Bıçak Sırtı - Philip K. Dick

226 Pages·1996·0.94 MB·Turkish

by  Philip K. Dick

Kavram Yayınları
99
Kavram Bilimkurgu: 7
Birinci Basım: Ocak 1996
Dizi Editörü: Berna Kılınçer
Kapak Tasarımı: Desing Studio
Kapak Resmi: Orkun Kavuzlu
© Philip K. Dick
© Kavram
ISBN 975-366-109-6
BIÇAK SIRTI
Androidler Elektrikli
Koyun Düşler mi?
Philip K. Dick
Çeviren: Damla Işık
bilimkurgunun klasiklerinden
Philip K. Dick
Philip K. Dick, 1928’de Chicago’da doğdu. 1992’de
ölünceye kadar bilimkurgu edebiyatının en üretken
yazarlarından biri olarak kaldı. İlk hikâye ve
romanlarından başlayarak iki birbirine bağlı temayı
işledi. Gerçek nedir ve gerçek insanı oluşturan
nedir? Philip K. Dick, gerçeğin insandan insana
değişeceğini, bu yüzden de tek bir gerçek yerine pek
çok gerçeğin olduğunu söyler. ‘Gerçek nedir?’
sorusunu sormasının nedeni de insanların yaşamları
boyunca sözde gerçekler bombardımanına
tutulmalarıdır. Medya, büyük şirketler, devletler,
dini ve politik gruplar sürekli olarak topluma,
“doğruluğu sorgulanabilir sözde gerçekler” sunar.
Bu sözde gerçekler de sonunda gerçek olmayan
insanlar yaratacaktır. Zaten çoğu romanında kişinin
belirlediği gerçek ve bir de çeşitli yollarca dayatılan
bir imgeler dünyası vardır.
Philip K. Dick’in önemli romanları arasında Eye in
the Sky (1957), The Cosmic Puppets (1957), Time
Out of Joint (1959), The Three Stigmata of Palmer
Eldritch (1965) ve Flow My Tears, The Policeman
Said (1974) sayılabilir.
Androidler Elektrikli Koyun Düşler mi? (Do
Androids Dream of Electric Sheep?) 1968’de
yazıldı. Dick, bir yanda insan benzeri robotlar ve
gerçek insanlar arasındaki farkı sorgularken, bir
yanda da sunulan tüm gerçeği sorgular.
İkramiye avcısı Rick Deckard, Mars’tan kaçan altı
androidi yakalayıp öldürmekle görevlidir. Ancak
avlarla, gerçek-sahte arasındaki sınır hiç de kesin
değildir.
“Androidler Elektrikli Koyun Düşlerler mi?” 1982
yılında Ridley Scott’un yönettiği ‘Bıçak Sırtı’
filmine kaynak oluşturdu. ‘Blade Runner’ tüm
zamanların en iyi bilimkurgu filmlerinden biri olarak
kabul ediliyor.
Maren Augusta Bergrud’a
10 Ağustos 1923 - 14 Haziran 1969

Ve hâlâ onun çimleri biçtiğini düşünüyorum,
Çiğin içinden bir hayalet gibi yürürken,
Benim memnun şarkı söylemem ruhuna işler.
Yeats
AUCKLAND
Kâşif Kaptan Cook’un 1777’de Tonga Kralı’na hediye
ettiği kaplumbağa dün öldü. Kaplumbağa 200 yaşına
yakındı.
Tu’ımalıla isimli kaplumbağa, Tonga başkenti
Nuku’alofa’daki saray toprakları içinde öldü.
Tonga insanlarınca “şef” sayılan ve bakımı özel
koruyucularca gerçekleştirilen kaplumbağa, birkaç yıl
önce bir yangın sırasında kör olmuştu.
Tonga radyosu Tu’ımalıla’nın leşinin yeni
Zelanda’daki Auckland müzesine gönderileceğini
bildirdi.
Reuters, 1966
BÖLÜM 1
RICK DECKARD’ı, yatağının yanındaki duyarıcının
otomatik alarmının pompaladığı tatlı küçük bir elektrik akımı
uyandırdı. Şaşkın bir halde yataktan kalktı. Önceden
uyarılmadan kendini uyanık bulmak onu hep şaşırtırdı.
Rengârenk pijamasıyla, dikilmiş gerinirken, yatakta karısı
Iran gri, donuk gözlerini aralayıp söylenerek yeniden kapadı.
“Penfield’ını çok hafif kurmuşsun,” dedi Rick. “Onu
tekrar kuracağım ve uyanabileceksin ve-”
Rick karısının yanına oturup, ona doğru eğildi ve yumuşak
bir tavırla anlatmaya çalıştı. “Eğer akımı yeterince
yükseltirsen uyandığına memnun olursun. Tüm mesele bu.
Eğer C’ye kurarsan sınırı aşar ve tıpkı bende olduğu gibi
bilincin oluşmasını engeller.” Rick dünyayla barışık olduğu
için kendi ayarı D’deydi. Yavaşça karısının çıplak, solgun
omzuna dokundu.
“O kaba polis elini gözümün önünden çek!” dedi Iran.
“Ben bir polis değilim.” Şimdi numarayı çevirmediği
halde kendini sinirli hissetmeye başlamıştı.
“Sen daha da kötüsün,” dedi karısı. Gözleri hâlâ kapalıydı.
“Sen polislerin kiraladığı bir katilsin.”
“Ben hayatımda kimseyi öldürmedim.” Rick gitgide daha
çok sinirleniyordu.
Iran devam etti, “Sadece o zavallı andyler.”
“Eve getirdiğim ikramiye parasını, dikkatini anlık çeken
herhangi bir şeyi almak için kullanmaktan hiç çekinmiyorsun.
Bunu fark etmediğimi sanma.” Rick ayağa kalkıp
duyarıcısının bulunduğu konsola ağır ağır ilerledi. “Oysa
biriktirebilirdik. O yukarıdaki sahte elektrikli koyunun yerine
gerçeğini alabilirdik böylece.”
Konsolun yanında duraklayıp bu öfkeli hissi ortadan
kaldıracak thalamic yatıştırıcının numarasını ya da onu daha
da kızdırıp tartışmayı kazandıracak olan thalamic uyarıcının
numarasını çevirmek arasında tereddüt etti.
“Eğer,” dedi Iran onu seyrederek, “daha fazla kinlenmek
için ararsan ben de aynısını yaparım. Öyle yüksek bir
numarayı ararım ki şimdiye kadar yaptığımız tartışmaları
aratacak kavganın içinde bulursun kendini. Çevir de gör.
Haydi. Dene bakalım.” Süratle kalkıp kendi duyarıcısının
bulunduğu konsola doğru ilerledi. Orada öylece dik dik
bakarak bekledi.
Rick onun bu tehdidi karşısında yenik bir şekilde içini
çekti. “Ben bugün programımda olanı çevireceğim.” Rick, 3
Ocak 2021’in programını taradığında o gün için profesyonel
bir iş adamı tavrının yazıldığını gördü. “Eğer programda
yazılan numarayı çevirirsem sen de aynısını yapmaya söz
verir misin?” Bekledi. Karısının aynı fikirde olduğunu ve onu
izleyeceğini garantilemeden hareket etmeyecek kadar
kurnazdı.
“Benim bugünkü programımda 6 saatlik sadece bana ait
depresyon var,” dedi Iran.
“Ne? Niye böyle bir şeyi programladın ki?” Bu
duyarıcının var olma nedenine aykırıydı. Rick sıkıntıyla
devam etti. “Bu şekilde kullanılabileceğini bilmiyordum
bile.”
“Bir öğleden sonra burada oturuyordum,” dedi Iran.
“Doğal olarak ‘Arkadaş Canlısı Buster ve onun Arkadaş
Canlısı Arkadaşları’nı seyrediyordum. Buster tam
açıklayacağı büyük haberden bahsediyordu ki o nefret ettiğim
reklam araya girdi. Biliyorsun, şu Mountibank Demir
Koruyucuları’nın reklamı. Birkaç dakikalığına televizyonun
sesini kapadım ve binayı, bu binayı dinledim. Duydum ki...”
Eliyle çevreyi işaret etti.
“Boş daireler,” dedi Rick. Bazen geceleri uyuyor olması
gereken zamanlarda o da bu sesleri duyuyordu. Fakat bu
zamanda, bu şartlarda sadece yarısı dolu bir bina bile nüfus
yoğunluğu açısından oldukça fazlaydı. Savaştan önce banliyö
olarak nitelendirilen yerlerde şimdi tamamen boş binalar
bulunuyordu. Pek çok insan gibi o da bu kulaktan dolma
bilgiye inanmayı yeğlemişti, çünkü oraya gidip bunun
doğruluğunu kendi gözleriyle görmeye hiç niyeti yoktu.
“O anda,” diye devam etti Iran, “televizyonun sesini
kapattığımda 382 durumundaydım. Daha yeni o numarayı
çevirmiştim. Boşluğu beynimde algılamama rağmen
hissedemedim. İlk tepkim bir Penfield duyarıcısına sahip
olabilecek kadar paramız olduğuna şükretmek oldu. Ama
sonra bunun ne kadar sağlıksız olduğunu düşündüm. Yani
yaşamın, hayatın boşluğunu hissetmek... sadece burada, bu
binada değil. Her yerde. Ve hep tepkisiz kalmak... beni
anlayabiliyor musun? Sanırım, hayır. Fakat bu tepkisizlik
eskiden bir akıl hastalığının belirtisi olarak tanımlanıyordu.
Adı da ‘geçerli tepki eksikliği’. Sonra sessizliğin sürmesine
izin verdim. Duyarıcımın önünde oturup denemeye başladım.
Ve sonunda üzüntünün programını buldum.” Karanlık ve
küstah bir havaya bürünen yüzü sanki büyük bir zafer
kazanmışçasına tatminkârdı. “Ve her ay iki kez olmak üzere
programıma bu numarayı da kattım. Bence ayda iki kez olan
biten her şeye üzülmek için yeterli bir süre, sence de öyle