Table Of ContentDO)KCCTBCHHaH AHTyprnJI
II)KC BO CBJITbIX OTJ,!a Harnero
HoaHHa 3AaToycTa
Ha 11,uoep.Jta1toc1eoM
U ijeptcü8HOCJta8JlHC1COM Jl3'bt1C(JX
lhAaHtte Pycc1wro
npaBOC./\aBHOro npHXOAa CBHTHTeJUI
HttKOAaH Mttp AmrniicKoro
. B AMcrepAaMe,
2013
De Goddelijke Liturgie
van onze heilige vader
Johannes Chrysostomus
Nederlands-Kerkslavisch
Uitgave van de
Russisch-Orthodoxe Parochie
van de Heilige Nikolaas van Myra
in Amsterdam,
2013
Herziene vertaling door een gezamenlijke werkgroep van
het Klooster van de Geboorte van de Moeder Gods in Asten
(Oecumenisch Patriarchaat) en de Russisch-Orthodoxe
Parochie van de Heilige Nikolaas van Myra in Amsterdam
(Patriarchaat van Moskou). Goedgekeurd voor liturgisch
gebruik in beide jurisdicties.
ITepeB0,11; Il0,11;I'OTOBAeH pafuqeu rpynnoiî: MOHaCTblpH
Po)K,ll;ecTBa Eoropo,ll;Hl,!hl (AcreH, HH,11;epAaH,11;h1 -
KoHCTaHTHHOTIOAhCKflll narpHapxaT) H PyccKoro npaBO·
CAaBHOro npHxo,11;a CBHTHTeAH HHKOAaH MHp .ÀHKf!MCKOro
B AMcTep,11;aMe (MocKOBCKfltt IJarpHapxaT) H IIOAyqHA
6AarOCAOBeHHe Ha 6oroCApKe6Hoe HCTIOAb30BaHHe B o6eHX
IOpHC,11;HKWffiX.
Uitgegeven met steun van het project "Orthodoxe
initiatieven-2012" van de Stichting Heilige Serafim van
Sarov (Moskou)
l13,11;aHHe ocyIQ;eCTBAeHO B paMKaX npoeKTa «ITpaBOCAaBHaH
HHHl;!IIaTHBa - 2012» DAaroTBopnTeAbHoro <j>oH,11;a npeno
,11;06Horo Cepa<j>HMa CapoBcKoro (MocKBa)
ISBN 978-90-820906-0-4
NUR 709
© Russisch-Orthodoxe Parochie van de
Heilige Nikolaas van Myra in Amsterdam
© Orthodox klooster van de Geboorte
van de Moeder Gods in Asten
Uitgegeven met de zegen van de hooggewijde
Simon, aartsbisschop van Brussel en België·,
locum tenens van het bisdom van Den Haag
en Nederland van de Russisch-Orthodoxe Kerk
IIo 6;iazoc;wne1tu10 BMcox:onpeoCBJ1,UfJe1t1teiüuezo
CuM01ta, apxuenucx:ona Ep10cce;ibcx:ozo u Eellb
zuücx:ozo, npeMe1t1to ynpaBJlJ1,10UfJeZO I'a azcx:oü
u Huaep;ia1tacx:oü enapxueü Pyccx:oü Ilpano
c;ian1toü I(epx:nu
Co,zi;EP)KAHHE
BBEIJ;EHHE 8
Eü)l{ECTBEHHMI .i\HTyPrHH H)l{E BO CBHTblX
OTQA HAIIIEro 110AHHA 3AATOYCTA
J. IlPOCKOMH,zJ;HH 18
Il. AHTyPrHH or.i\AIIIEHHbIX 60
III. AuTyPrHH BEPHbIX rn4
EAAro,zi;APCTBEHHbIE MO.i\HTBI,I IIO CBHTOM
IJpuqAIIJEHHH 186
J1CTOPHH H31J;AHHH 204
CIIHCOK .i\HTEPATYPI>I 216
IlPHMEqAHHH 220
6
INHOUD
INLEIDING 9
DE GODDELIJKE LITURGIE VAN ONZE HEILIGE
VADER JOHANNES CHRYSOSTOMUS
J. PROSKOMIDIE 19
IJ. LITURGIE VAN DE CATECHUMENEN 61
111. LITURGIE VAN DE GELOVIGEN I05
DANKGEBEDEN NA HET ONTVANGEN
VAN DE HEILIGE COMMUNIE 187
ÛVER DEZE UITGAVE 205
ENKELE BRONNEN 217
AANTEKENINGEN 221
7
BBE,ll;EHHE
Eo)KeCTBeHHaJI AHTypnrn - BIDKHeÜmaJI CA y)K6a IlpaBo
CAaBHoii JJepKBH. Ha AHryprHH coBepmaeTOI EBxapH
CTIDI - aro, no Bhlpa)KeHHIO nporom~peJI AAeKCTlH,Zl;pa
IIIMeMaHa 1, T aHHCTBO JJapcrBa Eo)l(JUI, cpeti;oToqHe
Bcex CAy)K6, r,z,;e BCTpeqaJOTOI Eor H qeJ\.OBeK. HMeHHO
B EBxapHCTHH JJepKOBh IIO,z,;AHHHO CTaHOBHTOI JJepKo
BhIO, T eJ\oM r ocno,z,;HHM.
Eo)KeCTBeHHaJI AHTypnrn - He npocTo qacTh cyToqHoro
6oroCAy)Ke6Horo Kpyra, B KOTOPOM qeJ\oBeK BOCXBa
NieT Eora. 2ho EoJtCecmneHHOe CBHIJ;!eHHo,z,;eiicTBHe.
focno,z,;h CaM npHHOCHT )KepTBY H CaM npHHOCHTOI B
2
)KepTBy. ÜH npHHHMaeT H3 pyK qeJ\oBeKa To, qTo CaM
,ll;aJ\ qeAOBeKy. 3 ÜH CaM OCBHIJ;!aeT XAe6 H BHHO - ,z,;eAO
pyK qeJ\oBeqecKHx - H npeTBopHeT HX B CBoIO IlAOTh
4
H KpoBb. qeJ\OBeK 6Aaro,z,;apHT focno,z,;a H IIpHHHMa
eT Ero CBHThie ,ll;apb1.
DO)KeCTBeHHaJI AHTyprHH npeo,z,;oAeBaeT BpeMeHHbie H
IIpoCTpaHCTBeHHble rpaHHlJhl aToro MHpa H nepeHOCHT
Bepyroll;!HX B HO% T aiiHoii BeqepH, B BeqffoCTh EpaKa
A:rHl;!a.5 ÛTAO)KHB BCHKoe 3eMHoe noneqeHHe6, Bepyro
IJ;!He rOTOBHTOI KAHqHOH BCTpeqe c EoroM B Ilp~acrHH.
8
INLEIDING
De Goddelijke Liturgie1 is de belangrijkste dienst van de
Kerk. De Eucharistie - "het sacrament van Gods Ko
ninkrijk", in de woorden van vader Alexander Schme
mann2 - is het brandpunt waarin God en mens elkaar
ontmoeten en waarin de Kerk waarachtig Kerk is.
De Goddelijke Liturgie is meer dan één van de dagelijkse
diensten waarin de mens God prijst. Het is een God
delijke dienst, waarin God zelf handelt. Hij is het die
het offer aanbiedt en die als offer wordt aangeboden3;
Hij is het die uit de handen van de mens aanneemt,
wat de mens van Hem heeft ontvangen4 . Hij is het die
de vrucht van menselijk handelen - brood en wijn -
heiligt en verandert in Zijn Lichaam en Bloed. De rol
van de mens is beperkt tot dankzegging5 en deelname.
De Liturgie overstijgt de beperkingen van het hier en nu
env oert de gelovigen mee - naar de nacht van het mys
tieke Avondmaal en naar de eeuwigheid van de brui
loft van het Lam.6 De gelovigen leggen al hun aardse
zorgen terzijde7 om God op de meest intieme en in
dringende manier te ontmoeten.
9
EBxapIICTIUI, coBepruaeMruI Ha OO)KCCTBeHHoii AIIT)'prIIII -
He npocro OAJIO II3 TaIIHCTB QepKBII. TaKIIe TaIIH
CTBa, KaK Pyi<onOAO)KeHIIe BO ,lVfaKOHa, c~eHHIIKa,
enIICKOIIa, COBepmaroTCJI TOJ\hKO BO BpeMH AnryprIIII.
ÛAJiaKO, no C)'TII Bce TaIIHCTBa TecHo c Heii CB.lI3aHhI.
B ,zi;peBHeii QepKBII TaIIHCTBa Kpelijemrn, MnponoMa-
3amrn II EpaKa COBepruaAIICb B xo,zi;e AnryprIIII (B He
KOTOpbIX Mecrax aTa npaKTIIKa coxpaHIIAaCb). B qIIHe
Kpelijemrn II MnponoMa3aHirn QepKOBh MOAIITCJI o
«npnqalijeHIIII KpecrIIBllieroCJI CBJITOro T CAa II ,zi;paro
QeHHOH KpoBII XpIIcra». B TanHCTBe Ilmcamnrn (Hc
noBe,zi;II) npoIICXO,lVfT npIIMIIpeHJJe qCAoBeKa CE oroM II
c 6AIDKHIIMII, qTO, no CAOBaM CnacIITCAH (cM. M<f>. 5,23-
24), Heo6XO,ll;IIMO ,ll;AfI npurOTOBAeHIDI K npnq~eHIIIO
CB.TaIIH.7 B ~e CB. üeonoMa3amrn (Co6opoBamrn)
QepKOBh MOAIITCJI O TOM, qro6hl f OCnO,ll;h ,zi;apoBaA IICQe
AeHJJe OOAbHOMJ II BepttyA ero 3,ll;OpüBhIM CBoeii CBJITOH
QepKBII. A öTO B03Bpalijemfe B QepKOBb He MO)KCT 6bITh
oT,zi;CAeHo oT npII06lijeHIDI XpIIcry BO CB. EBxapIICTIIII.
EBxapIICTIDI - T anHCTBO e,lVfHCTBa QepKBII. Coe,zi;murnch
co XpIICTOM B npnqaCTIIII Ero T CAy II KpoBII, Bepy10-
IQIIe coe,lVIHmOTCJI II ,zi;pyr c ,zi;pyroM.8 T aK B EBxapIIcrIIII
Ilpü.HB.iVICTCJI MIICTnqecKoe e,lVfHCTBO TCAa XpIIcroBa.
ÛAJIOBpeMeHHo npII coBepmeHIIII CB. EBxapIICTIIII pac
KpbIBaCTCJI II Bll,ll;IIMOC e,ll;IIHCTBO QepKBII. Lly )Ka~
CBJilijeHHJJK noMIIHaCT CBoero enapXIIaAbHoro apxnepeJI,
9
nocraBIIBruero ero Ha CAJ )l(eHJfe EBxapIICTIIII. EnncKon
Ha apxIIepeiicKoH AnryprnII B CBOIO oqepe,ll;h IIOMIIHaCT
npe,zi;croJITCAH CBOCH noMeCTHOH QepKBII (IlaTPIIapxa,
IO
Inleiding
De Goddelijke Liturgie is ook meer dan één van de sacra
menten van de Kerk. Waar sommige sacramenten
(Communie, wijdingen) uitsluitend binnen de Eucha
ristieviering kunnen plaatsvinden, staat de Eucharistie
in werkelijkheid in álle sacramenten centraal. Doop,
myronzalving en huwelijk vonden in de vroege Kerk
(en ook nu soms nog) plaats binnen de Eucharistievie
ring. De doopdienst vraagt voor de dopeling "het zegel
van de gave van Gods Geest en de deelname aan het
heilig Lichaam en het kostbaar Bloed van Christus".
In het sacrament van het berouw (de biecht) wordt de
verzoening met God en de medemens bewerkstelligd,
volgens Mt. 5 :2 3-24 een essentieel onderdeel voor deel
name aan de Eucharistie~ Bij de ziekenzalving wordt
gebeden dat de zieke "terug mag worden geschonken"
aan de heilige Kerk. En deel zijn van de Kerk kan niet
los worden gezien van deel hebben aan Christus in de
Eucharistie.
De Eucharistie is het sacrament van de eenheid van de
Kerk. Wie één wordt met Christus door deel te heb
ben aan Zijn Lichaam en Bloed, wordt ook één met
alle anderen die hieraan deelhebben? Zo openbaart
de mystieke eenheid van het Lichaam van Christus
zich in de Eucharistie. Ook openbaart de Eucharistie
viering de zichtbare eenheid van de Kerk. De priester
gedenkt zijn bisschop -die hem heeft aangesteld om
de Eucharistie te vieren!0 De bisschop gedenkt in de
bisschoppelijke Liturgie op zijn beurt het hoofd (de
primaat) van de lokale Orthodoxe kerk: de patriarch,
II
