı çıktığı) onların safına katılmış
olan sosyal-şovenlerin ilhaklar sorununda kendi
kapitalistlerinin ilhaklarını utanmadan nasıl
sakladıklarını, sansürden geçebilecek bir biçimde okura
anlatabilmek için, Japonya örneğini vermek zorunda
kalmıştım. Dikkatli okur, Japonya'nın yerine Rusya'yı,
Kore'nin yerine Finlandiya'yı, Polonya'yı, Kurland'ı,
Ukrayna'yı, Hiva'yı, Buhara'yı, Estonya'yı ve Büyük-Rus
olmayanların oturduğu başka bölgeleri koymakta güçlük
çekmeyecektir.
İnanıyorum ki, bu broşür, en önemli ekonomik sorunun,
emperyalizmin ekonomik özünün kavranmasına yardım
edecektir; bu incelenmedikçe, modern savaşı ve
modern, siyaseti anlamak ve değerlendirmek
olanaksızdır.
Petrograd, 26 Nisan 1917
FRANSIZCA VE ALMANCA BASKILARA
[
ÖNSÖZLER 2*]
Bu kitap, Rusça baskının önsözünde de belirtildiği gibi,
1916'da, çarlık sansürü hesaba katılarak yazılmıştır.
Bütün metni, bugün yeniden yazma olanağım yoktur,
zaten bu gereksiz de olacaktır, çünkü bu kitabın temel
görevi, tartışılmaz bir burjuva istatistiğinden özetlenen
verilere ve bütün ülkelerin burjuva bilginlerinin
itiraflarına göre, 20, yüzyılın başında, Birinci
Emperyalist Dünya Savaşından önce, uluslararası
ilişkileri içinde dünya kapitalist ekonomisinin tüm
tablosunu çizmekti ve bu görev bugün de geçerliğini
korumaktadır.
Çarlık sansürü bakımından yasal olan bu kitap
yardımıyla, "dünya demokrasisi"ne ilişkin sosyal-
pasifist görüşlerin ve umutların kesin yanlışlığını
açıklamak, sözgelimi çağdaş Amerika'da ya da Fransa'da
hemen hemen bütün komünistlerin son
tutuklanmalarından sonra, komünistler için var olan
yasallığın bu cılız kalıntılarından da yararlanma
olanağına —ve gerekliliğine— kendilerini inandırmak,
konusunda, gelişmiş kapitalist ülkelerdeki birçok
komünist için bir dereceye kadar yararlı da olacaktır.
Sansür edilmiş bu kitap için en gerekli eklere gelince,
onları da bu önsözde vermeye çalışacağım.
II
Bu kitapta, 1914-1918 savaşının, iki taraf için de
emperyalist bir savaş (yani bir fetih, yağma, talan
savaşı), dünyanın paylaşılması, sömürgelerin, mali-
sermayenin (finans-kapitalin) "nüfuz bölgeleri"nin
bölüşülmesi ve yeniden bölüşülmesi için çıkarılmış bir
savaş olduğu tanıtlanmıştır.
Çünkü, bu savaşın gerçek toplumsal niteliğinin kanıtları,
daha doğrusu gerçek sınıf niteliğinin kanıtları, kuşkusuz
savaşın diplomatik tarihinde değil, tüm savaşan
ülkelerdeki yönetici sınıfların nesnel durumunun
tahlilindedir. Bu nesnel durumu göstermek için, soyut
birtakım örnekler ya da verilerle değil (toplumsal
yaşamın olayları son derece karmaşık olduğundan
herhangi bir görüş desteklemek için istendiği kadar
soyut örnek ya da veri gösterebilir), tüm savaşan
güçlerin ve bütün dünyanın ekonomik yaşamının
